آگاهان در مصاحبه با آوا تاکید کردند: چین از دولت افغانستان مطمئن نیست که بتواند نقش کاملا مستقلانه  جدا از منافع و سیاست های کلان امریکا در منطقه بازی کرده و به یک توافق چند جانبه در منطقه برسد/ امریکا و چین در تقابل هم قرار داشته و هر دوکشور پروسه صلح افغانستان را دامن میزند و نشست هایی در این باره برگزار میکند، لذا امریکا بیشترین تاثیرگزاری را در اوضاع جاری افغانستان داشته و توانایی حاکمیت صلح در افغانستان را دارد.
...................................
نشست دو روزه «صلاح‌الدین ربانی» ، «شاه محمود قریشی» و «وانگ یی» وزیران امورخارجه افغانستان ،پاکستان و چین روزیکشنبه با صدور بیانیه ای  درباره  صلح و موضوع تروریسم در افغانستان بکار خود پایان داد.
در این بیانیه آمده است، همه احزاب افغانستان و گروه طالبان باید برای پایان دادن به خشونت و کشتار مردم بیگناه ای کشور به مذاکرات صلح کمک کنند.
وزیران امور خارجه افغانستان، پاکستان و چین در این بیانیه با تاکید بر تلاش سه کشور برای تقویت زیربناها درچارچوب مقابله با گروههای تروریستی درافغانستان تصریح کردند، به هیچ گروهی اجازه فعالیت تروریستی در افغانستان را نمی دهند.
 
به گزارش  خبرگزاری صدای افغان(آوا) سید انتظار خادم؛ استاد دانشگاه و آگاه روابط بین الملل در مصاحبه با خبرنگار آوا گفت: چین من‌حیث یک کشوری که در منطقه حضور فعال دارد، تلاش میکند که منافع علیایی پاکستان در قضایایی این کشور و در سطح منطقه تحفظ پیدا کند.
از سوی دیگر، آقای خادم افزود که دورنمای بازار اقتصادی چین در یک افغانستان بی ثبات به حقیقت مبدل نشده و تهدیداتی را بدنبال خواهد داشت. به همین خاطر آنها دور نمای بازار اقتصادی خود را کار دارند و ما ثبات و امنیت افغانستان را میخواهیم.
وی تصریح کرد: "من محتاطانه به این نشست خوشبین هستم و چین قضایای اقتصادی جهان را به دقت بررسی می کند. این کشور خود عضوی از این گروه است و اگر افغانستان از ثبات و امنیت بهتر برخوردار گردد، کشورهای منطقه بخصوص جوانب سه گانه این نشست فواید نسبی شامل حال شان خواهد شد."
این کارشناس روابط بین الملل، تلاش های چین را نا محسوس خوانده، تصریح کرد: چین در 17 سال گذشته تقریبا 350 میلیون دالر به افغانستان کمک کرده است که 250 میلیون دالر آنرا به وقت حکومت حامد کرزی کمک کرده بود و 250 میلیون دالررا به وقت حکومت اشرف غنی وعده کرده بود و تاهنوز 80 میلیون دالر آن به حکومت رسیده است.
او گفت: چین به اندازه و بزرگی و موقف جهانی خود به شکل که لازم بوده به این کشور کمک نکرده است.
وی علاوه کرد: چین در مسئله صلح و ثبات افغانستان محتاطانه دخیل بوده و فکر میکند که به هر اندازه که در این کشور دخالت داشته باشد، به چشم بد از طرف امریکا دیده شده و از طرفی افغانستان هم اراده مستقلی در این خصوص نداشته است که این مسایل باعث کمرنگی نقش چین در مسایل صلح افغانستان شده است.
 
