برخی از فعالان مدنی در ولایت بامیان با نگرانی از قاچاق آثار باستانی این ولایت، می‌گویند که مافیا در تلاش است تا آثار باستانی بامیان را قاچاق و ساحات باستانی بامیان را تخریب نماید، اما والی بامیان در یک گفت‌وگوی اختصاصی با خبرنگار آوا، این گفته‌ها را شایعه می‌داند، ولی باز بر پی‌گیری این ادعاها تأکید می‌کند.

خبرگزاری آوا -بامیان: عبدل دانشیار، یکی از فعالان مدنی ولایت بامیان می‌گوید که شماری از حلقات مافیایی در این ولایت در تلاش تخریب میراث فرهنگی بامیان بوده و تلاش دارند تا آثار باستانی با ارزش این ولایت را به گونه قاچاق به بیرون از کشور منتقل نمایند.

دانشیار گفت: "مافیاها از چندین سال به این سو آثار باستانی بامیان را قاچاق می‌کنند. از بسیاری مناطق بامیان برای ما گزارش شده است که چرخبال‌ها فرود آمده و ساحات باستانی را تخریب و اشیای به دست آمده را با خود برده اند."

این فعال مدنی ولایت بامیان افزوده است: گزارش‌هایی از مردمان محل به ما رسیده است که چند ماه قبل یک زیارتگاه به نام "مزار آرغوشه" شب هنگام و پس از فرود یک چرخبال، تخریب شده و آثاری که از این زیارت‌گاه به دست آمده است را با خود برده اند.

به گفته این فعال مدنی، پشت پرده قاچاق آثار باستانی ولایت بامیان مافیا است.

گزارش‌هایی از چندین منطقه دیگر نیز رسیده است که چرخبال ها نشست کرده و آثار باستانی را با خود برده اند.

با این حال مقام‌های محلی ولایت بامیان قاچاق آثار باستانی در این ولایت را رد کرده و این گفته‌ها را شایعه می‌دانند.

محمد طاهر زهیر، والی بامیان در یک مصاحبه اختصاصی به خبرگزاری آوا گفت: "ما هم شایعاتی را در مورد پایین شدن چرخبال‌ها شنیده‌ایم، اما این موضوع از سوی هیچ نهاد رسمی تایید نشده؛ بازهم نهادهای کشفی و استخباراتی اداره محلی بامیان این موضوع را پی‌گیری خواهند کرد".

والی بامیان می‌گوید، در گذشته گروه‌هایی در بامیان جهت قاچاق آثار باستانی فعالیت داشتند، اما در حال حاضر در نتیجه سعی و تلاش نیروهای کشفی و امنیتی، فعالیت قاچاقبران کاهش چشم‌گیری داشته است.

این در حالی است که قاچاق آثار باستانی افغانستان مسأله تازه‌ای نیست؛ بلکه از زمان تشکیل حکومت‌های هند و بریتانیا تا اکنون، کشور انگلستان بیشترین آثار باستانی را طی کاوش‌های غیرحرفه‌ای به بیرون از افغانستان برده است؛ طوری که اکنون بسیاری از موزیم‌ها، لقب یتیم‌خانه آثار باستانی افغانستان را به خود گرفته است.

اکنون نیز شماری از فعالان مدنی و فرهنگی ولایت بامیان از دست داشتن کشورهای منطقه در قاچاق آثار باستانی این ولایت نگرانی کرده، می‌گویند، شماری از کشورها به آثار باستانی و پر ارزش بامیان چشم دوخته‌اند.

در کمتر از ۵ سال گذشته، چهار دستگاه فلزیاب از ولایت بامیان کشف شده است، اما فرد مشخصی در این خصوص دستگیر نشده است.

افغانستان یکی از هفت تمدن بزرگ در جهان می‌باشد و بامیان نیز در دوره‌های مختلف تاریخی به خصوص زردشتی، بودایی و دوره‌های مختلف اسلامی، اهمیت به سزایی در تاریخ افغانستان دارد.

در حال حاضر هفت ساحه باستانی بامیان در فهرست میراث‌های فرهنگی یونسکو ثبت شده، اما روند تخریب ساحات باستانی بامیان بر اثر عوامل طبیعی، انسانی و حیوانی، نگرانی‌هایی در مورد حذف برخی ساحات باستانی این ولایت را به وجود آورده است.

بامیان با داشتن ده ها ساحه بزرگ باستانی؛ لقب "موزیم سرباز" را به خود گرفته است، اما نیروهای توظیف شده برای نگهداری این ساحات باستانی، به بیش از ۱۰ تن نمی رسد و این امر موجب شده است قاچاقبران به راحتی به ساحات باستانی در مناطق دوردست دسترسی داشته باشند.

والی بامیان نیز در گفتگوی اختصاصی با خبرگزاری آوا، کاهش سربازان محافظتی از ساحات باستانی ولایت بامیان را در روند محافظت از این ساحات مشکل زا دانسته و از وزارت امور داخله افغانستان و وزارت اطلاعات و فرهنگ کشور خواست تا افراد بیشتری را جهت مراقبت از ساحات تاریخی و باستانی این ولایت استخدام نمایند.

والی بامیان نبود افراد برای راهنمایی و معرفی ساحات باستانی برای توریست‌ها را از دیگر چالش‌ها در این ولایت یاد کرده و از وزارت اطلاعات و فرهنگ کشور خواسته تا افراد متخصص را برای راهنمایی گردشگران در ساحات مختلف بامیان استخدام نمایند.