نشست علمی پژوهشی "روزه‌داری و تاثیر آن بر سلامتی" با حضور جمعی از مهاجرین و اهالی حوزه و دانشگاه در دفتر مرکز فعالیت‌های فرهنگی‌اجتماعی تبیان در شهر مقدس قم برگزار شد.

به گزارش خبرگزاری صدای افغان (آوا)؛ دکتر موسی بشیر -متخصص آموزش بهداشت و ارتقای سلامت- که به عنوان کارشناس در این نشست صحبت می‌کرد، روزه را یکی از فرازهای ارزنده و احکام انسان‌ساز دین مبین اسلام عنوان کرد.

دکتر بشیر گفت: امروز بحث روزه به یکی از مباحث روز دنیا مبدل شده و دانشمندان حوزه‌ی سلامت نیز تحقیقات گسترده‌ای را بسیار بیشتر از ما مسلمانان در مورد آثار روزه بر سلامتی انسان‌ها انجام می‌دهند.

وی با اشاره به اینکه دستوراتی که اسلام در قرآن و روایات آورده جامع است،‌ بیان کرد: می‌توان بسیاری از بیماری‌ها نظیر آلزایمر، فشار خون،‌ قند خون و امثال آن را با روزه درمان کرد. این یعنی اینکه هم سعادت دنیا و هم سعادت آخرت،‌ در گرو عمل صحیح به آموزه‌های دین مبین اسلام است.

این کارشناس حوزه‌ی سلامت،‌ با طرح این پرسش‌ها که فواید صحی روزه در چه قالبی آمده است؟ و تحقیقات امروز ظرایف و نکته‌های نهته‌ی روزه را چگونه پاسخ داده است؟ و آیا طب نوین به آنها رسیده است یا خیر، گفت: بشر دائما در حال امتحان است و نهایتا به آن جوابی می‌رسد که دین اسلام ۱۴۰۰ سال قبل به آن اشاره کرده است. مثلا در اسلام بیان شده که مادران به فرزندان خود دو سال کامل شیر بدهند.

وی ادامه داد: اما سازمان جهانی بهداشت قائل بود که این مدت کافی نیست و بیان کرد که باید به نوزادان به مدت سه سال شیر داده شود. ولی به مرور فهمیدند که باید این مدت کمتر باشد تا بلاخره به همین نتیجه رسیدند که دو سال کامل شیر دادن به نوزادان کفایت می‌کند. ما حتی دانشمندی داریم که از برترین متخصصین جنین‌شناسی روی دنیاست که می‌گوید من تحقیقات خود را از کتابی کامل کردم که متعلق به ۱۴۰۰ سال قبل است. این دانشمند جنین‌شناس سپس به آیه مبارکه‌ای از سوره‌ی علق استناد می‌کند.



روایاتی در مورد فواید روزه‌داری:
دکتر بشیر سپس با اشاره به روایاتی در باب حکمت و فواید روزه بیان داشت: حضرت پیامبر (ص) می‌فرمایند که در روزه آنچنان فوایدی وجود دارد که قابل شمارش نیستند و درمان‌ بیماری‌های روحی و جسمی در روزه گرفتن وجود دارد. یا باز هم حضرت پیامبر (ص) می‌فرمایند که برای هر چیزی زکاتی است و زکات بدن‌ها روزه است. همچنان روایتی از امام محمد باقر (ع) داریم که می‌فرماید: «الصیام والحج تسکین القلوب» روزه و حج آرامش‌بخش قلبها است.

وی همچنین بیان کرد: اگر بخواهیم تعریفی لغوی از روزه داشته باشیم یعنی "نخوردن و نیاشامیدن از اذان صبخ تا اذان مغرب و دوری از مبطلات روزه"؛ پس باید گفت که سفره خداوند با نخوردن آغاز شده است، لذا فلسفه‌ی روزه زیاد خوردن نمی‌باشد بلکه کم خوردن است. یعنی ما مسلمانان بیاییم و توجه به مادیات را کم کنیم و به معنویات بیافزاییم.

فضیلت‌های ماه مبارک رمضان:
کارشناس نشست در ادامه به فضیلت‌ها و ویژگی‌های روزه در ماه مبارک رمضان پرداخت؛ "شهر رمضان الذی انزل فیه القرآن هدی للناس و بینات من الهدی و الفرقان...ماه رمضان ماهی که قرآن برای راهنمایی و هدایت مردم و نشانه‌های هدایت و جداکننده‌ی میان حق و باطل در آن نازل شده است."؛ "در این ماه شبی را داریم که برتر از هزار ماه می‌باشد."؛ "ماه رمضان ماه مهمانی خداوند و ماه بخشش و احسان است."؛ "سفره خداوند با روزه آغاز شده است."؛ "فتح مکه در ماه رمضان صورت گرفته است."

دکتر بشیر در مورد اثرات فردی و اجتماعی روزه نیز بیان داشت: منافع تربیتی اجتماعی مانند کاهش جرم،‌ خواهش‌های نامشروع، از حال گرسنگان باخبر شدن، افزایش دلسوزی و رحم و مروت و همدلی،‌ افزایش صبر در مقابل مشکلات و دشواری‌های زندگی از جمله اثرات فردی و اجتماعی روزه است.

