امروز حضرت آیت‌الله محسنی (ره) نه تنها در پهنه‌ی جغرافیای افغانستان و یا حتی ایران بلکه در بسیاری از کشورهای اسلامی و عربی،‌ چهره‌ای شناخته شده بوده و به عنوان یک عنصر برجسته‌ی دینی و اسلامی مطرح است. این وزانت علمی توانست از ایشان یک شخصیتِ صاحب‌نظر بسازد. اگرچه نسبت به برخی از آرای آیت‌الله محسنی (ره) از سوی عده‌ای انتقاداتی مطرح است که شاید برخی از آنها نیز درست باشند، اما حداقل من نقد و انتقادی از سوی شخصیت‌های برجسته‌ای که هم‌وزن خود حضرت آیت‌الله محسنی باشند در هیچ جایی ندیدم.

همزمان با سالروز شهادت حضرت امام محمد باقر (ع) و به‌ مناسبت رحلت آیت‌‌الله العظمی حاج شیخ محمد آصف محسنی (ره) صبح روز جمعه (18 اسد) در حسینیه امام امیرالمومنین (ع) مشهد مقدس، از سوی بیت آیت‌الله العظمی سید عبدالله شیرازی (ره) با حضور پر شور علما، نخبگان، اندیشمندان و اقشار مختلف مردمی مراسم گرامی‌داشت به عمل آمد.

به گزارش خبرگزاری صدای افغان (آوا)؛ حجت‌الاسلام والمسلمین سیدعیسی حسینی مزاری، طی سخنانی در این مراسم گفت: این مجلس از سه جهت بسیار مهم و حائز اهمیت است. جهت اولِ این اهمیت بزرگداشت از سالروز شهادت حضرت امام محمد باقر (ع) می‌باشد. جهت دوم، تجلیل و قدردانی از شخصیت برجسته‌ی جهان اسلام حضرت آیت‌الله محسنی (ره) و جهت سوم آن نیز این است که این محفل از طرف دفتر حضرت آیت‌الله سیدمحمدعلی شیرازی برگزار شده است.

حسینی مزاری با بیان اینکه صحبت در رابطه با شخصیت بزرگی مثل حضرت آیت‌الله محسنی (ره) آن هم در دقایقی مختصر کار بسیار سخت و دشواری است، گفت: سعی می‌کنم که نکات مختصر و فهرست‌ واری در مورد شخصیت ایشان مطرح کنم.

نکته اول) شخصیت علمی حضرت آیت‌الله محسنی (ره):
وی اظهار داشت: نکته‌ی اول، شخصیت علمیِ حضرت آیت‌الله محسنی است. ایشان از ابتدای جوانی و همان اوایل طلبگی، طلبه‌ی فاضل و برجسته‌ای در میان هم‌ قطاران و هم‌ ردیفان خود بود؛ به‌خصوص شخصیت ایشان در زمان تحصیل علم در نجف اشرف بیش از گذشته ظهور و بروز کرد و فضل و مرتبه‌ی بزرگی‌اش متجلی شد. آن عالم بزرگ اولین جلد کتاب صراط‌الحق را در همان ایام در نجف اشرف به رشته‌ی تحریر در آورد. روند تحصیلی حضرت آیت‌الله محسنی (ره) از آن زمان به بعد رو به رشد گذاشت و در اندک زمانی به عنوان یکی از وزنه‌های علمی مردم افغانستان درآمد تا اینکه مبدل به یکی از شخصیت‌های برجسته‌ی جهان اسلام گردید.

موصوف ادامه داد: امروز حضرت آیت‌الله محسنی (ره) نه تنها در پهنه‌ی جغرافیای افغانستان و یا حتی ایران بلکه در بسیاری از کشورهای اسلامی و عربی،‌ چهره‌ای شناخته شده بوده و به عنوان یک عنصر برجسته‌ی دینی و اسلامی مطرح است. این وزانت علمی توانست از ایشان یک شخصیتِ صاحب‌نظر بسازد. اگرچه نسبت به برخی از آرای آیت‌الله محسنی (ره) از سوی عده‌ای انتقاداتی مطرح است که شاید برخی از آنها نیز درست باشد، اما حداقل من نقد و انتقادی از سوی شخصیت‌های برجسته‌ای که هم‌ وزن خود حضرت آیت‌الله محسنی باشند در هیچ جایی ندیدم.

