محمد اشرف غنی رئیس جمهوری اسلامی افغانستان در دیدار با همتای ترکمن خود در مورد گسترش روابط و همکاری های دوجانبه در عرصه های اتصال منطقوی، اقتصادی، تجارتی و ترانزیتی، تطبیق پروژه های منطقوی و مبارزه با تروریزم بحث و تبادل نظر نمود.
متعاقب آن هیات های دو کشور، در حضورداشت رئیس جمهور غنی و رئیس جمهور محمدوف، هفت موافقتنامه و یادداشت تفاهم همکاری میان افغانستان و ترکمنستان را در بخش های مختلف امضاء کردند.
یادداشت تفاهم همکاری میان آرشیف ملی جمهوری اسلامی افغانستان وانستیتوت ملی زبان، ادبیات و نسخه خطی موسوم به مختوم قلی از اکادمی علوم ترکمنستان جهت تقویت همکاری بین محققان، دانشمندان و همچنین تبادل اطلاعات و مواد در نسخه های خطی از سوی خانم حسینه صافی سرپرست وزارت اطلاعات و فرهنگ افغانستان و صفر دوردی توی لی یوف رئیس اکادمی علوم ترکمنستان به امضا رسید.
بعداً یادداشت تفاهم میان ادارۀ خط آهن افغانستان و اداره “ترکمن دیمیریولاری” وزارت صنایع و ارتباطات ترکمنستان پیرامون ساخت خط آهن آقینه – اندخوی و طرزالعمل سازماندهی انتقالات خط آهن از طریق سرحدات افغانستان و ترکمنستان در منطقۀ سرحد آباد- تورغندی از سوی محمد یما شمس رئیس ادارۀ خط آهن افغانستان و آزاد آتامرادوف رئیس اداره “ترکمن دیمیریولاری” وزارت صنایع و ارتباطاتترکمنستان امضاء گردید.
سپس موافقتنامۀ خدمات هوائی میان حکومت جمهوری اسلامی افغانستان و حکومت ترکمنستان به منظور تأمین خدمات هوائی میان طرفین و فراتر از قلمروهای مربوطه شان به شمول پروازهای مستقیم میان دو کشور و سایر تسهیلات هوانوردی دوجانبه، از سوی داکتر همایون قیومی سرپرست وزارت مالیه و مشاور ارشد رئیس جمهور افغانستان و دوران صبوروف رئیس ادارۀ ترکمن هوا یولاری وزارت صنایع و ارتباطات ترکمنستان به امضاء رسید.
موافقتنامه میان حکومت جمهوری اسلامی افغانستان و حکومت ترکمنستان در خصوص محل عبور بینالمللی خط آهن در سرحد دولتی میان افغانستان و ترکمنستان، توسط محمد یما شمس رئیس ادارۀ خط آهن افغانستان و طاهر بردی درخانوف وزیر صنایع و ارتباطات ترکمنستان به امضاء رسید.
متعاقباً موافقتنامه همکاری های متقابل گمرکی میان حکومت جمهوری اسلامی افغانستان و حکومت ترکمنستان بهخاطر بهبود روند انتقال کالاها میان طرفین، حصول اطمینان از تطبیق درست قوانین گمرکی، جلوگیری، تحقیق و مبارزه علیه تخطی گمرکی و سایر موضوعات مرتبط را داکتر همایون قیومی سرپرست وزارت مالیه و مشاور ارشد رئیس جمهور افغانستان و عطا دوردی عثمانوف رئیس اداره دولتی گمرکات ترکمنستان امضاء کردند.
یادداشت تفاهم میان حکومت جمهوری اسلامی افغانستان و حکومت ترکمنستان در مورد افزایش حجم صادرات انرژی به ولایت هرات توسطداکتر همایون قیومی سرپرست وزارت مالیه و مشاور ارشد رئیس جمهور افغانستان و چاریمراد پورچکوف وزیر انرژی ترکمنستان به امضاء رسید.
به همین ترتیب یادداشت تفاهم توسعه همکاریها در عرصه نفت و گاز میان حکومت جمهوری اسلامی افغانستان و حکومت ترکمنستان جهت توسعۀ همکاری های دوجانبه در عرصۀ نفت و گاز، با توجه بر اصل برابری و منافع مشترک با رعایت حقوق بینالمللی و قوانین داخلی هر دو کشور به شمول تسریع روند تطبیق پروژه تاپی را عبدالولید تمیم رئیس ادارۀ تنظیم نفت و گاز افغانستان و یاشقی گلدی کاکایوف مشاور رئیس جمهور ترکمنستان در امور نفت و گاز به امضاء رساندند.
پس از آن، سران دو کشور معاهده مشارکت استراتیژیک میان جمهوری اسلامی افغانستان و ترکمنستان را به منظور گسترش روابط میان دو کشور در عرصه های سیاسی، اقتصادی و امنیتی و همچنان اعلامیۀ مشترک را به امضاء رساندند.
در اخیر رؤسای جمهور افغانستان و ترکمنستان در مورد نتایج دیدار شان، با رسانه ها صحبت کردند.
ابتدا قربانقلی بردی محمدوف رئیس جمهور ترکمنستان ضمن اینکه مذاکرات اش را با رئیس جمهور غنی دوستانه و در فضای مملو از حسن تفاهم خوانده، گفت که روی گسترش روابط دو جانبه و مسایل منطقوی و بین المللی بحث های مفصل داشتیم.
