جلسۀ هفتگی دعای توسل و مراسم تجلیل از شخصیت خدوم و فرهیخته مرحوم سید خان آقا چمتالی از سوی دفتر مرکز فعالیت‌های فرهنگی اجتماعی تبیان در مشهد مقدس برگزار شد.

خبرگزاری صدای افغان (آوا) -مشهد مقدس: حجت‌الاسلام والمسلمین سیدعیسی حسینی طی سخنانی کوتاه در این مراسم، با بیان اینکه اگر فرهنگ در یک اجتماع متعالی نباشد و یا اصلا وجود نداشته باشد و یا ضعیف باشد، این اجتماع مانند یک جسم مرده خواهد بود، خاطرنشان ساخت: اگر بخواهیم بدنِ اجتماع رو به انسجام و رشد و ارتقا حرکت کند، بایستی روحِ فرهنگ در آن دمیده شود.
 
وی در تکمیل مطلب فوق اظهار داشت: در بحث حرکت به سوی بالا بردن فرهنگ جامعه، قطعا عناصر فرهنگی محور و اساس هستند. باید نیروها باسواد باشند، نیروهایی باشند که نسبت به این حرکت، عشق و انگیزه و تخصص داشته باشند، اما این موضوع منحصر به عناصر فرهنگی نیست به این معنا که صرفا چنین آدم‌هایی در صحنه حضور پیدا کرده و کارکنند، بلکه هر عنصری می‌تواند در این حرکت نقش داشته باشد، حتی عناصر غیرفرهنگی از هر قشری بخصوص متنفذین اجتماعی.
 
رئیس مرکز تبیان در مورد اهمیت تاثیرگذاری ورود شخصیت‌های بانفوذ اجتماعی در میدان عرصۀ حمایت از حرکت‌های فرهنگی، گفت: اگر عناصر اجتماعی در صحنه حضور پیدا نکرده و به نیروهای فرهنگی کمک نکنند و دست آن‌ها را نگیرند، عناصر فرهنگی نمی‌توانند در عرصۀ فعالیت‌های اجتماعی در راستای ارتقای فرهنگ جامعه کار اثرگذاری انجام دهند، بنابراین اگر 100 سهم برای عناصر اجتماعی و فرهنگی در نظر بگیریم، قطعا 50 سهم مربوط به عناصر اجتماعی و 50 سهم مربوط به عناصر فرهنگی است. اهمیت عناصر متنفذ اجتماعی در عرصۀ فرهنگی، به اندازۀ اهمیت عناصر فرهنگی است، به همان میزان هم اجر و ثواب دنیوی و اخروی می‌برند و صاحب اجر و مزد خواهند شد.
 
وی افزود: بنابراین هرگاه عناصر اجتماعیِ جامعه به این مرحله و توانایی رسیدند که در صحنه حضور جدی پیدا کنند و همراه با عناصرِ فرهنگی به صورت گام به گام در صحنه‌های مبارزاتی حضور جدی داشته باشند، می‌توان و باید امید داشت که کشور ما آهسته‌آهسته بتواند رنگ فلاح و پیروزی را تجربه کند.
 
این آگاه امور اجتماعی با ابراز تأسف از اینکه امروزه عناصر اجتماعی‌ در جامعه حضور فعالی در صحنۀ کار و فعالیت ندارند، گفت: یکی از عناصر فعالی که در این عرصه حضور جدی داشت، سید خان‌آقا چمتالی بود. آن مرحوم در گلشهر سکونت داشت و بخشی از کارهای فرهنگی ما در سطح مهاجرین نیز در منطقۀ گلشهر بود. ایشان تا زمانی که در مشهد حضور داشت در همۀ عرصه‌ها از نظر امنیتی، فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و خیلی جهات دیگر به عنوان یکی از پشتوانه‌های فعالیت‌های فرهنگی ما مطرح بود. این شخصیت همیشه در صحنه بود و نه فقط در صحنه بلکه پیشگام و پیش‌قراول و پیشتاز بود.
 
وی خاطرنشان ساخت: طبعا اگر ما تا حالا پیشرفت داشتیم و کارهای گسترده‌ای در عرصه فعالیت‌های فرهنگی انجام داده و می‌دهیم، با کمک تاثیرگذار شخصیت‌هایی مثل سید خان‌آقا چمتالی می‌باشد. درست است که ایشان در برهه‌ای از زمان در صحنه نبودند -البته نه اینکه در صحنه نباشند بلکه ما در جریان نبودیم که ایشان به چه مقدار و در کجا کار فرهنگی و اجتماعی می‌کرد- اما همان‌ اندازه هم که در کنار ما بود، اثرگذاری بسیار بالایی داشت.
 