حسینی مزاری با بیان اینکه من در هیچ مقطعی احساس نکردم که شخصیتی آماده باشد در رابطه با برخی از دیدگاه‌های آقای محسنی نظری داشته باشد و روشنگری درستی ارائه کند،‌ اظهار داشت: البته ممکن است برخی صحبت‌های شفاهی در مجالس و محافل شنیده شده باشد و یا عده‌ای از طلبه‌ها و دانشجویان در سطحی بسیار پایین، مطالبی نسبت به حضرت آیت‌الله نوشته باشند و یا اینکه برخی عناصر مخرب و کوتاه‌ نظر بعضی دیدگاه‌های حضرت آیت‌الله را دست‌مایه قرار داده و علیه شخصیت شخیص ایشان تخریبات ناروایی را روا داشته باشند، اما مهم این است که بسیاری از تخریباتی که در عرصه‌های مختلف به‌ ویژه در فضای مجازی و برخی از رسانه‌ها دیده می‌شود بیشتر از عینک حزبی و گروهی مطرح شده تا اینکه از جانب شخصیت‌های عالم و برجسته و با نگاه علمی عنوان شده باشد.

این آگاه امور دینی در تکمیل مطلب فوق بیان کرد: بنابراین نمی‌توان با یک چنین رویکردی، شخصیت بزرگ حضرت آیت‌الله محسنی (ره) را مخدوش کرد. وزانت علمی و شخصیت برجسته‌ی ایشان کاملا محرز و مشخص است. از حضرت آیت‌الله محسنی آثار متعددی هم بجا مانده است، ده‌ها مقاله و کتاب که هر کدام‌شان از جایگاه خاصی برخوردار بوده و به عنوان منابعی مهم می‌توانند در اختیار مردم و به ویژه نخبگان قرار بگیرند و تحلیل، بررسی، ارزیابی و بهره‌برداری شوند.

وی، تأسیس مدرسه‌ی بزرگ خاتم‌النبیین (ص) که از شاهکار‌های شیعیان در افغانستان محسوب می‌شود و همچنین تأسیس دانشگاه خاتم‌النبیین، تاسیس لیسه‌ی خاتم‌النبیین و سایر فعالیت‌های ایشان در این عرصه را از فعالیت‌های اثرگذار علمی آیت‌الله محسنی (ره) عنوان کرد.



نکته دوم) شخصیت سیاسی حضرت آیت‌الله محسنی (ره):
رئیس مرکز فعالیت‌های فرهنگی‌اجتماعی تبیان اظهار داشت: حضرت آیت‌الله محسنی علاوه بر وزانت علمی، یک شخص سیاسی و مبارز در عرصه‌های مختلف جهاد و مبارزه نیز بوده است. بخصوص بعد از کودتای کمونیستی، آنگاه که از سوریه وارد جمهوری اسلامی ایران شد اقدام به تاسیس حرکت اسلامی نمود و در سال 58 گام میمون و مبارکی را برداشت و موسس یکی از بزرگ‌ترین احزاب شیعی در افغانستان گردید.

وی ادامه داد: حزب حرکت اسلامی در کنار شورای اتفاق اسلامی که این جریان هم از جریان‌های بزرگ شیعی بود، یک حرکت اثرگذار جهادی در افغانستان بود که کار هدایت آن از سوی ایت الله روی دست گرفته شد.. آیت‌الله محسنی (ره) نیز تا سال 1384 در رأس رهبری این جریان وزین و قدرتمند قرار داشت. هرچند از آن سال رسما از عرصه سیاسی کنار می‌رود اما ایشان هیچ‌گاه دور از سیاست نبوده و دست جدی نسبت به مسائل سیاسی و تحولات سیاسی افغانستان داشت.