نظر دانشمندان غربی در مورد روزه:
این متخصص آموزش بهداشت و ارتقای سلامت با اشاره به نظریات برخی دانشمندان غربی در مورد روزه اظهار داشت: کلنل درورشا (روانشناس) معتقد است که روزه موجب جذبه‌ی روحی می‌شود. دکتر بندیکت بیان می‌کند که در این مدت (ایام روزه) در ترکیب خون، هیچگونه اخلاطی به هم نرسیده و آن نوری که در بعضی از روزه‌داران دیده می‌شود، یک حالت جوانی و نشاطی است که برای آنان رخ می‌دهد. یا دکتر کودل فرانسوی می‌گوید که 4/5 بیماری‌ها از تخمیر غذا در روده‌ها نشأت می‌گیرد که همه‌ی آنها با روزه اصلاح می‌شوند. دکتر کارل (فیزیولوژیست بزرگ فرانسوی) عقیده دارد که لزوم روزه‌داری در تمام ادیان تأکید شده است. در روزه ابتدا گرسنگی و گاهی نوعی تحریک عصبی و بعد ضعف احساس می‌شود، ولی در عین حال کیفیات پوشیده‌ای که اهمیت زیادی دارند، به فعالیت می‌افتند و بالاخره تمام اعضا مواد خاص خود را برای نگهداری و تعادل محیط داخلی و قلب قربانی می‌کنند که به معنای همبستگی، فداکاری و یکپارچگی است.

کارشناس نشست در ادامه‌ی بیان نظریات دانشمندان غربی در مورد روزه گفت: دکتر کارلو معتقد است که روزه‌ای که اسلام واجب کرده، بزرگترین ضامن سلامتی بدن است. دکتر کلوخ (پزشک مشهور آمریکایی) بیان می‌کند که سرطان از تماس زیاد میکروب‌های عفونی و سم‌های آنها با بدن پدید می‌آید، سرطان ابتدا دمل کوچکی است که در روده یا معده می‌روید، این دمل‌ها را می‌توان به آسانی با یکی دو هفته روزه، معالجه کرد. یا معالجه‌ی کم‌خونی معمولی، سیلیس، مالاریا، کثافت و چرک ریه، دمل‌های بسیار بد که به وسیله‌ی ترک غذا و ترک خوراکهای گوشت‌دار ممکن می شود. دکتر تومانیانس می‌گوید که روزه امراضی که در کبد و کلیه عارض می‌شود و توسط دارو برطرف نمی‌شود را برطرف می‌کند.

نظر دانشمندان اسلامی در مورد روزه:
دکتر موسی بشیر،‌ همچنین به نظریات دانشمندان اسلامی نیز در مورد روزه اشاره کرد و بیان کرد، دکتر معروف بغداد (ابو یاسر) معتقد است که شخص روزه‌دار با سوزاندن رسوبات بیمارگونه و چربی‌های زائد بدن، کوره متابولیسم خود را می‌افروزد. دانستن فلسفه احکام، سبب معرفت و شناخت بیشتر نسبت به دین می‌گردد و همین شناخت، باعث تقویت اعتقاد و ایمان انسان خواهد شد. دکتر پاک‌نژاد می‌گوید که ظرف مدت یک ماه روزه‌داری، آدمی دارنده‌ی یک بدن تازه تعمیر شده و آزاد گردیده از قید و بند سموم رهاشده می‌شود.



فواید صحی و سلامتی روزه:
وی در باب فواید صحی و سلامتی روزه نیز اظهار داشت: روزه بهترین درمان چاقی است و روزه گرفتن از مبتلا شدن انسان به این امراض جلو‌گیری می‌کند.
۱- روزه از خراب شدن گیرنده‌های هورمون انسولین جلوگیری نموده و مانع دیابت می‌گردد.
۲- روزه سلول‌های جدید را در مغز بوجود می‌آورد.
۳- روزه هورمون نشو و نمو را نظر به مقاومت بدنی تقویت می‌کند: دو چیز هورمون را تقویت می‌نماید یکی خواب خوب و دیگری هم روزه خوب.
۴- روزه باعث تخلیه بدن می‌گردد. التهاب عمومی بدن را کاهش می‌دهد و این اثر باعث جلوگیری از وقوع تعداد زیاد از مولکول‌های مضر می‌گردد.
۵- بعضی تجارب نشان داده است که روزه باعث خوشی روانی انسان و همچنان افزایش درک و فهم و تیزهوشی وی می‌شود.
۶- کلسترول خون نیز کم می‌شود و این تغییر باعث سلامتی فوق‌العاده می‌شود.
۷- ترشح هورمون اندورفین را بالا می‌برد که این امر در بین جوانان می‌تواند در کاهش اعتیاد به مواد مخدر نقش مهی ایفا کند.
8- در هنگام روزه وقتی که انسان از چربی بدن برای تامین انرژی کار می‌گیرد مواد متعدد دیگری که در چربی بدن ذخیره گردیده و باعث امراض می‌گردند نیز از بدن خارج می‌شوند. این مواد شامل ذرات مضر هوای آلوده شهرهاست که در بافت چربی انسان‌ها جای می‌گیرند.
۹- طبق تحقیقات جدید روزه مقاومت سلول‌های مغزی را به هیپوکسی و حالاتی که در سکته مغزی رخ می‌دهد افزایش داده و نقش موثری در پیشگیری از بیماری‌های مغزی خواهد داشت به عنوان مثال روند بیماری آلزایمر را کند می‌کند.

