با وجود اینکه پروسه تبادله زندانیان، به منظور زمینه‌سازی گفتگوهای بین‌الافغانی میان حکومت و گروه طالبان ادامه دارد، اما آگاهان نظامی رهایی پنج هزار زندانی طالبان را برای امنیت آینده افغانستان خطرناک دانسته و تاکید می‌کنند که هیچ ضمانتی وجود ندارد که آنها دوباره به میدان جنگ برنگردند.
 
خبرگزاری صدای افغان (آوا)-کابل: جاوید کوهستانی آگاه امور نظامی در مصاحبه با آوا گفت که گرفتن سند کتبی و توصیه‌های اخلاقی هیچ گونه ضمانت اجرایی ندارد و کسانی‌که در زندان بودند، اکنون به چهره‌های تاثیرگذار تبدیل شده و بیشتر از گذشته متعهد به آرمان‌هایشان هستند.
 
کوهستانی به این باور است که هرچند حکومت برای رهایی زندانیان وقت‌کشی می‌کند تا بر طالبان فشار بیشتر وارد کند، اما رهایی این زندانیان هیچ گونه نتیجه‌ای را در پی ندارد زیرا امروز یا فردا اینها افراد بسیار نزدیک و سازمان یافته طالبان خواهد بود و به زودی به عنوان فرمانده و شخصیت‌های فکری استخدام می‌شوند.
 
او بیان کرد که حکومت افغانستان به دلیل اینکه مردمی نیست و مشروعیت لازم را ندارد، نمی‌تواند به صورت مستقل عمل کند، بلکه به میزان وابستگی مالی تحت فشار امریکایی‌ها کار می‌کند.
 
این آگاه نظامی امیدوار است که بعد از ختم پروسه آزادی زندانیان روزنه‌ای برای مذاکرات بین‌الافغانی باز شود، و موفقیت این روند به مدیریت سالم در آینده، هم‌فکری و همسویی میان نخبگان سیاسی، احزاب، جامعه مدنی، فعالین حقوق زن و سایر گروه‌های که در قضایای سیاسی افغانستان ذیدخل هستند، مرتبط است.
 
کوهستانی افزود: "اگر در داخل کشور یک اجماع واقعی بوجود آمد و هیات مذاکره‌کننده نماینده‌های واقعی مردم افغانستان بودند، امکان دارد که در چانه‌زنی‌ها دو طرف کوتاه بیایند و در نهایت کار به آتش‌بس دایمی منجر شود و زمینه را برای اعتمادسازی نیز فراهم کند، اما اگر چنین نشد و برخوردها در انتخاب و انتصاب افراد همچنان سلیقه‌ای بود، نه تنها مذاکرات نتیجه نمی‌دهد بلکه با تکمیل پروسه آزادی پنج هزار زندانی، جنگ‌ها دوباره شدت خواهد گرفت."
 
این آگاه نظامی اضافه کرد که طالبان حکومت افغانستان را به عنوان جناح اصلی نمی‌شناسند و همواره دست نشانده و مزدور خطاب می‌کند، درحالیکه طرف طالبان از احزاب بزرگ و تاثیرگذار مانند جنبش، حزب اسلامی، جمعیت و دیگر احزاب می‌باشد.
 
به گفته او، پیچیدگی در این است که این گروه کسانی را که از غرب آمده‌اند و بر گرده مردم سوار شدند را به عنوان نماینده مردم نمی‌شناسند، از این جهت همیشه تاکید دارند که حکومت افغانستان تنها یک بخشی از روند مذاکره است.
 
درهمین حال عتیق‌الله امرخیل آگاه امور نظامی نیز فشار امریکا و پاکستان را عامل اصلی انعطاف‌پذیری حکومت در آزادی زندانیان طالبان طی چند روز اخیر دانست و افزود که امریکا همیشه افغانستان را از عینک پاکستان می‌بیند، به این معنی که هرچه پاکستان فیصله کند، امریکا آن را تایید می‌کند.
 
امرخیل بیان کرد که اگر پاکستان بخواهد، می‌تواند زندانیان آزاد شده طالبان را به جبهات جنگ برگرداند و ضمانت کتبی و توصیه‌های اخلاقی ازسوی حکومت هیچ اثری ندارد.
 
او خاطرنشان کرد: کسانی که امروز بر سر قدرت هستند، بر اساس فیصله‌های خارجی‌ها همه از بیرون آمده‌اند و مشکل در این است که در بیرون تصمیم گرفته می‌شود، دولت دور از چشم ملت در بیرون تشکیل می‎شود.
 
این آگاه نظامی یادآور شد که آزادی پنج هزار زندانی طالبان، جزئی موافقت‌نامه امریکا با طالبان است و باید امریکا ضمانت کند که آنها دوباره به میدان جنگ برنمی‌گردند این موضوع اصلاً مربوط افغان‌ها و حکومت نیست.
 
امرخیل گفت که این امریکا است که بر حکومت افغانستان فشار آورد تا زندانیان طالبان را رها کند و همچنین تهدید کرد که اگر توافقی بین عبدالله و غنی صورت نگیرد و یا طبق برنامه امریکا زندانیان طالبان آزاد نشوند، کمک‌هایش را قطع خواهد کرد، پس امریکا مسئول همه کارها است و باید ضمانت کند که این زندانیان دیگر تهدیدی برای مردم افغانستان نخواهد بود.