حسینی مزاری، عنصر وحدت‌خواهی را یکی از خصوصیات و ویژگی‌های برجسته‌ی آیت‌الله محسنی (ره) در عرصه‌ی فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی عنوان کرد و افزود: شاید انتقاد شود که اگر آیت‌الله محسنی وحدت‌خواه بود چرا وارد حزب وحدت اسلامی نشد که همه‌ی جریان‌های شیعی متّحد و یک‌پارچه می‌شدند. خب پاسخش مشخص است و قطعا اگر خود حضرت آیت‌الله هم زنده می‌بود، همین جواب را می‌داد، به دلیل اینکه حزب وحدت آن همه ظرفیت و گنجایش جدی را نداشت که شخصیتی مثل حضرت آیت‌الله محسنی وارد این جریان شود. مشکلات و معضلات مختلفی در سطح این حزب وجود داشت که در نهایت باعث شد تا حزب وحدت متلاشی شده و از یک حزب، چند حزب درست شود به گونه‌ای که امروز هیچ کس قادر به جمع کردن این حزب در افغانستان نیست.

وی ادامه داد: علاوه بر این، به‌ غیر از حضرت آیت الله محسنی (ره)، شخصیت‌های متعدد دیگری هم بودند که موافق این حزب نبودند و وارد این حزب نشدند و نسبت به این حزب نیز، هم آن زمان و هم حالا انتقادات جدی دارند.

نکته سوم) شخصیت فرهنگی و رسانه‌ای حضرت آیت‌الله محسنی (ره):
رئیس مرکز تبیان با بیان اینکه آیت‌الله محسنی (ره) در عرصه‌های فرهنگی و رسانه‌ای شخصیتی برجسته‌تر از هر نیرو و عنصر دیگری بود، گفت: ایشان در عرصه فرهنگی و دینی فعالیت‌های ماندگاری داشته است. یکی از فعالیت‌های حضرت آیت‌الله در عرصه‌ی دینی، تأسیس شورای علمای شیعه است. این شورا در کابل و اکثر ولایات، ولسوالی‌ها و مناطق شیعه‌ نشین نمایندگی داشته و ارتباط مستقیم و فعالی با برنامه‌ها و فعالیت‌های اجتماعی مردم دارد.

وی در مورد اقدامات حضرت آیت‌الله محسنی (ره) در عرصه‌ی رسانه‌ای نیز افزود: ایشان در این عرصه نیز خدمت ماندگار تأسیس تلویزیون تمدن را از خود به یادگار گذاشت. امروز تلویزیون تمدن در جمع رسانه‌های صوتی و تصویری افغانستان تقریبا تنها تلویزیون اسلامی و شیعی است که در راستای ترویج افکار و اندیشه‌های اهل‌ بیت عصمت و طهارت (ع) کار می‌کند.



نکته چهارم) سایر فعالیت‌های ماندگار، اثرگذار و برجسته‌ی آیت‌الله محسنی (ره):
این آگاه مسایل سیاسی، اولین اقدام برجسته‌ی آیت‌الله محسنی (ره) را بحث نام‌گذاری دولت افغانستان دانست و تاکید کرد که شاید ارزش این کار به اندازه‌ی تمام فعالیت‌های حضرت آیت‌الله محسنی (ره) باشد.

حسینی مزاری افزود: بنده در لویه جرگه اضطراری حضور داشتم. زمانی که بحث روی نام دولت افغانستان بود، با توجه به اینکه غربی‌ها وارد افغانستان شده بودند و تلاش داشتند حکومت افغانستان را سکولاریزه کنند و یک حکومت بی‌دین را روی کار بیاورند، در آن هیاهو و با وصف سایه سنگین حضور غربی‌ها در افغانستان و با وصف اینکه اجلاسِ لویه جرگه تحت رهبری و مدیریت مستقیم و قطعی غربی‌ها دایر بود، آیت‌الله محسنی (ره) در چنین شرایطی سخنرانیِ بسیار اثرگذاری کرد و بحث اسلامی‌بودن حکومت را به گونه‌ای منطقی و اثرگذار مطرح نمود که حتی نمایندگان سیک، هندو و سایر عناصر سکولار هم به تایید حضرت آیت‌الله محسنی (ره) از جای خود برخاستند.