حسینی مزاری با طرح این پرسش که امروز وظیفۀ متنفذین اجتماعی چیست؛ تأکید کرد: بایستی تعداد عناصر اجتماعی که می‌توانند در عرصۀ فرهنگ تاثیرگذار باشند گسترش پیدا کند. عناصر اجتماعی نگویند که کار فرهنگی به ما ربطی ندارد و من یک سرمایه‌گذار یا تاجر و یا کسبه هستم! کار فرهنگی به همه مربوط است و همۀ عناصر اجتماعی باید به اندازۀ توان خود و با استفاده از ظرفیتی که در اختیار دارند، بخصوص در عرصۀ کار فرهنگ اسلامی در صحنه حاضر باشند.
 
رئیس مرکز تبیان در پایان مطالب خود عنوان کرد: اگر افراد در همۀ لباس‌ها و از همه رشته‌ها در عرصه حضور داشته باشند بطور قطع و یقین اجر و مزد و پاداش کار خودشان را خواهند گرفت. اجر و پاداش مرحوم سید خان‌آقا چمتالی همین مقدار بس که امشب ما بدون هیچ ارتباط خانوادگی و قومی، اینجا جمع شده‌ایم و برای روح پر فتوح ایشان صلوات می‌فرستیم و نام ایشان زنده است و از طریق رسانه‌ها اعلام می‌شود.
 
 
 مشروح سخنان حجت‌الاسلام والمسلمین حسینی مزاری در این مراسم به شرح ذیل است:
 
بسم الله الرحمن الرحیم
سلام علیکم.
 
هدف از انتخاب موضوع این بود که ما باید بدانیم میزان نقش و تأثیر عناصر متنفذین اجتماعی در فعالیت‌های فرهنگی تا چه اندازه می‌تواند باشد. آقای نایاب هم گفت که فرهنگ مانند روح و اجتماع همانند جسم است، اگر فرهنگ در یک اجتماع متعالی نباشد و یا اصلا وجود نداشته باشد و یا ضعیف باشد، این اجتماع مانند یک جسم مرده خواهد بود و شما می‌دانید که هر مقدار از عمر این جسمِ مرده بگذرد رو به فاسد شدن می‌رود و محل و زمینۀ وجود میکروب‌های مختلف می‌شود تا نهایتا به متلاشی شدنش می‌انجامد.
 
اگر بخواهیم بدنِ اجتماع رو به انسجام و رشد و ارتقاء حرکت کند، باید روحِ فرهنگ در آن دمیده شود.
در بحث حرکت به سوی بالا بردن فرهنگ جامعه، قطعا عناصر فرهنگی محور و اساس هستند. باید نیروها باسواد باشند، نیروهایی باشند که نسبت به این حرکت، عشق و انگیزه و تخصص داشته باشند، اما این موضوع منحصر به عناصر فرهنگی نیست به این معنا که صرفا چنین آدم‌هایی در صحنه حضور پیدا کرده و کارکنند، بلکه هر عنصری می‌تواند در این حرکت نقش داشته باشد، حتی عناصر غیرفرهنگی از هر قشری بخصوص متنفذین اجتماعی.
 
طبیعی است که آن عده از متنفذین اجتماعی‌ وارد بحث تلاش برای اعتلای فرهنگ جامعه می‌شوند که خودشان درکی از اهمیت این موضوع داشته باشند، یا به عبارتی خودشان با روح فعالیت‌های فرهنگی آشنا باشند و سپس خود را مجهز کرده و در این عرصه ورود پیدا نمایند. اهمیت کار فرهنگیِ عناصر اجتماعی، کمتر از اهمیت کار فرهنگی توسط عناصر فرهنگی نیست.
 
اهمیت عناصر متنفذ اجتماعی در عرصۀ فرهنگی، به اندازۀ اهمیت عناصر فرهنگی است.
حتی می‌توان گفت اگر عناصر اجتماعی در صحنه حضور پیدا نکرده و به نیروهای فرهنگی کمک نکنند و دست آن‌ها را نگیرند، عناصر فرهنگی نمی‌توانند در عرصۀ فعالیت‌های اجتماعی در راستای ارتقاء فرهنگ جامعه کار اثرگذاری انجام دهند، بنابراین اگر 100 سهم برای عناصر اجتماعی و فرهنگی در نظر بگیریم، قطعا 50 سهم مربوط به عناصر اجتماعی و 50 سهم مربوط به عناصر فرهنگی است. اهمیت عناصر متنفذ اجتماعی در عرصۀ فرهنگی، به اندازۀ اهمیت عناصر فرهنگی است، به همان میزان هم اجر و ثواب دنیوی و اخروی می‌برند و صاحب اجر و مزد خواهند شد. اینجاست که ما به اهمیت تلاش‌ها و تاثیرگذاری عناصر اجتماعی پی می‌بریم.
 
