امامت و ولایت اهل‌بیت (ع) بعد از پیامبر اسلام، جامعه اسلامی را از منجلاب نفاق نجات داده و وسیله اتحاد در تمام تاریخ اسلام بوده است.

گفتمان دانشجویی خبرگزاری آوا، تحت عنوان "نقش امامت و ولایت در اتحاد امت اسلامی" روز جمعه 10 عقرب با حضور کارشناسان امور، دانشجویان و طلاب حوزات علمیه در مزارشریف برگزار شد.

کارشناسان این گفتمان هر یک حجت‌الاسلام علی‌رضا احمدی‌ آگاه مسائل دینی و سید اسحاق عرفان  شاعر زبان دری بر روی سرفصل‌های "معنای امامت و ولایت و نقش امامت و ولایت در اتحاد امت اسلامی" صحبت کردند.

در نخست حجت‌الاسلام احمدی با اشاره به سرفصل "معنای امامت و ولایت" گفت: امام در لغت به معنای پیشوا، رهبر، رئیس و پیشرو است که می‌تواند یک شخص یک کتاب و یا اشیایی باشد که دیگران از آن پیروی کنند و در اصطلاح امامت را متکلمین اهل سنت و تشیع چنین تعریف کرده‌اند که امام همان رئیس عمومی در امور دنیا و دین است و یا در جای دیگر آمده که امامت جانشین پیامبر در اقامت دین است و پیروی کردن او بر جمیع امت واجب است.

به گفتۀ او ابن‌خلدون دانشمند جهان اسلام امام را چنین تعریف کرده است: امامت یعنی جانشینی پیامبر در حفظ و حراست دین و سیاست.

امام جانشین پیامبر و حافظ دین است. امام رضا علیه‌السلام امامت را به منزلۀ پیامبر دانسته و حجت خداوند بر روی زمین است.

احمدی امامت را جزء مسائل اعتقادی تشیع دانست و افزود که متکلمین اهل سنت امامت را بخشی از فروع دین می‌دانند.

حجت‌الاسلام عرفان نیز با اشاره به جایگاه ولایت گفت: بحث ولایت یکی از مفاهیم وسیعی است که دین را یک‌پارچه و مشخص نگاه نماییم. این ولایت آینه تمام‌نمای دین است و تمام بحث‌های آن داخل دین است.

وی افزود: واژه ولایت با تغییر الفاظ 233 بار در قرآن ذکر شده است. ولایت یک مفهوم نسبتی است که از نسبت میان دو شی به میان می‌آید که در بین آنها هیچ حایلی واقع نگردد.

وی افزود که ولایت حقیقی مال خداوند است و اوست که نسبت به تمام مخلوقات ولایت "عام" دارد. خداوند نسبت به مومنین ولایت خاص دارد یعنی که خداوند منشأ اثر بالای مومنین است. ولایت یک معنای دیگرش محبت است ولایت مومنین نسبت به خداوند محبت و دوستی است.

عرفان تاکید کرد که خداوند در آیت الکرسی در قرآن فرموده که خداوند مومنین را از گمراهی خارج کرده است و کسانی که ایمان نیاورده از نور به ضلالت می‌کشاند.

این عالم دین گفت که ولایت اخص  خداوند مربوط به اولیا است که خداوند یک عده‌ای را انتخاب کرده که همان ولایت خداوند نسبت به انبیا و پیامبران است.

به گفتۀ این عالم دین خداوند در قرآن ولایت و ولی را چنین تعریف کرده است: "إِنَّمَا وَلِيُّكُمُ اللَّهُ وَرَسُولُهُ وَالَّذِينَ آمَنُوا الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلَاةَ وَيُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَهُمْ رَاكِعُونَ﴾ (سورهٔ مائده-آیهٔ ۵۵) ولی شما تنها خدا و پیامبر اوست و کسانی که ایمان آورده‌اند همان کسانی که نماز برپا می‌دارند و زکات می‌دهند در حالی که در رکوع نمازند"

در ادامه گفتمان حجت الاسلام علی رضا احمدی، در مورد سرفصل "نقش امامت در اتحاد امت اسلامی" با اشاره به خطبه حضرت زهرا سلام الله علیها که فرمودند: "اما مَتَنا اَماناً لِلْفُرْقَةِ، امامت ما اهل‌یبت را برای جلوگیری از تفرقه قرار داده است."

به گفته او امامان جانشین پیامبر بودند، همانطور که پیامبر میان مسلمین اتحاد به میان آوردند، امام نیز اتحاد میان مسلمانان به میان آورده است.

در شرایط کنونی مراجع تقلید نیز اتحاد را لازمه جامعه اسلامی می‌دانند همانطور که آیت الله سسیتانی فرمودند که سنی‌ها را برادر نه بلکه باید عزیزان‌مان بدانیم.

حجت‌الاسلام عرفان نیز با اشاره به سرفصل "نقش امامت در اتحاد امت اسلامی"  گفت باید ابتدا موانع اتحاد را بدانیم و تنها جایی که وحدت در آن تحقق پیدا می‌کند بهشت است که قرآن در آیۀ 15 سوره حجر چنین می‌فرماید: نَزَعْنَا مَا فِي صُدُورِهِمْ مِنْ غِلٍّ إِخْوَانًا عَلَىٰ سُرُرٍ مُتَقَابِلِينَ، و ما آیینه دلهای پاک آنها را از کدورت کینه و حسد و هر خلق ناپسند به کلی پاک و پاکیزه ساختیم و همه برادروار روبروی یکدیگر بر تختهای عزت بنشینند.. یعنی در بهشت تمام انسان ها همدیگر را دوست می دارند و اتحاد محقق می گردد."

به گفته او "نزعنا" در آیه فوق کندن معنا می‌دهد و غل هم همان کینه، حسادت، خودخواهی است که خداوند آن را از قلوب اهل بهشت بیرون کرده است. وی این "غل" یعنی هوای نفس را شرک دانسته و افزود که شرک به دو نوع است یکی جلی که توسط اتحاد به توحید از بین می‌رود و دیگر شرک خفی که اعتقاد به توحید نمی‌تواند آن را از بین ببرد.

عرفان با اشاره به داستان ابوجهل گفت ابوجهل به راستگویی پیامبر باور داشت و می‌گفت که من خداوند را قبول دارم اما چگونه از یتیم عبدالله اطاعت کنم. همین خودخواهی او را از اسلام مانع شد.

وی افزود که تنها نبوت این "غل" را از سینۀ انسان‌ها دور نمی‌تواند و باید جانشین پیامبر را نیز قبول داشته باشد که همان امام است.

این آگاه مسائل دینی با اشاره به آیۀ "اَلْیوْمَ أَکمَلْتُ لَکمْ دینَکمْ وَ أَتْمَمْتُ عَلَیکُمْ نِعْمَتی وَ رَضیتُ لَکُمُ الْإِسْلامَ دیناً، امروز دین شما را برایتان کامل و نعمت خود را بر شما تمام گردانیدم، و اسلام را برای شما [به عنوان] آیین برگزیدم" گفت که تنها به وسیله ولایت است که دین انسان کامل می‌شود و کسی که امام را قبول داشته باشد این "غل" از سینه او دور می‌شود و در نتیج وحدت در جامعه محقق می‌گردد.

ارائۀ نظریات دانشجویان پشت تریبون، پرسش و پاسخ پیرامون سرفصل‌ها و جمع‌بندی گفتمان از سوی مسئول خبرگزاری صدای افغان از برنامه‌های دیگر گفتمان این هفته در مزارشریف بود.