شماری از خبرنگاران، نهادهای حامی رسانهها و خبرنگاران را متهم به پروژهگیری نموده میگویند که این نهادها به نام خبرنگاران تجارت راهاندازی کرده و از سفارتخانههای خارجی پول دریافت میکنند. آنان با راهاندازی کمپاینی و استفاده از هشتک "#نه_به_مافیایی_رسانهای" تاکید کردهاند که خبرنگاران باید متحدانه علیه نهادهای پروژهبگیر، اقدام کنند.
نهادهای حامی خبرنگاران اما با رد این ادعاها میگویند که برخی از مدیران رسانهها، خبرنگاران را علیه این نهادها تحریک کردهاند.
باعثحیات خبرنگار تلویزیون آریانا میگوید که شمار زیادی از نهادها هستند ک به نام خبرنگاران از حکومت و سفارتهای خارجی در کابل پول میگیرند اما کارشان تا امروز دستکم یک تغییر کوچک هم در شرایط کار و مصوونیت شغلی و فزیکی خبرنگاران در داخل و بیرون رسانه به وجود نیاورده است.
آقای حیات اضافه کرد که "در برابر میلیونها افغانی که این نهادها میگیرند، حتی یک مقدار کار کوچک به خاطر خبرنگار صورت نگرفته است."
او همچنین آصف وردک رئیس صندوق حمایت از خبرنگاران را متهم کرد که دفتر و چکهای بانکی صندوق حمایت از خبرنگاران را به خانهاش انتقال دادهاست و چگونگی مصرف میلیونها افغانی پول این صندوق نزد هیچ کسی روشن نیست.
به گفتهی حیات؛ در حال حاضر حتا اعضای دبیرخانه صندوق حمایت از خبرنگاران نمیدانند که دفتر این صندوق کجاست و پولها چگونه مصرف میشود. "پولهای صندوق حمایت از خبرنگاران به جای هزینه برای خبرنگاران زخمی، بیمار و یا خانوادههای شهدا، به حسابهای شخصی چند تن میرود."
رقیبفیاض خبرنگار خبرگزاری جمهور نیز میگوید که متاسفانه برخیها زیر نام نماینده رسانهها و خبرنگاران هر روز با استفاده از نام خبرنگار، از این و آن باج میگیرند.
آقای فیاض اضافه کرد که نهادهای زیادی زیر نام فدراسیون، صندوق خبرنگاران و غیره زمینه را برای امتیازگیریهای شخصی خود مساعد میسازند اما تا امروز هیچ حسابدهی از عملکردهایشان وجود نداشته و ندارد.
به گفتهی فیاض؛ تاکنون دهها میلیون افغانی به حساب نهادهای حامی و صندوق وجهی خبرنگاران واریز شده است، بورسیهها و سفرهای زیادی را همین نهادها به نام خبرنگار گرفتند، اما واقعاً چه سودی برای خبرنگاران رسیده است؟
او اشاره کرد که اگر یکبار از خانوادههای خبرنگاران شهید و زخمی بپرسید که چه دستگیری از آنان صورت گرفتهاست، در مییابید که نهادهای مافیایی حتی یکبار برای احوالگیری نیز به سراغشان نرفتهاند. "یکی از همکارانمان که در رویدادهای تروریستی زخمی شده بود، میگوید که سه ماه بعد از زخمی شدناش، نهاد حامی رسانهها برایش تماس گرفته و پرسیده: "خبر شدیم که تو زخمی شدی"، این وضعیت تا به کَی!؟"
او همچنین گفت که اگر یک فرصت سفر خارجی بابت درمان خبرنگاران زخمی مساعد شود، دکانداران جامعه رسانهای این امتیاز سفر را به جای خبرنگاران زخمی به نزدیکان خود میدهند.
احمد راشد شمس یکی دیگر از خبرنگاران افغان نیز میگوید که جامعه رسانهای افغانستان متاسفانه زیر پنجال مافیای رسانهای در حال درد کشیدن است.
آقای شمس اضافه کرد: بین کسانی که در بدترین شرایط، زندگیشان را به خطر میاندازند و روزانه برای اطلاعرسانی تلاش میکنند و کسانی که در سالونهای لوکس و زرین تشویق و تحسین میشوند از زمین تا آسمان تفاوت وجود دارد.
او با بیان اینکه متأسفانه نهادهای حکومت نیز در تشخیص خبرنگار و مافیای رسانهای مشکل دارند اضافه کرد: او بسیاریها را میشناسد که فقط از آدرس خبرنگار زخمدیده و شهیدشده تجارت میکنند.
فایز عظیمی خبرنگار تلویزیون خورشید نیز میگوید: نهادهایی که به نام خبرنگار تجارت میکنند؛ لکهی ننگی برای جامعه رسانهی کشور میباشند.
آقای عظیمی اضافه کرد: در رأس بسیاری از این نهادها، شخصی که به معنای واقعی، خبرنگار و حامی خبرنگاران باشد وجود ندارد و بیشتر آنان از نام خبرنگار وارد بحثهای پروژهای شدهاند.