به عنوان مثال مرکز تبیان را در نظر می‌گیریم. ممکن است تعداد عناصر فرهنگی که در این تشکیلات حضور دارند به مراتب کمتر از عناصر اجتماعی باشد، همین جلسه را مشاهده کنید، چه تعداد اعضای فرهنگی در آن حضور دارند؟ مطمئنا تعداد بیشتر حاضرین متشکل از عناصر اجتماعی است. عناصر اجتماعی نقش جدی در فعالیت‌های فرهنگی دارند و در عرصه‌های مختلف کمک می‌کنند و زمینه را از نظر فکری، اجتماعی، اقصادی و جهات مختلف برای موفقیت عناصر فرهنگی آماده می‌کنند.
 
متأسفانه امروز عناصر اجتماعی در صحنۀ فعالیت‌ها حضور مناسبی ندارند.
بنابراین هرگاه عناصر اجتماعیِ جامعه به این مرحله و توانایی رسیدند که در صحنه حضور جدی پیدا کنند و همراه با عناصرِ فرهنگی به صورت گام به گام در صحنه‌های مبارزاتی حضور جدی داشته باشند، می‌توان و باید امید داشت که کشور ما آهسته‌آهسته بتواند رنگ فلاح و پیروزی را تجربه کند.
 
امروز مشکل ما این است که عناصر اجتماعی‌ حضور فعالی در صحنه ندارند. یکی از عناصر فعال و متنفذ اجتماعی که در این عرصه حضور جدی داشت، سید خان‌آقا چمتالی بود. متأسفانه مدتی بعد از برگشتن ایشان به ولایت بلخ، اطلاع خاصی از وضعیت کار و برنامۀ ایشان نداشتیم. البته بیشتر تقصیر ما بود نه آن مرحوم، ما باید به سراغ ایشان می‌رفتیم، ما باید با ایشان ارتباط برقرار می‌کردیم، ما باید زمینه حضور و تاثیر‌گذاری مرحوم چمتالی را فراهم می‌کردیم، اما تا زمانی که من در جریان فعالیت‌های این شخصیت بودم، شاهد آن بودم که آن مرحوم به عنوان یک عنصر خیلی تاثیر‌گذار در صحنه حضور داشت.
 
مرحوم چمتالی همیشه در صحنه بود و نه فقط در صحنه بلکه پیشگام و پیش‌قراول و پیشتاز بود.
فعالیت‌های فرهنگی ما به اوایل جهاد برمی‌گردد و یکی از عرصه‌های کار فرهنگی ما فعالیت در بین مهاجرین بود. مرحوم سیدخان‌آقا چمتالی در گلشهر سکونت داشت و بخشی از کارهای فرهنگی ما در سطح مهاجرین نیز در منطقۀ گلشهر بود. ایشان در همۀ عرصه‌ها از نظر امنیتی، فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و خیلی جهات دیگر به عنوان یکی از پشتوانه‌های فعالیت‌های فرهنگی ما مطرح بود. این شخصیت همیشه در صحنه بود و نه فقط در صحنه بلکه پیشگام و پیش‌قراول و پیشتاز بود. ما در آن منطقۀ گلشهر با اتکا به این شخصیت، کارهای خودمان را موفقانه پیش می‌بردیم، البته شخصیت‌های دیگری هم از جمله حاج سید یعقوب و بعضی از بزرگان دیگر مثل آقای تحویل‌دار و امثال این عزیزان هم بودند، اما در بین همۀ این نیروها سید خان‌آقا چمتالی به عنوان یک انسان بسیار برجسته و تاثیرگذار متبارز بود.
 
طبعا اگر ما تا حالا پیشرفت داشتیم و کارهای گسترده‌ای در عرصه فعالیت‌های فرهنگی داریم، با کمک تاثیرگذار شخصیت‌هایی مثل سید خان‌آقا چمتالی می‌باشد. درست است که ایشان در برهه‌ای از زمان در صحنه نبودند -البته نه اینکه در صحنه نباشند بلکه ما در جریان نبودیم که ایشان به چه مقدار و در کجا کار فرهنگی و اجتماعی می‌کرد- اما همان‌ اندازه هم که در کنار ما بود، اثرگذاری بسیار بالایی داشت.
 
اثرگذاری مرکز تبیان مرهون زحمات شخصیت‌هایی همچون سیدخان‌آقا چتالی است.
امروز حضور مرکز تبیان در عرصه و تاثیرگذاری آن در میدان های ملی و بین‌المللی مرهون زحمات و تاثیرگذاری شخصیت‌هایی مثل سید خان‌آقا چمتالی است، اینجاست که بحث ما به این موضوع و نقطه منتهی می‌شود که ما بایستی بخصوص در شرایط موجود، این چنین شخصیت‌هایی را الگو قرار بدهیم.
 