روزه از دریچه طب مدرن:
دکتر موسی بشیر سپس به تحقیقات جدید انجام شده توسط محققین طب جدید در آمریکا بخصوص دکتر کارلو اشاره کرده و گفت: دکتر کارلو آمریکایی در مورد فواید روزه بیان می‌کند که روزه درمانی درازمدت برای موارد زیر تجویز می‌شود:
۱- فشار خون زیاد،۲-تَصَلُّب شرائین که تازه آغاز شده، ۳-گرفتگی مجاری خون و لنف، ۴-آسیکل قلب، ۵-آنژین قلبی،۶- سرطان خون، ۷- امراض عصبی، ۸-اختلالات دستگاه متابولیسم (چاقی، نِقرِس، ورم مفاصل، رماتیسم)، ۹-امراض کبد، ۱۰- ورم کیسه صفرا، ۱۱-امراض معده و روده، ۱۲-یبوست مزمن، ۱۳-زکام‌های حلق و بینی، ۱۴- ناراحتی‌های کلیه و مثانه ۱۵-امراض زنان، ۱۶-امراض چشمی، ۱۷-سردرد مزمن، ۱۸-افسردگی، ۱۹-ضعف جنسی، ۲۰-هیجان شدید، ۲۱-وسواس، ۲۲-صعب العلاج، ۲۳- سرطان قبل از آشکار شدن.

روزه از روزنه طب سنتی:
این کارشناس حوزه‌ی سلامت بیان کرد: اسلام برای سلامت بشر -این آخرین و بهترین مدل ماشین خلقت- دستوراتی را در قالب مسائل و احکام شرعی به صورت حرام، حلال و مباح آورده است. روزه یعنی خودداری و امساک. به باور وی، هر چند در بعضی از فرق گوشت گاو نمی‌خورند و بعضی فرق نیز گیاهان را مصرف نمی‌کنند و بعضی‌ها نیز اعتقاد به کم خوردن در حد رفع عطش و گرسنگی دارند، اما روزه‌ی اسلام کامل است.

دکتر بشیر با بیان اینکه منشا تمام بیماری‌ها معده است،‌ گفت: بدخوری، پرخوری و کم‌خوری از اشتباهات رایج در غذا خوردن است. در اسلام خوردن دو وعده غذا سفارش شده است. در حال حاضر اکثر انسان‌ها در بدن‌شان شدت آنابولیسم از کاتابولیسم بیشتر است که به دنبال آن مقدار اخلاط تشکیل‌دهنده بدن از غذا زیادتر می‌شود.

وی با اشاره به ارتباط افزایش بلغم در بدن و بروز مشکلاتی مثل Ms و آلزایمر،‌ گفت: با روزه گرفتن آب و مواد بلغمی کم و این بیماری‌ها درمان می‌شوند. پی و چربی اضافه که همان بلغم است با روزه گرفتن ذوب می‌شود. با انباشت بلغم در مغز با کندی مغز و کاهش حافظه، با افزایش بلغم در رگ‌ها به فشار خون و با افزایش بلغم در اندام تحتانی به آرتروز دچار می‌شویم.

دکتر بشیر با بیان اینکه با افزایش صفرا بدن به خشکی مغز و سردرد مبتلا می‌شود، گفت: با روزه گرفتن، صفرای بدن کم می‌شود. وی همچنین به نقش روزه در کاهش و درمان بیماری افسردگی‌های مضمن در انسان‌ها اشاره کرد.

نکات شایسته برای غلبه بر تشنگی و گرسنگی:
این استاد دانشگاه،‌ در پایان سخنان خود، به ارائه‌ی نکاتی در مورد افزایش کیفیت روزه گرفتن پرداخت.
-سعی شود از پرخوری در وعده‌ی سحر و افطار اجتناب شود.
-در طی ماه رمضان در حد فاصل وعده‌ی افطار و سحر 6 کشمش، 3 خرما، 14 بادام، 7 انجیر، 7 زیتون مصرف شود.
-به هیچ عنوان آب سرد مصرف نشود و به جای آن آب ولرم و یا آب جوش که سم‌زدا می‌باشد مصرف شود.
-در وعده‌ی افطار حتما غذای گرم‌مزاج میل شود.
-در سحر از خوردن آب زیاد اجتناب شود چرا که باعث می‌شود کمتر غذا خورده شود و لذا در طول روز دچار ضعف خواهیم شد. آب انار، آب لیمو و آب زرشک مصرف شود.
-خطبا و سخنرانان خرما با آب معمولی و کمی سویق استفاده کنند.
-غذا حتما جویده شود تا صفرای لطیف تولید شود و تشنگی کاهش پیدا کند.