وی افزود که دو کشور در عرصه های بین المللی مطابق برابری حقوق، عدالت و عدم مداخله در امور یکدیگر، در چوکات سازمان ملل متحد، همکاری های اسلامی و همکاری های اقتصادی از همدیکر حمایت می کنند.
رئیس جمهور ترکمنستان، گفت که ما بالای وضعیت منطقه و اینکه هر دو کشور طرفدار صلح و امنیت در منطقه هستند و گسترش همکاری های منطقوی و توسعه پایدار تاکید ورزیدیم.
قربان قلی بردی محمدوف گفت که در راستای مبارزه با تروریزم با رئیس جمهور افغانستان نظر مشترک داریم و ما طرفدار این هستیم که مسئله افغانستان از طریق مذاکرات صلح حل گردد و به عنوان کشور بی طرف آمادۀ هر گونه همکاری می باشیم.
وی تصریح کرد که صلح و امنیت باعث اجرایی شدن طرح های مشترک می شود و ما توانسته ایم در عرصه های انرژی، ارتباطات و ترانسپورت، طرح های خوبی را با افغانستان راه اندازی کنیم.
رئیس جمهور ترکمنستان گفت که با تطبیق پروژه گاز تاپی که گاز ترکمنستان از طریق افغانستان به پاکستان و هند انتقال می گردد، ۱۲ هزار فرصت شغلی در افغانستان ایجاد می شود و افغانستان سالانه یک میلیارد دالر از آن منفعت خواهد برد.
موصوف گفت که در خصوص استفاده بیشتر از راه لاجورد که ترکمنستان و افغانستان از اشتراک کنندگان آن اند، نیز صحبت کردیم و نخستین جلسه وزرای ترانسپورت کشورهای عضو در ماه می سال روان میلادی در ترکمنستان برگزار می گردد.
وی ضمن اینکه بر گسترش روابط در عرصه های فرهنگی و ورزشی تاکید کرد، گفت که همین اکنون شمار زیادی از محصلین افغان در بخش های زراعت، تعلیم و تربیه، انرژی برق، نفت و گاز و ترانسپورت مشغول تحصیلات عالی در ترکمنستان می باشند وهمچنان آماده هستیم بر اساس خواست افغانستان، محصلین بیشتر را در پوهنتون های خویش جذب نمائیم.
متعاقب آن رئیس جمهور غنی صحبت کرده، گفت که امروز بیست و هفتمین سالگرد ایجاد مناسبات دوستانه بین افغانستان و ترکمنستان است و ما افتخار می کنیم که معاهده استراتیژیک را با ترکمنستان امضاء کردیم و این یک قدم بزرگ برای کوتاه مدت، وسط مدت و درازمدت و بیشتر از آن خواهد بود که قید زمانی ندارد.
رئیس جمهور گفت که در مطابقت به این معاهده، مناسبات میان دولت های دو کشور پایدار بوده و بر اساس احترام و منافع متقابل صورت خواهد گرفت و خاطرنشان نمود که سیاست مثبت قربان قلی بردی محمدوف رئیس جمهور ترکمنستان موجب شده است که امروز ما یک نمونۀ موفق همکاری و همسایگی را به جهان نشان بدهیم.
وی افزود: افغانستان که سال ها از جنگ صدمه دیده، امروز بر محور همکاری های مثبت منطقوی مبدل شده و راه لاجورد نمونه مناسبات نیک بین کشورهای اشتراک کننده بوده و بر خلاف مناسبات تخریبی می باشد.
رئیس جمهور تاکید کرد: تاپی یک پروژه نیست، بلکه اقدام متبکرانۀ جهانی است و یک کوریدوری می باشد که در آن گاز، تیل، فایبرنوری، ترانسپورت، خط آهن و برق نیز شامل می باشند.
رئیس جمهور تصریح نمود که تاپی و تپ( انتقال لین برق ترکمنستان از طریق افغانستان به پاکستان) برای مردم پاکستان روشنایی و حرارت را هدیه می کند، فابریکات متوقف شده شان دوباره فعال می گردد و به طرف رفاه و همکاری منطقوی میروند.
رئیس جمهور غنی با اشاره به تهدید تروریزم گفت که امروز تروریزم یک خطر به منطقه و جهان است و باید بدیل تروریزم برای منطقه و جهان ارائه گردد. برای منطقه همکاری، همنوایی و هماهنگی به مراتب مفیدتر از جنگ، مجادله و عدم همکاری می باشد.
رئیس جمهور محمد اشرف غنی خاطرنشان کرد که همکاری امنیتی افغانستان و ترکمنستان در چوکات معیارهای قبول شدۀ بین المللی و استراتیژی ضد تروریزم سازمان ملل متحد می باشد.
وی تصریح کرد که یکی از اساسات اسمبلۀ عمومی سازمان ملل متحد این است که دولت ها باید مانع نهادهای تروریستی شوند و در مقابل آن موقف مشترک بگیرند، نه اینکه حامی و پناهگاه این پدیده باشند.
رئیس جمهور گفت که با رئیس جمهور ترکمنستان با موافقت رسیدیم که مطالعات امتداد خط آهن تورغندی به هرات تکمیل شود و جنبۀ عملی پیدا کند.
رئیس جمهور غنی در اخیر سخنان گفت که نسل جوان افغانستان و ترکمنستان، با درک مشترک که دارند، همکاری میان دو کشور را در ساحات تعلیم، تحصیلات، فرهنگ و سایر عرصه ها برای صدها سال و بیشتر از آن ادامه خواهند داد.