سید ناصر موسوی یگی از آگاهان سیاسی و روابط بین الملل نیز در گفتگو با خبرنگار آوا گفت: چین از لحاظ نظامی و اقتصادی در طراز اول کشورهای جهان قرار دارد.
به گفته وی، چینی ها در پاکستان سرمایه گزاری های بزرگی را انجام داده اند که حداقل یک سالش برابر به صد میلیارد دالر میشود. این کشور تنها 30 میلیارد دالر را در بندر گوادر سرمایه گزاری کرده است که چین را به پاکستان و کشور های دگر منطقه وصل میکند.
وی افزود: چینی ها میخواهند در پروسه صلح افغانستان نقش سازنده و موثر داشته باشند و پاکستانی ها بخاطر چشم انداز و منافعی را که در تعامل و همکاری با چینی ها دارند، طبعا تمایل بیشتری به همکاری باچین نشان می دهند.
به باور موسوی، هنوز زود است که ما به این نتیجه برسیم که این نشست به سرانجام  صلح و ثبات در افغانستان تاثیرگزار باشد. از سویی دیگرچینی ها حضور امریکا را در منطقه و این کشور جدی گرفته و از دولت افغانستان مطمئن نیستند که بتواند یک نقش کاملا مستقلانه از منافع و سیاست های کلان امریکا در منطقه بازی کرده و به یک توافق چند جانبه برسد.
آقای موسوی خاطرنشان کرد: با وجودی که چین سران طالبان را به میز مذاکره با دولت افغاستان در نشست های قطر، بلجیم و پاکستان کشانیده ولی تا هنوز نقش موثری در صلح و جنگ افغانستان نداشته است.
این کارشناس تصریح کرد: بعد از اینکه دولت جدید در پاکستان روی کار آمد، ممکن نقش چین در پاکستان بهتر از قبل شود. چون نخست وزیر پاکستان و حزب انصاف آن کشور نسبت به دیگر احزاب موجوده در پاکستان روابط بهتر با چین داشته و دیدگاه خوب در باره این کشور دارد.
وی اذعان داشت: امریکا نسبت به حضور چین در منطقه و افغانستان حساس بوده و از اینکه چین در افغانستان یک حوزه ی نفوذ پیدا کرده و امتیازات بیشتر را نصیب خود بسازد، در هراس است و علاقه ندارد  که چینی ها در بازی افغانستان دخیل شود. از اینرو امریکا مانع حضور فعال چین در این کشور شده است.
موسوی افزود: اگر امریکا در جهت گسترش روابط افغانستان، چین و پاکستان همکاری میکند، بازهم به منفعت خودش بوده و هیچگاه علاقه ندارد که چین در صلح و جنگ افغانستان و یا روابط پاکستان و افغانستان نقش موثر داشته باشد.
او گفت: چین من‌حیث یک قدرت تاثیرگزار و رو به رشد نیازمند اینست که تلاش بیشتر به خرج دهد تا نقش اساسی داشته باشد، گام های عملی در این قبال برداشته و منفعت و امتیازات نسبی به طرفین برساند تا منفعتی بزرگتری نصیبش شود.
این کارشناس خاطرنشان ساخت: از هرلحاظ (جهانی، اقتصادی و سیاست های منطقه ی)  برای چین خوب است که بتواند نقش سازنده، تاثیرگذار و قابل ملاحظه یی در قبال وضعیت افغانستان و منطقه داشته باشد.
 
داود اساس یکتن دیگر از آگاهان سیاسی کشور در خصوص نشست سه جانبه چین، پاکستان و افغانستان به آوا گفت: چین نقش اساسی بالای پاکستان را داشته و توانایی توافق پاکستان و افغانستان در صلح این کشور را دارد و اینکه پاکستان را در صلح افغانستان قانع بسازد، کار پسندیده یی انجام داده  است.
وی صلح افغانستان را کشمکش بین قدرت های دنیا دانسته و افزود: هرکشور ابر قدرت میخواهد که صلح افعانستان را موازی و همگام با منافع خود در منطقه جستجو کرده  و به مردم این کشور بگوید که ما به افغانستان صلح می آوریم.
آقای اساس عامل نا امنی ها در افغانستان را امریکا دانسته و ابراز داشت: بیشترین تاثیرگزاری را در شرایط کنونی بالای پاکستان، امریکا داشته و این کشور را مورد حمایت های همه جانبه قرار داده است. امریکا کمک های نظامی و مالی را به پاکستان در چهل سال جنگ افغانستان داشته و دارد. لذا امریکا بیشترین تاثیرگزاری را نسبت به چین داشته و میتواند صلح را در این کشور حکم فرما کند و یا جنگ را در این کشور ادامه دار کند.
این آگاه افزود: امریکا و چین در تقابل هم قرار داشته و هر دوکشور پروسه صلح افغانستان را دامن میزنند و نشست های در این قبال برگزار میکنند. لذا امریکا بیشترین تاثیرگزاری را در اوضاع جاری افغانستان داشته و توانایی حاکمیت صلح در افغانستان را دارد.
وی جنگ افغانستان را جنگ اقتصادی دنیا دانسته و ابراز کرد: کشورهای ابرقدرت دنیا این جنگ اقتصادی به را ه انداخته و چین میخواهد که پاکستان را به خود نزدیک کند و امریکا میخواهد هندوستان را به خود نزدیک کند.
نشست سه جانبه کابل که از شنبه 24 قوس آغاز شد، دومین نشست سه جانبه در سطح وزیران خارجه  افغانستان ،پاکستان و چین  به شمار می رود.
در اولین روز برگزاری این نشست تفاهمنامه همکاری مشترک برای  مبارزه با تروریسم بین سه کشور امضا شد.
اولین نشست سه جانبه افغانستان، پاکستان و چین سال گذشته در چین برگزار شد.