دستگاه بایومتریک رای‎دهندگان که قرار است از آن در روز برگزاری انتخابات پارلمانی افغانستان استفاده شود شبیه موبایل‌ با صفحه‌ نسبتا بزرگ است که در بالای آن چشم یا لنز الکترونیکی برای ثبت نشان انگشت قرار دارد.
 
به گزارش خبرگزاری آوا، اولین محموله حاوی ۴۵۰۰ دستگاه بیومتریک رای‌دهندگان برای انتخابات پارلمانی روز پنج شنبه هفته گذشته به کمیسیون مستقل انتخابات کشور تحویل داده شد و قرار است مابقی دستگاه‌ها و تجهیزات تا روز برگزاری انتخابات (۲۸ میزان) از سوی دولت تامین شود.
 
نگرانی از شفافیت در برگزاری انتخابات و پافشاری احزاب سیاسی بر استفاده از دستگاه بیومتریک برای ثبت اثر انگشت و چهره‌نگاری رای‌دهندگان منجر به این حرکت دیرهنگام شد ولی توانسته تا حدی قناعت احزاب و گروه‌های سیاسی مخالف دولت را فراهم کند.
 
سه هفته تا برگزاری انتخابات باقیمانده است. شاید برای خیلی‌ها در افغانستان نام دستگاه بیومتریک تازه باشد و بخواهند بدانند که این دستگاه چگونه کار می‌کند، چه شکلی است و نحوه انگشت‌نگاری توسط آن به چه صورتی انجام می‌شود.؟
 
شکل و اندازه دستگاه بیومتریک
این دستگاه شبیه موبایل‌ با صفحه‌ نسبتا بزرگ است که در بالای آن چشم یا لنز الکترونیکی برای ثبت نشان انگشت قرار دارد. در پشت این دستگاه لنز دوربین و فلاش برای گرفتن عکس رای‌دهنده و پشت و روی تذکره تعبیه شده است.
 
دستگاه بیومتریک ساخت کشور آلمان است و به همراه خود یک پاور بانک برای شارژ برقی دارد که در مواقع ضروری به عنوان منبع تغذیه شارژ از آن استفاده می‌شود.
 
ظرفیت این دستگاه
درج مشخصات هر فرد رای‌دهنده (دو انگشت اشاره، عکس چهره، عکس تذکره و برچسب) ۴۰۰ کیلو بایت ظرفیت حافظه داخلی دستگاه را اشغال می‌کند.
 
هر مرکز رای‌دهی برای ۶۰۰‌ رای‌دهنده در نظر گرفته شده است که درج اطلاعات این عده در مجموع کمتر از یک گیگابایت حافظه نیاز دارد و این دستگاه این ظرفیت را دارد.
 
در پشت این دستگاه، لنز دوربین و فلاش برای گرفتن عکس رای‌دهنده و پشت و روی تذکره/ شناسنامه تعبیه شده است.
 
هزینه خرید یک دستگاه
تمام هزینه‌های خرید این دستگاه را دولت به عهده گرفته است و اداره تدارکات ملی در خریداری آن نقش داشته است. هنوز مشخص نیست که برای تهیه حدود ۲۲ هزار پایه ماشین بیومتریک چه مبلغی قرار است پرداخته شود.
 
زبان دستگاه
این دستگاه ساخت کشور آلمان است و در حال حاضر تنها به زبان انگلیسی کار می‌کند اما به گفته مسئولان کمیسیون انتخابات افغانستان در آینده زبان فارسی نیز به آن اضافه خواهد شد.
 
زمان برای ثبت اطلاعات
ثبت مشخصات هر رای‌دهنده از ۴۰ ثانیه تا یک دقیقه زمان می‌برد که در این خلال این مدت اثر انگشت، عکس چهره و عکس پشت و روی تذکره رای‌دهنده گرفته می‌شود.
 
این دستگاه در کنار خود یک پاور بانک دارد که برای حدود ۱۰ ساعت شارژ دستگاه بیومترک را تامین می‌کند.
 
شارژ دستگاه
هر دستگاه می‌تواند از ۸ تا ۱۰ ساعت با شارژ باطری خود کار کند. در کنار این دستگاه یک پاور بانک نیز برای شارژ مجدد در نظر گرفته شده است. البته اکثر محلات رای‌گیری در ساختمان مکاتب/مدارس دولتی است که برق دارند و اگر برق نداشته باشند تمهیداتی در نظر گرفته شده است تا ازجنراتور برای تامین برق آن استفاده شود.
 
کارمند دستگاه بیومتریک
در هر مرکز رای‌دهی یک کارمند تثبیت هویت وظیفه استفاده از این دستگاه و پرینت بارکد هر فرد رای‌دهنده را بر عهده دارد. این کارمند توسط اداره احصائیه مرکزی آموزش داده می‌شود. شماره اختصاصی در تذکره در کنار برگه رای‌دهی سنجاق شده و به همراه آن به صندوق رای انداخته می‌شود.
 
پایگاه داده مرکزی
"سرور" یا پایگاه داده مرکزی در کمیسیون انتخابات در شهر کابل است و مراکز رای‌دهی که انترنت دارند با این مرکز وصل می‌شوند و اطلاعات آنها در سرور مرکزی انتخابات ثبت می‌شود.
 
این دستگاه بیومتریک قابلیت کار در حالت آفلاین را هم دارد و پس از پایان یافتن رای‌گیری، این دستگاه به مرکز کمیسیون انتخابات انتقال داده می‌شود.
 
اطلاعات ثبت شده در این دستگاه را فقط کارمندان اداره مرکزی می‌توانند از حالت رمزگزاری شده بخوانند و برای بقیه چنین امکانی در نظر گرفته نشده است.
 
جلوگیری از انداختن رای مکرر
کمیسیون انتخابات می‌گوید اطلاعات درج شده در هرکدام از دستگاه‌های بیومتریک، یا در همان روز از راه اتصال به شبکه انترنیت به پایگاه مرکزی در کابل منتقل می‌شود و یا هم در صورت عدم دسترسی به انترنیت، وقتی دستگاه‌ها به کابل برده شدند، اطلاعات شان وارد آن پایگاه می‌شود.
 
اگر شخصی بیش از یک بار در رای‌دهی شرکت کرده باشد، دستگاه آن را شناسایی و ردیابی می‌کند و صرفا یک رای او شامل رقم کلی آرا می‌شود و باقی آرا به صورت خودکار باطل خواهند شد.
 
دسترسی محل‌های رای‌دهی به دستگاه بیومتریک
در افغانستان ۲۱ هزار محل رای‌گیری در نظر گرفته شده که هرکدام یک دستگاه بیومتریک در اختیار خواهند داشت. یک هزار دستگاه اضافی نیز در نظر گرفته شده است و اگر در محلی دستگاهی به هر دلیلی قابل استفاده نباشد، دستگاه جدید جاگزین آن گردد.

منبع: بی بی سی