در حالی ‌که کمتر از ۲۳ روز به بازگشایی مدارس در جمهوری اسلامی ایران باقی مانده، تاکنون سرنوشت تحصیل کودکان افغانستانی که بعد از تحولات یکسال اخیر به این کشور مهاجرت کرده اند معلوم نیست و این امر موجب نگرانی درباره محرومیت هزاران کودک از آموزش شده‌است.

خبرگزاری صدای افغان(آوا) - مشهد مقدس: سید حسن مرتضوی، یکی از از مهاجرینی که به تازگی از افغانستان وارد ایران شده در مصاحبه با خبرنگار آوا گفت: برای ثبت نام مکتب به چندین دفتر کفالت مراجعه کردم؛ اما آنها گفتند فقط آن دسته از مهاجرینی که برگه سرشماری سال 1397 را داشته باشند و کسانی که از خانواده نظامیان هستند امسال ثبت نام می شوند.
 
زهرا موسوی؛ یکی دیگر از مهاجرین تازه وارد نیز گفت: هنگامی که به اداره آموزش و پرورش مراجعه نمودم یک اعلامیه را دیدم که در آن ذکر شده بود مهاجرینی که برگه سرشماری دارند در صورتی که دفتر کفالت برای شان برگه بدهد، اداره آموزش و پرورش اجازه ثبت آنها را دارد؛ اما وقتی به دفتر کفالت رفتم آنها برایم گفتند کسانی که بعد از سال 1395 به ایران آمده اند را ما برگه تحصیلی نمی‌دهیم.
 
در همین حال، حمیدرضا بوالی؛ یکی از آموزگاران مدارس حاشیه شهر هم در گفتگو با خبرگزاری همشهری آنلاین گفته است: سنگ‌اندازی‌ها مانع از ثبت نام کودکان افغانستانی در مدارس شده است: «انتظار می‌رفت امسال با اجرای طرح سرشماری اتباع افغانستانی و دریافت برگه سرشماری، ثبت نام دانش‌آموزان دیگر با دغدغه‌ای همراه نباشد؛ اما امروز این برگه‌ها را آموزش و پرورش قبول ندارد. در حالی ‌که فقط کمتر از ۲۳روز به بازگشایی مدارس مانده نه دستورالعملی برای ثبت نام این بچه‌ها صادر شده نه درباره سال تحصیلی آینده تکلیف‌شان روشن است!»
 
در این رابطه، حسین محمدزاده گنج، رئیس اداره اطلاع رسانی و روابط عمومی اداره کل آموزش و پرورش ولایت خراسان رضوی به خبرنگار آوا گفت: در صورتیکه مدارس فضای کافی داشته باشد ثبت نام دانش آموزان اتباعی که  کارت معتبر دارند مانند سایر دانش آموزان انجام میشود.
 
وی افزود: اگر دانش آموزی مدرکش نیاز به تطبیق داشته باشد باید به اداره کل اتباع مراجعه کند تا کارشناسان مربوطه راهنمایی لازم را انجام دهند، اما در صورتی که کارت شناسایی نداشته باشد به امور مهاجرین مراجعه کند و وضعیت هویتی خود را مشخص ساخته بعد برای ثبت نام اقدام نماید.
 
مدیر کل آموزش و پرورش ادامه داد: اتباع شامل دو بخش دایمی و موقت می شوند؛ چون آمار مهاجرت امسال خیلی زیاد بوده و هر روز در حال افزایش است ما نمی توانیم دانش آموزی را بدون کلاس درس بگذاریم، پس اینها در جاهایی که ظرفیت داشته باشند ساماندهی می شوند.
 
از سوی دیگر، وحدانی؛ مسئول اتباع مرکز امور بین الملل و مدارس خارج از کشور هم درباره تعداد دانش آموزان اتباع در ایران به روزنامه «ایران» گفته است: با توجه به آخرین سرشماری تعداد دانش آموزان اتباع در سال گذشته بیش از ۵۵۶ هزار بود و امسال این تعداد به حدود ۶۶۰ هزار نفر رسیده است. بسیاری از دانش آموزان اتباع هنوز ثبت نام نکرده اند و مدارس موظف اند طبق دستور رهبری آنها را ثبت نام کنند؛ اما لازم است دانش آموزانی که بعد از موضوع طالبان به ایران آمده اند برگه سلامت تهيه کرده و تعیین سطح شوند؛ ولی متاسفانه هنوز از سوی وزارت کشور خبری برای ثبت نام افرادی که تازه وارد ایران شده اند اعلام نشده است.
 
وی ادامه داد: هنوزهم از میان دانش آموزان اتباع که وارد ایران می شوند تیزهوش و نخبه هایی وجود دارند که ما باید برای ثبت نام آنها تابع سیاست های وزارت کشور باشیم. امیدواریم به زودی و ظرف یکی دو هفته آینده تکلیف سرشماری آنها مشخص شود تا زودتر بتوانیم آنها را ثبت نام کنیم؛ زیرا پس از ثبت نام، دانش آموزان نیاز به کتاب و تعیین سطح دارند که همین امر به زمان نیاز دارد. اگر مدارس هم سرریز شوند می توان با هماهنگی اداره اتباع آنها را در استان های همجوار ثبت نام کرد.
 
همچنین نادر موسوی، مدیر و مؤسس نخستین مدرسه خودگردان مهاجرین در تهران در مصاحبه با خبرگزاری همشهری آنلاین هم از افزایش تعداد مهاجران در یک سال اخیر خبر داده و گفته است: «قبل از حضور طالبان در افغانستان تعداد دانش‌آموزان ما ۲۴۰ نفر بود و بعد از تغییرات سیاسی کشور افغانستان و مهاجرت جمع کثیری از آنها به ایران، تعداد دانش‌آموزان ما به ۹۸۰ نفر رسید. به‌طوری که مجبور شدیم برای تشکیل کلاس‌های درس بیشتر دو مکان دیگر هم در نزدیکی مدرسه فرهنگ پیش‌بینی کنیم و با توجه به مراجعات فعلی پیش‌بینی می‌کنیم این تعداد بیشتر هم شود.
 
او می‌گوید: اغلب این مهاجران در مناطق حاشیه‌ای شهرها ساکن شده‌اند و قطعا بعد از رفع موانع قانونی برای ثبت نام با چالش نبود فضای کافی در مدارس دولتی پرتراکم روبه‌رو خواهند شد که به همین دلیل همه ما نگرانیم. مدرسه‌هایی که در ابتدای شروع فصل خزان برای دانش‌آموزان ایرانی هم جا ندارند قطعا از پذیرش دانش‌آموزان افغانستانی سر بازمی‌زنند.
 
این در حالی است که از سال 1394، با فرمان تاریخی رهبر انقلاب اسلامی، حضرت امام خامنه ای، دولت جمهوری اسلامی ایران مکلف شد تا همه فرزندان مهاجر افغانستانی را در مدارس ثبت نام کند.
 
این روند تا سال گذشته به خوبی پیش می رفت، اما از سال گذشته به این سو، با موج جدید مهاجرت از افغانستان به ایران، محدودیت ها و مشکلاتی در زمینه پذیرش همه دانش آموزان مهاجر به وجود آمده است.
 
مقام های وزارت آموزش و پرورش ایران، مشکل اساسی برای جذب این دانش آموزان را نبود فضای کافی آموزشی می خوانند.