وی ادامه داد: حضرت آیت‌الله محسنی (ره) در سخنرانی خود گفت "من یک پیشنهاد در رابطه با نام دولت افغانستان دارم، هرکس اگر تأیید کرد نه تکبیر بگوید و نه دست خود را بلند کند، بلکه از جای خود بلند شود. آن پیشنهاد، دولت جمهوری اسلامی افغانستان است." حتی کسانی که مخالف این عنوان بودند از شرم و از مجبوری بلند شدند. یعنی در آن لویه جرگه‌ای که تقریبا بین 2000 تا 3000 نفر نمایندگان برجسته‌ی افغانستان از داخل و خارج حضور داشتند و از نمایندگان غربی‌ها به شمول آقای زلمی خلیل‌ زاد نیز در آن اجلاس حضور داشت همه یکپارچه بلند شدند.

رئیس مرکز تبیان با بیان اینکه مخالفت‌هایی بعد از سخنرانی حضرت آیت‌الله محسنی (ره) شکل گرفت، گفت:‌ من خود شاهد یکی از حلقه‌هایی بودم که بیرون از خیمه لویه‌جرگه دایر شده بود و در آن شخصیت‌های برجسته‌‌‌ای به انتقاد از سخنان آیت‌الله محسنی می‌پرداختند که آقای محسنی چه کار اشتباه و غلطی کرد و چرا شخصیت‌‌های دیگر در برابر صحبت‌های آقای محسنی ایستادگی نکردند.

یکی از آنان که عنوان آیت‌اللهی هم داشت و فعلا زنده نیست گفت آقای فلانی شما وقت بگیر تا من در برابر آقای محسنی صحبت کنم و سخنان ایشان را در رابطه با عنوان اسلامیت حکومت رد کنم. آن شخص گفت احسنت به شما. قرآن را باید با قرآن زد. این صحبت از زبان یکی از فرمانده‌های برجسته و شاخص شیعی در آن زمان مطرح شد. این بود که این‌ افراد تصمیم گرفتند بعد از تنفس سخنرانی کنند. بنده چون در جریان این حادثه قرار گرفتم، فعالیت خود را شروع کردم تا اینکه زمینه‌ی صحبت برای این آیت‌الله فراهم نشود و همین‌‌گونه نیز شد.

وی افزود: اگر حضرت آیت‌الله محسنی (ره) در زندگیِ خود هیچ کاری نکرده باشد، تنها همین نکته آثار و پیامدِ کار و زحمات حضرت آیت‌الله هست و تا دنیا دنیاست و تا بشریتِ مسلمان در افغانستان زنده هستند باید این شخصیت را دعا کنند و برای ایشان رحمت و مغفرت الهی را بخواهند و شکرگذار خداوند بابت اعطای نعمتی چون آیت‌الله محسنی (ره) باشند.

این آگاه امور دینی، با اشاره به اقدام برجسته و مهمِ دیگر حضرت آیت‌الله محسنی گفت: بحث وحدت‌خواهی و هماهنگی در سطح شیعه و سنی از امور مهم دیگری بود که ایشان به آن اهتمام داشت. شاید حضرت آیت‌الله محسنی (ره) در این عرصه مورد انتقاد زیادی قرار گرفت. حتی از سوی خود شیعیان علیه ایشان موضع گرفته‌ شد و عنوان گردید که آقای محسنی دیگر سنی شده است و تلاش دارد که شیعه را در مسیر اهل سنت سوق بدهد!

