کارشناسان امور با اشاره به مهمترین مسایل امنیتی، سیاسی و اقتصادی افغانستان در سال 1398 میگویند که این کشور در سال گذشته شرایط خاص و بسیار سختی را سپری کرده است.
خبرگزاری صدای افغان (آوا) -کابل: ساعت 8 و 19 دقیقهی صبح امروز جمعه، سال 1398 در حالی به پایان رسید که به گفته آگاهان، مردم افغانستان در طول این سال سختترین شرایط زندگی را به لحاظ سیاسی، اقتصادی و امنیتی پشت سر گذاشتهاند.
از نگاه امنیتی
"عتیقالله امرخیل" کارشناس نظامی در مصاحبه با آوا، سال 98 را به لحاظ نظامی سالی خونین و پُر چالش خواند.
امرخیل گفت که سال 1398 در تمام ولایات افغانستان جنگ بود و تعداد زیادی از نیروهای امنیتی و همچنین افراد ملکی جانهایشان را از دست دادند.
علاوه بر آن به گفته امرخیل، حملات انتحاری و انفجارات در این سال زیاد بوده و اماکن عمومی و یا مردم خاص به صورت بیسابقه مورد حمله قرار گرفتند.
او به سال 99 نیز اشاره کرد و گفت: در سال 99 اما توافقنامهای که بین امریکا و گروه طالبان امضا شده است یک نویدی برای مذاکرات صلح و کاهش خشونتها است، اما اگر احیاناً افغانها میان خود به توافق نرسند و مذاکرات بینالافغانی آغاز نشود، در آن صورت سال 99 بدترین سال از نگاه نظامی و امنیتی خواهد بود، زیرا علاوه بر جنگهای فرسایشیِ موجود جنگ قدرتطلبی به تمام ابعاد زندگی مردم صدمه خواهد زد.
از نگاه اقتصادی
در همین حال "سیفالدین سیحون" استاد اقتصاد دانشگاه کابل میگوید که در سال 98 هرچند صادرات افغانستان افزایش 30 درصدی داشته است اما در بخش زیرساختها و بخش اقتصادِ تولیدی هیچ دستآوردی وجود نداشته است.
او با اظهار اینکه در افغانستان اگر از یک جانب رونقی در اقتصاد بوجود میآید از طرف دیگر دزدها دستبرد میزنند افزود: در حال حاضر 55 درصد مردم افغانستان زیر خط فقر زندگی میکنند و این برای کسانی که متولی امور هستند و از اقتصاد پویا سخن میگویند شرمآور است.
به گفته او، به دلیل عدم بکارگیری زیر ساختهای داخلی و نبود اقتصاد تولیدی، امروز افغانستان کاملاً وابسته به امدادهای خارجی است.
با اینکه به گفته سیحون از یک طرف پول افغانستان تا اندازهای ثبات خود در برابر ارزهای خارجی را طی چند سال حفظ کرده است اما از طرف دیگر به دلیل سیاست اقتصادی غلط حکومت، که همه چیز را به اداره امور و ارگ متمرکز کرده و بخشهای خصوصی را تقویت نکرده است، می توان گفت که هیچ دستآورد اقتصادی وجود نداشته است.
سال 99 نیز به باور سیحون به دلیل اقتصاد بیمار افغانستان و شیوع بیماری کرونا سال خوبی نخواهد بود و اگر جهان همکاری نکند مردم آسیبهای جدی خواهند دید.
به گفتهی این استاد اقتصاد، در حالی که کشورهای جهان در حالت اضطرار برای شهروندان برنامه گسترده توزیع مواد اولیه را برای چند ماه در نظر دارند، اما حکومت افغانستان حتی نمیتواند یک بسته بسکویت به مردم خود کمک کند و هیچ یکی از سیاسیون، این سرزمین را از خود نمیدانند و همه برای پر کردن جیب خود کار میکنند.
از نگاه سیاسی
"هاشم قیام" آگاه سیاسی اما میگوید که سال 1398 یکی از پرچالش ترین سالها در تاریخ سیاسی افغانستان بوده است.
بر اساس گفتههای او، در این سال مردم شاهد انتخاباتی با اما و اگرها، شاهد دو تحلیف و همچنین شاهد گفتگوهای صلح بودند که هنوز هیچ کدام به نتیجه مطلوبی نرسیده است.
به گفتهی قیام در همین سال بود که امریکا گروه طالبان را از انزوا بیرون کرده و به یک قدرت مهم سیاسی تبدیل کرد و چالشهای جدیدی را در برابر دولت افغانستان ایجاد نمود.
هرچند به گفتهی قیام در سالی که گذشت بعضی اقدامات خوبی نیز صورت گرفت که از آن جمله بهبود در روابط خارجی، اقتدار و جایگاه افغانستان را در سطح جهان از نگاه سیاسی نمایان کرد، اما حکومت وحدت ملی متاسفانه در تامین رضایت مردم به هیچ عنوان طی پنج سال موفق نبوده است.
وی در پایان اظهار امیدواری کرد که سال 99 سال صلح و ثبات در افغانستان باشد و در سایهی موافقتنامه صلح، گروه طالبان به خواست برحق مردم تمکین کرده و مطالبات ملت برآورده شود.