به گفتهی عظیمی؛ این افراد پولهای زیادی را با شعار بهبود وضعیت خبرنگاران و فعالیتهای رسانهای بیرون میکنند که این مقدار پول صرف دفترهای مجلل و مصارف و سفرهای درونی و بیرونکشوری خودشان میشود. "آنان به نام خبرنگار، موترهای مودل بالا و خانههای چندین منزله ساخته و تعدادی حتی پول کمپاینشان در انتخابات مجلس نمایندگان را از همین مجرا تهیه کرده بودند."
در همین حال نهادهای حامی رسانهای با رد این گفتهها، مدیران رسانهها را متهم به تحریک خبرنگاران در برابر این نهادها میکنند.
صدیقالله توحیدی رئیس کمیته مصونیت خبرنگاران در گفتوگو با خبرنگار آوا خاطر نشان کرد که یک گروه از مدیران رسانهها میخواهند خبرنگاران را در برابر نهادهایی که از خبرنگاران حمایت میکنند تحریک کنند.
آقای توحیدی اضافه کرد که مدیران رسانهها همواره از منافع مالک رسانه حمایت میکنند و نمیخواهند حقوق خبرنگاران تامین شود.
او خاطر نشان کرد که هیچ باجگیری وجود ندارد و خبرنگاران نیز باید روشن بسازند که چه کسی باجگیری کرده است.
به گفتهی توحیدی؛ اگر این مسئله روشن ساخته نشود، آنان قضیهی متهم کردن بیش از هفده نهاد حامی رسانهها را از طریق سارنوالی پیگیری خواهند کرد.
فهیم دشتی رئیس فدراسیون ژورنالیستان افغانستان نیز در گفتوگو با خبرنگار آوا تصریح کرد که آنان حاضر به پاسخگویی در برابر ادعاهای صورت گرفته در مراجع دولتی و رسانهای کشور میباشند.
او همچنین خاطر نشان کرد که نارضایتی خبرنگاران زمانی اوج گرفته است که کارمندان ارگ ریاست جمهوری به بهانهی روز ملی خبرنگاران از کسان دیگری به جای خبرنگاران تقدیر به عمل آورده است.
مجیب خلوتگر رئیس دیدبان حمایت از رسانههای آزاد افغانستان "نی" نیز در گفتوگو با خبرنگار آوا تصریح کرد که ما آزادی بیان را نه تنها برای دیگران بلکه برای خود نیز میخواهیم و به دوستان رسانهای خود حق اعتراض قائل هستیم.
آقای خلوتگر اما اضافه کرد که "برخیها به داوری غیرمنصفانه و غیرعادلانه علیه نهادهای حامی رسانهها و خبرنگاران میپردازند در حالیکه باید بدانند اگر این نهادها وجود نمیداشت؛ امروز ما شاید شاهد اتفاقهای دیگری میبودیم."
او همچنین با اشاره به موضوع صورت گرفته در ارگ ریاست جمهوری، ابراز امیدواری کرد که "این مسئله یک اشتباه غیر عمدی بوده باشد نه یک برنامهی هدفمندانه برای صدمه رساندن به جامعه رسانهای کشور!"
در همین حال سیدحسن حسینی مسئول خبرگزاری صدای افغان (آوا) با بیان اینکه نمیتوان فعالیتها و تلاشهای نهادهای حامی رسانهها و خبرنگاران را نادیده گرفت، میگوید که نهادها و اتحادیههای رسانهای، مشکلات خبرنگاران و رسانهها را به گوش مسئولان رسانیدهاند اما این تلاشها کافی نبوده است.
آقای حسینی؛ برخورد سلیقهای ارگ و کمیته مشترک حکومت و رسانهها را نیز یکی از مشکلات پیش روی خبرنگاران و رسانهها دانست و گفت: ممکن است نهادهای حامی رسانهها تلاش کرده باشند ولی مسئولان توجه چندانی به آن نکرده باشند.
حسینی همچنین یادآور شد که ممکن است تعدادی از این نهادها پروژهای بودهاند، اما نمیتوان همه را با یک چوب راند و گفت تمام نهادهای رسانهای درست به وظیفهشان عمل نکردهاند.
مسئول خبرگزاری صدای افغان (آوا)، تصویب قانون جدید رسانهها، ایجاد صندوق حمایت از خبرنگاران، کمک به خبرنگاران زخمی، کمک به خانوادهی شهدا و مبارزه با خشونت علیه خبرنگاران را از تلاشهای این نهادها دانست.
وی تأیید کرد که زد و بندهایی بین برخی از نهادهای رسانهای و رسانههای زورمند بوده و همیشه از این رسانهها و از خبرنگاران این رسانهها در ارگ ریاست جمهوری و سایر محافل به بهانههای مختلف تقدیر میشود و کمتر به فعالیت خبرنگاران دیگر رسانهها توجه میشود.
او گفت: مافیای رسانهای همیشه از امتیازات ویژهای برخوردار میشوند، همراه رئیس جمهور و مقامات بلندپایه حکومتی به سفرهای خارجی میروند، در مراسم و میهمانیهای خاص و ویژهی ارگ دعوت میشوند، لباس زره برای آنها توزیع میشود، خبرنگاران و رسانههای آنها همیشه تقدیر میشوند و حتی خبرنگاران آنها به جای خبرنگاران لایقی که قرار بوده برای آنها مدال از سوی رئیس جمهور داده شود، جایگزین میشوند.