در شرایط فعلی و پس از گذراندن جنگهای چهل ساله در کشور نمیتوان توقع صلح یکشبه را داشت. بلکه باید برای رسیدن به این مهم، بردباری و صبر پیشه کرد و در این بین اگر قرار باشد طرف سومی مشکل دو طرف را حل کند، بیشترین مسوولیت بر عهده امریکا میباشد.
خبرگزاری صدای افغان (آوا) ـ کابل: پس از طولانی شدن مذاکرات صلح در دوحه و اختلافات جدی که هنوز حل نشده، این روزها بحث میانجی یا طرف سوم برای حل مشکل مطرح شده است.
سفر داکتر عبدالله به پاکستان و همچنین سفر مجدد خلیل زاد به قطر و دعوت رئیس جمهور غنی به کشور قطر حکایت از این دارد که طلسم بنبست گفتگوهای دوحه از راه دیگری باید شکسته شود.
در این بین چند سوال اساسی وجود دارد که ممکن است روند مذاکرات را تغییر دهد و باید هرچه زودتر به آنها پاسخ داد. آیا گفتگوها در دوحه کاملاً به بنبست رسیده است و نیاز به میانجی یا طرف سوم دارد؟ آیا طالبان در گفتگوی بینالافغانی میانجی بیرونی را میپذیرند یا خیر؟ و اصولاً این طرف سوم باید چه کسانی باشد؟ اینها سوالهایی هستند که اذهان عامه را در حال حاضر به خود مشغول کرده است.
بسیاری از آگاهان سیاسی به این باور هستند که گفتگوهای دوحه هنوز به بن بست کامل نرسیده است و با دوام بیشتر چانهزنیها به نتیجه خواهد رسید.
عزیز رفیعی، کارشناس امور سیاسی در مصاحبه با آوا با بیان مطلب فوق افزود که در جنجالهای ابتدایی معمولاً طرفین بر همدیگر فشار وارد میکنند، اما یقیناً در مراحل بعدی بحثها آسانتر خواهد شد.
به باور وی پس ازچهل سال جنگ، نمیتوان یک شبه آرزو کرد که مردم افغانستان به تفاهم و صلح برسند، بلکه باید صبر و تحمل زیادی به خرج داد تا به صورت همه جانبه بین طرفین تفاهم صورت بگیرد.
به گفتهی رفیعی، هرچند قضاوت در مورد مداخله طرف سوم به این مذاکرات زود است اما اگر قرار باشد طرف دیگری گره از کار بگشاید، آن امریکا خواهد بود که مسوولیت این کار را به عهده دارد و همانطور که این بحث را آغاز کرده است نیز باید آن را به یک نقطه تفاهم برساند.
از دید او اگر امریکا نتواند بحث صلح افغانستان را به یک نتیجه برساند شکست گفتگوها در حقیقت شکست امریکا خواهد بود.
با اینکه گفته میشود گروه طالبان میانجی یا مداخله طرف سوم را نپذیرفته است اما رفیعی میگوید که منطق گفتگوهای منازعهای این است که طرفین کوشش میکنند بیشترین امتیاز را به دست بیاورند. از این جهت شاید گروه طالبان نیز به دنبال این هدف باشد که با فشارها و طولانی کردن گفتگوها خواستههای بیشتری را به طرف مقابل تحمیل کند.
این در حالی است که فصل غنی حقمل، آگاه امور سیاسی در مصاحبه با آوا میگوید که گفتگوهای دوحه به بنبست رسیده است و هیچ پیشرفتی تاکنون صورت نگرفته، از این جهت توقع میرود که با رفتن رئیس جمهور غنی بنبست بشکند و پیشرفتهایی صورت بگیرد.
به باور وی، اگر گفتگوها بدون طرف سوم یا میانجی به نتیجه میرسید بهتر بود اما اگر نیاز به فشارهای بیرونی و طرف سوم باشد باید قطعاً انجام شود تا حداقل گفتگوها شکست نخورد.
به گفته حقمل، تجربه نشان داده است که گفتگوهای بینالافغانی موفق نبوده است از این جهت نیاز به طرف سوم احساس میشود که آن طرف سوم جامعه جهانی و در راس آن امریکا خواهد بود.
با تمام جنجالهای موجود در مسیر گفتگوهای صلح در دوحه، اما حقمل به نتیجه مذاکرات خوشبین است و میگوید که طرفین از جنگ خسته شدهاند و این نشانه خوبی است برای انعطافپذیری دو طرف در مذاکرات است.
از نظر او، امروز اگر گروه طالبان به جنگ ادامه میدهد از روی ناگزیری است؛ اول اینکه این گروه به جز جنگ هیچ حربهی دیگری در دست ندارد و در ضمن میخواهد برای به دست آوردن امتیازات بیشتر، فشار بیشتری را به طرف مقابل وارد کند.
لازم به ذکر است که قرار است رئیسجمهور غنی به دعوت دولت قطر و برخی از کشورهای دیگر به دوحه سفر کند.