افغانستان درگیر با ویروس کرونا، رکود اقتصادی و بیثباتی در مورد آینده، سرانجام پس از ماهها جنجال، یک پیشرفت سیاسی و آتشبس سه روزه را تجربه کرد.
خبرگزاری صدای افغان(آوا)-کابل: اندیشکده شورای آتلانتیک در مطلبی در مورد افغانستان نوشته که با تصمیم دولت افغانستان و طالبان مبنی بر از سرگیری تبادل تدریجی زندانیان، راه برای مذاكرات بینالافغانی هموار شد، البته موفقیت در این راه، به چالشهای پیش رو بستگی دارد.
چالش اول در این راه، اجماع دولت بر سر تقسیم قدرت است. چندین هفته طول کشید تا غنی و عبدالله با تقسیم قدرت موافقت کنند. تهدیدات جدی برای قطع کمک از سوی مساعدت کنندگان، افزایش فشارهای منطقهای، گسترش ویروس کرونا و افزایش مشکلات اقتصادی و فقر در دستیابی به این پیشرفت سیاسی نقش داشتند.
اگرچه توزیع پستها و انتصابات جدید هنوز انجام نشده، اما انتظار میرود شورای عالی رهبران به زودی برای راهنمایی و مشاوره استراتژیک ارائه شود. با این حال، ابهاماتی وجود دارد که چه کسی حرف آخر را در مورد مذاکرات مهم صلح و تصمیمات مرتبط با جنگ میگیرد.
فقدان اجماع یا فراگیر بودن میتواند هم درگیری را طولانیتر کند و هم مانعی برای تضعیف کابل در مذاکرات آینده باشد.
چالش دوم در این مسیر خروج نیروهای خارجی از افغانستان است. در حالی که افغانها با زمان و سیاست صلح سازگاری میکنند، دولت ترامپ تحت فشارهای فزاینده از سوی زیان ناشی از ویروس کرونا، چشماندازهای اقتصادی ناگوار و توجه به فشارهای عمومی پیش از انتخابات، در حال مرور گزینههای جدید ارائه شده توسط پنتاگون در مورد برنامه خروج سربازان پیش از انتخابات میباشد.
در این میان، برخی سیاستمداران در امریکا معتقدند که باید تعداد کمی تا روز انتخابات برای اطمینان از پایبندی به توافقنامه در افغانستان باقی بماند. تصمیم تجدیدنظر شده برای عقبنشینی زودهنگام یا دیرهنگام، مستقیماً بر سرعت و فشار روند صلح و همچنین مواضع اتخاذ شده توسط سایر ذینفعان در داخل و خارج از افغانستان تأثیر خواهد گذاشت.
چالش سوم در این راه، طالبان است. طالبان با فشار برای آزادی زندانیان و ادامه خشونت و حملات، به مواضع سرسختانه خود ادامه دادند. با توجه به تقویم سیاسی ایالات متحده، تهاجمات نظامی و واکنش نظامی غنی و اختلافات در داخل ساختار سیاسی کابل هنوز مشخص نیست که آیا طالبان پس از پذیرش مذاکرات، شرایط خود را در مورد مذاکرات آسانتر یا سختتر میکنند.
چالش دیگر که با حاشیههای ایدئولوژیک و افراطیتر طالبان همراه است، تعهد آنها به نداشتن پیوندهای شدید با القاعده و سایر گروه های تروریستی ضدغربی و نفی فضای آنها در داخل افغانستان است.
چالش چهارم در این باره، اجماع منطقهای و بینالمللی است. ذینفعان کلیدی و مهم منطقهای و بینالمللی افغانستان نیز با وقایع موجود به فکر مواضع خود هستند.
گذشته از اتحادیه اروپا، سازمان ملل و ناتو که از زمان بنبست سیاسی سال گذشته برنامههای چندجانبه را تحت فشار قرار دادند، سایر قدرتهای منطقهای چون روسیه، چین، پاکستان و ایران اظهار نظرهایی را ابراز کردند که ترکیبی از نگرانی و تمایل به پیشرفت روند صلح است.
افغانستان مجددا در چند راهی دستیابی به مسیر صلح و یک توافق سیاسی هرچند دشوار برای پایان دادن به درگیریها قرار گرفته است. استراتژیها و تصمیمگیریها در کابل، واشنگتن و چندین پایتخت دیگر در هفتههای آینده سودمندی یا بیهودگی این مسیرها را تعیین میکند.