همزمان با فرارسیدن اولین سالگرد قدرت گرفتن امارت اسلامی در افغانستان و سقوط نظام پیشین، مسئولین اطلاعات و فرهنگ ولایات قندوز و جوزجان می‌گویند که وعده‌های دروغین آمریکا و فساد دولت‌مردان، عوامل اصلی سقوط نظام گذشته افغانستان بودند و بعد از بیست سال، به یک‌باره تلاششان با خاک یکسان شد.

خبرگزاری صدای افغان (آوا) ـ مزارشریف: مطیع الله روحانی، رییس اطلاعات و فرهنگ قندوز، امروز (دوشنبه، ۲۴ اسد) به آوا گفت: جنايات و خيانت‌های آمريکای اشغالگر بر تمام ملت معلوم است و همه می‌دانند که عامل اصلی جنگ و جنايات اشغالگران خارجی بودند که با نصرت خداوند و قربانی‌های بی‌پايان ملت افغانستان، شکست خوردند و سرنگون شدند.
 
او افزود: در کنار غربی‌ها، حکام دوره جمهوريت فساد را پیشه و جيب‌ها را پرکردند و همین دلایل بود که کشورمان ترقی و پیشرفت نکرد و بالاخره تمام دستاوردهایشان از بین رفت و خودشان فرار کردند.
 
همچنین سیف‌الدین معتصم، رییس اطلاعات و فرهنگ جوزجان در این خصوص طی گفتگو با آوا اظهار داشت: وعده‌های دروغین و برخورد دوگانه امریکا با حاکم حکومت وقت و سیاسیون کشور، عدم پای‌بندی غرب به اصول و قوانین بین‌المللی نسبت به افغانستان و عدم پاسخ‌دهی درست و دقیق حکومت به مردم، از دلایل اصلی سقوط جمهوریت به شمار می‌روند.
 
وی همچنین افزایش بی‌ثباتی در تطبیق قوانین و زمینه‌سازی برای فساد از سوی حکومت، از بین رفتن اعتماد مردم کشور نسبت به اداره نظام و دوگانگی در بیانات و کارکردهای سیاسیون نظام جمهوریت را از دیگر عوامل سقوط جمهوریت قلمداد کرد.
 
به گفته‌ی او، در حاشیه قرار دادن مردم در طول ۲۰ سال گذشته بخصوص چهار دوره انتخابات، عدم شفافیت در روند چهار دوره انتخابات و اینکه رئیس جمهور از سوی غرب تعیین می‌گردید نه با رای مردم نیز از دیگر دلایل سقوط نظام قبلی به شمار می‌روند.
 
رییس اطلاعات و فرهنگ جوزجان تاکید کرد: واضح شدن اینکه اشرف غنی دست نشانده امریکا بود، خودکامگی در نظام یعنی به هیچ کسی از بزرگان قومی حتی معاونین نظام در دستگاه حکومت اجازه فعالیت درست و مستقل داده نمی‌شد، فساد اداری و تعصبات قومی بدون در نظر داشت خواسته‌های مردم کشور به اوج رسیده بود و حوصله و صبر مردم تمام شد و مردم برای قیام ملی با همکاری مجاهدین آماده شدند و دولت به دست امارت اسلامی رسید.
 
او گفت که ضعف اقتصاد با وجود سرازیر شدن دالرهای میلیاردی به افغانستان، عدم تطبیق پروژه‌های بنیادی، عدم ارزش‌دهی به مصالحه ملی و نمایشی بودن کمیته صلح در داخل و خارج از کشور نیز جمهوریت را به قهقرا کشاند و باعث پیروزی امارت اسلامی شد.
 
رییس اطلاعات و فرهنگ جوزجان گفت: تاکنون هیچ ابرقدرتی نتوانسته با سرنوشت مردم افغانستان بازی کند؛ مردم ما صد سال قبل با راه‌اندازی قیام‌های ملی حتی با سنگ و چوب  به غرب و انگلیس درس عبرت داده بودند؛ اما امریکایی‌ها این موضوع قوی را ندانستند و درک نکردند. اما این درس عبرت سال قبل به همکاری مردم از سوی مجاهدین دوباره مانند لکه ننگ‌آمیزی بر روی امریکا برچسپ زده شد.