پس از نشر چندین گزارش از سوی خبرگزاری صدای افغان مبنی بر آتش‌افروزی از سوی افراد مسلح نقابدار در روستای بالامردیان ولسوالی فیض آباد و شماری دیگر از مناطق جوزجان، این بار وزارت معادن و پترولیم با انجام تحقیقات، گزارشی تهیه کرده که بربنیاد آن، افراد نقابدار عامل این آتش سوزی بوده اند و باید حکومت محلی تحقیقات بیشتری کند؛ اما مسئولان محلی جوزجان هنوز پافشاری دارند که «اجنه» آتش را در ولسوالی های این ولایت برافروخته اند.

خبرگزاری صدای افغان(آوا) - مزار شریف: نتیجه بررسی های وزارت معادن و پترولیم نشان می دهد که عامل آتش سوزی ولسوالی بالامردیان جوزجان اجنه نبوده؛ بلکه مردم از حضور افراد نقابدار خبر داده اند.
 
گزارش تحقیقات وزارت معادن و پترولیم به تازگی به دست رسانه ها رسیده که نشان می دهد هیأت سه‌ نفره این وزارت در ۱۹ اسد پس از سفر به محل آتش سوزی در قریه بالامردیان ولسوالی فیض‌آباد جوزجان دریافت که هیچ‌گونه عامل طبیعی در این آتش‌سوزی نقش نداشته است.
 
این گزارش از سوی آمریت سروی هایدروکاربن‌های شمال وزارت معادن و پترولیم تهیه شده است.
 
 این هیأت با رفتن به محل، برای ارزیابی‌های فنی با مردم محل و ملاامامان گفتگو کرده است.
 
در گزارش آمده است که قریه بالامردیان در ۱۵ کیلومتری ولسوالی فیض‌آباد موقعیت دارد و حدود دو هزار خانواده در آن زند‌گی می‌کنند. این خانواده‌ها از طریق کشاورزی و مالداری نفقه‌شان را تأمین می‌کنند.
 
بر اساس این گزارش این قریه در مسیر تقاطع شکست ریپتیک کلفت شیرآباد و شکست البرز مارمل موقعیت دارد که بخشی از بلاک جیولوژیکی و کود توتال پترولیم حوزه افغان-تاجیک شمرده می‌شود. در شکست حوزه آمو و در دریای آن نیز در گذشته گاز متان تصاعد می‌کرد؛ اما فعلاً چنین مشکلی وجود ندارد.
 
 اعضای هیأت اعزامی وزارت معادن با این پیش‌فرض که صعود گاز متان و دیگر عناصر کیمیایی سبب این آتش‌سوزی بوده، به تحقیقات‌شان آغاز کرده بودند. با این حال، پس از بررسی‌ها، هیچ‌گونه عناصر کیمیایی قابل‌ سوخت در محل تثبیت نشده است.
 
در گزارش آمده است: «در نتیجه بررسی و تحقیقات ساحه و خانه‌های متعدد قریه مذکور که آتش گرفته بود، با استفاده مکرر از آله الکترونیکی که گاز متان و سایر عناصر پترولیم که قابلیت سوخت دارد را تثبیت کند، هیچ نوع علایم موجودیت عناصر پترولیم که قابلیت اشتعال را داشته باشد، ثبت و ملاحظه نشد. در نتیجه دریافتیم که در نقاط آتش‌گرفته هیچ عوامل طبیعی دخیل نبوده، بلکه عوامل دیگری که شاید به دست انسان‌ها آتش صورت گرفته باشد. باید مردم قریه خودشان پیدا کنند که کدام عوامل مرئی و غیرمرئی در مساله آتش‌سوزی دخیل است. بررسی موضوع از دیدگاه مایان به همین‌جا خاتمه می‌پذیرد. یعنی که در آتش‌سوزی اخیر قریه بالامردیان عوامل طبیعی دخیل نبوده و از لحاظ منطق جیولوجی متصور هم نیست.»
 
در این گزارش تصریح شده است که موضوع آتش‌سوزی خودبه‌خودی لوازم و اشیای خانه‌های مردم قریه بالامریان جنبه دیگری دارد. به گفته اعضای هیأت، بزرگان محل و ملا امام قریه گفته‌اند که آتش‌سوزی بدون اراده و دخالت مردم صورت گرفته و «دستان غیرمرئی» دخیل بوده است.
 
همچنین در این گزارش آمده است: «متنفذان و ملا امام قریه می‌گویند که عاملان این حوادث را صرف اطفال و زنان می‌بینند. زنانی که این رویداد را مشاهده کرده‌اند، می‌گویند که افراد مسلح نقاب‌‌دار دیده می‌شوند که خانه‌ها و اشیای آنان را آتش می‌زنند و لحظه‌ای بعد به صورت آنی ناپدید می‌شوند و از دید چشم‌شان فرار می‌کنند.»
 
اما مسئولان محلی جوزجان هنوز گزارش وزارت معادن و پترولیم را رد می کنند و می گویند که عوامل طبیعی از جمله «اجنه» عامل آن بوده اند.
 
شعیب رسالت؛ والی جوزحان، امروز شنبه، ۱۲ سنبله به آوا گفت: این بررسی غیرواقعی است. آتش سوزی طبیعی و به گفته علمای دعاخوان عامل آن اجنه بوده اند.
 
آتش‌سوزی در قریه بالامردیان ولسوالی فیض‌آباد در۱۷ اسد آغاز شد. دو هفته دوام داشت که طی آن ۳۰۰ خانه آتش گرفت و محل از سکنه خالی شد.
 
پس از دو هفته این آتش سوزی کاهش یافت و به گونه خودبه خودی خاموش شد و پس از فروکش کردن این موضوع در قریه بالامردیان، آتش سوزی مشابه در ولسوالی خواجه دو کوه جوزجان و ولسوالی دولت آباد بلخ رخ داد که در هر دو ولسوالی نزدیک به ۲۰ خانه طعمه حریق گردید.
 
پیش از نشر این گزارش وزارت معادن و پترولیم، خبرنگار آوا در مزار شریف با بیجاشدگان آتش سوزی قریه بالامردیان مصاحبه کرده و آنان نیز گفته بودند که افراد مسلح نقابدار خانه های شان را به آتش کشیده بودند.
 
بی‌جاشدگان این روستا گفتند که مردان مسلح ناشناس، ابتدا یک بزرگ قومی را کشتند، قبل از شروع این رویداد، شب هنگام، آرد و روغن شان را روی اتاق‌ها می ریختند. در ادامه، زنان و دختران قریه از سوی افراد مسلح مورد تعرض جنسی قرار گرفتند و سپس آتش سوزی‌ها آغاز شد.