ما باید حول چنین شخصیت‌هایی بیشتر تمرکز کنیم، واقعا کم‌کاری کردیم. در طول یک سال در مورد سید خان‌آقا و سایر شخصیت‌ها مثل جنرال سید شکور موسوی در کابل، یا شخصیت‌هایی که در مزار یا هرات با ما مرتبط بودند و متنفذ  بودند، نسبت به این عزیزان کم‌کاری و کوتاهی کردیم و نتوانستیم حول شخصیت آنان کار و بررسی و تحقیق کنیم و خصوصیات تاثیرگذارشان را در عرصۀ فرهنگ و اجتماع استخراج کنیم و رسانه‌ای بسازیم تا سایر مردم در جریان قرار بگیرند و بدانند عناصر این‌چنینی در صحنه چه مقدار تاثیرگذارند.
 
امروز وظیفۀ منِ متنفذ اجتماعی چیست؟
بایستی تعداد عناصر اجتماعی که می‌توانند در عرصۀ فرهنگ تاثیرگذار باشند گسترش پیدا کند. عناصر اجتماعی نگویند که کار فرهنگی به ما ربطی ندارد و من یک سرمایه‌گذار یا تاجر و یا کسبه هستم! کار فرهنگی به همه مربوط است و همۀ عناصر اجتماعی باید به اندازۀ توان خود و با استفاده از ظرفیتی که در اختیار دارند، بخصوص در عرصۀ کار فرهنگ اسلامی در صحنه حاضر باشند. قطعا مزد این کار خود را هم خواهند گرفت. بحث ما هم فرهنگ اسلامی است.
 
اگر افراد در همۀ لباس‌ها و از همه رشته‌ها در این عرصه حضور داشته باشند بطور قطع و یقین اجر و مزد و پاداش کار خودشان را خواهند گرفت. اجر و پاداش سید خان‌آقا چمتالی همین مقدار بس که امشب ما بدون هیچ ارتباط خانوادگی و قومی، اینجا جمع شده‌ایم و برای روح پر فتوح ایشان صلوات می‌فرستیم و نام ایشان زنده است و از طریق رسانه‌ها اعلام می‌شود.
 
سال گذشته، هم‌زمان با فوت این شخصیت اینجا مراسم گرفتیم و امسال هم یاد‌بودی به عمل آوردیم و امیدوارم همکاران مرکز تبیان در مشهد و سایر دفاتر در داخل و خارج به این شخصیت‌ها توجه کنند و این شخصیت‌ها را محور کارشان قرار بدهند، بیشتر روی این عزیزان تحلیل کنند و از شخصیت‌شان تجلیل کنند، تجلیل ما از این شخصیت‌ها بیشتر به درد خودمان می‌خورد تا به درد این عزیزان.
 
عناصر فرهنگی توجه بیشتری به عناصر اجتماعی کنند. عناصر اجتماعی نیز متوجه وظایف سنگین خود باشند.
این کار خیلی کمی بود که ما توانستیم برای این شخصیت و دو شخصیت دیگری که در مراسم گذشته یاد کردیم -آقای سوما و ملوک جان قندهاری- تجلیل به عمل آوریم. از وظایف عناصر فرهنگی است که در این رابطه بیشتر توجه کنند، بیشتر عمل کنند. از طرفی هم شخصیت‌های متنفذ به وظایف خود بیشتر پی ببرند، وظایف سنگینی بر عهده همۀ عناصر اجتماعی می‌باشد تا بتوانیم در رابطه با بحث تعالی فرهنگ به اهداف بسیار کلان خود برسیم.
 
ما باید در عرصۀ فرهنگ افغانستان دست بالا پیدا کنیم.
ما تا زمانی که در عرصۀ فرهنگ در افغانستان دست بالا پیدا نکنیم، شما مطمئن باشید که اوضاع افغانستان از وضعیت فعلی بدتر خواهد شد. اگر ما در عرصه مهاجرین در رابطه با موضوع فرهنگ کار نکنیم و فرهنگ زندگی و کار و تلاش و فرهنگ تفکر و فعالیت اجتماعی و اقتصادی و نظامی و امنیتی و غیره را بالا نبریم، وضعیت مهاجرین ما نه تنها از این بهتر نمی‌شود بلکه بدتر نیز خواهد شد. امروز خیلی از معضلات ما به دلیل پایین بودن سطح فرهنگ و آگاهی ما در عرصه‌های مختلف است. بنده به علت کمبود زمان، بیش از این وقت عزیزان را نمی‌گیرم.
 
والسلام علیکم و رحمت‌الله و برکاته.