حسینی مزاری در عین حال افزود: این انتقادات و صحبت‌های ناصحیح در حالی مطرح می‌شد که نگاه حضرت آیت‌الله محسنی در بحث هماهنگی شیعه و سنی و اخوت، این بود که جبهه‌ای از مسلمانان را ایجاد کند که در بسیاری از موارد با هم نقاط اشتراک داشته و حرکتی را در مبارزه علیه دشمنانی شروع کنند که اسلاف آنان در صدر اسلام باعث انحراف در مذهب و مکتب مسمانان می‌شوند.

موصوف ادامه داد: این دیدگاه بزرگ و وسیعی که آیت‌الله محسنی (ره) در بحث تقریب داشت همانند نگاه امام خمینی (ره) است که خود موسس بحث تقریب در جهان اسلام بود. حتی خود حضرت امام خمینی (ره) بر مبنای این دیدگاه‌اش مورد انتقاد برخی از علمای ناآگاه و یا مغرض قرار می‌گرفت. حتی تا حالا نیز برخی از جناح‌ها و جریان‌ها و حتی بیوت آیات علیه امام خمینی (ره) موضع می‌گیرند.

رئیس مرکز تبیان با بیان اینکه دیدِ حضرت امام خمینی (ره) بسیار وسیع بود، اظهار داشت: امام خمینی نظرش این بود که دشمنانِ امروز که در رأس‌شان آمریکا، انگلیس و اسرائیل می‌باشند کسانی هستند که اسلاف آنان در صدر اسلام باعث انحراف در دین شدند و امروز هم تا زمانی که این‌ها حضور داشته باشند دست از ایجاد اختلاف و تفرقه از سر مسلمانان برنمی‌دارند. بنابراین ما باید در برابر ریشه‌ی اصلی کفر و نفاق و انحرافات دین اسلام مبارزه کنیم.

این آگاه مسایل سیاسی، دیدگاه اساسی آیت‌الله محسنی را لزوم مبارزه و جهاد با ریشه‌ی اصلی کفر و نفاق و انحراف در سطح شیعه و سنی دانست و تاکید کرد: این دیدگاه، دیدگاهی بود که امام خمینی (ره) داشت و همچنین دیدگاهی است که امروز حضرت امام خامنه‌ای و بزرگان دینی ما دارند. وی خاطرنشان ساخت: بنابراین ما هم امروز این دیدگاه را به تبعیت از حضرت آیت‌الله محسنی (ره) دنبال می‌کنیم.

موصوف در ادامه، بحث رسمیت مذهب تشیع را یکی از کارهای ماندگار و اثرگذار حضرت آیت‌الله محسنی (ره) عنوان کرد و گفت: آیت‌الله محسنی (ره) در این رابطه با اعضای کمیسیون لوی‌جرگه‌ی قانون اساسی به صورت تکی‌تکی صحبت کرد. سی و پنج نفر از آنان را در منزل خود به صورت دسته‌جمعی نیز دعوت کرده و در این رابطه سخن گفت تا اینکه نهایتا زمینه‌ی رسمیت بخشیدن به مذهب شیعه در قانون اساسی کشور فراهم شد.

رئیس مرکز تبیان، بحث تصویب قانون احوال شخصیه‌ی شیعیان را از فعالیت‌های بسیار مهم آیت‌الله‌ محسنی (ره) دانست و تاکید کرد که امروز تصویب این قانون برای جامعه شیعی افغانستان مایه‌ی افتخار است.

وی افزود: با الگوگیری از همین حرکت بود که احوال شخصیه شیعیان در کویت هم تصویب گردید و امروز شیعیان این کشور نیز از این موهبت حُسن استفاده را می‌برند. همچنین بسیار ضروری است که در عراق و سایر کشورهای اسلامی هم از الگوی حضرت آیت‌الله محسنی (ره) در افغانستان استفاده شود.

حجت‌الاسلام والمسلمین حسینی مزاری در پایان سخنان خود اظهار امیدواری کرد تا علما و عموم مردم افغانستان بتوانند از حضرت آیت‌الله محسنی (ره) به عنوان الگویی شایسته پیروی کنند و نام و یاد آن عالم بزرگوار را زنده نگه‌دارند.