ترکیه میزبان چند میلیون پناهجو از سوریه، افغانستان و عراق است. صدها هزار نفر تلاش کردند با رسیدن به یونان خود را به اروپا برسانند؛ اما براساس توافق اروپا و ترکیه، بسیاری از آنان باید دوباره به ترکیه فرستاده شوند.
به گزارش آوا، بخش بزرگی از مهاجران در سال های ۲۰۱۵ و ۲۰۱۶ خود را به آلمان رساندند. اتحادیه اروپا با ترکیه توافقنامه ای امضا کرد که به موج ورود پناهجویان به اروپا پایان دهد. ترکیه با گرفتن شش میلیارد دالر راه این آوارگان را بست تا از ورود مهاجرین به اروپا جلوگیری شود.
از آن زمان به بعد ترکیه بارها تهدید کرده است که این توافقنامه را لغو می کند و اتحادیه اروپا را متهم به عدم رعایت مفاد توافقنامه کرده است. یکی از توافقات نیز تسریع روند عضویت ترکیه در اتحادیه اروپا بود که در این اتحادیه به خاطر وضع حقوق بشری و حکومتداری در ترکیه به شدت بحث برانگیز است.
انقره به اتحادیه اروپا در توافقنامه مهاجرت ماه مارچ ۲۰۱۶ قول داد که همه پناهجویان تازه وارد را از جزایر یونان پس بگیرد و علیه باندهای قاچاق انسان مبارزه جدی تری کند. این واقعا مفید بود. در سال ۲۰۱۵ حدود ۸۵۶ هزار مهاجر از ترکیه به یونان وارد شدند؛ اما در سال ۲۰۱۶ شمار این افراد ۳۰ هزار نفر بود که یک کاهش ۹۰ درصدی در شمار آمدن مهاجران به سوی اروپا بوده است. امسال فقط ۲۳ هزار مهاجر از ترکیه به یونان وارد شده اند.
پذیرش اتحادیه اروپا
از سوی دیگر، اتحادیه اروپا وعده داده که در برابر هر پناهجویی که از یونان بازگشته است، پناهجوی دیگری را از ترکیه بپذیرد. به گفته کمیسیون اتحادیه اروپا، دو هزار ۳۳۹ پناهنده، از جمله ۳۴۵ سوری تاکنون به ترکیه فرستاده شده اند. برعکس، ۱۶ هزار و ۴۲۶ پناهنده سوری از سوی کشورهای عضو اتحادیه اروپا از ترکیه پذیرفته شده اند. این تفاوت را روند طولانی مدت رسیدگی به درخواست های پناهندگی در یونان نشان می دهد. در سال ۲۰۱۵ کشورهای عضو اتحادیه اروپا قول داده اند تا ۲۲ هزار نفر از این منطقه مرکزی بحران مهاجرت بپذیرند.
میلیاردها یورو کمک اروپایی
اتحادیه اروپا نیز به انقره شش میلیارد یورو برای کمک به بهبود شرایط زندگی ۳.۵ میلیون مهاجر سوری وعده داد. این کمک مالی برای تامین نیازمندی های مهاجران شامل غذا، مسکن، مراقبت های بهداشتی و رفتن کودکان مهاجران به مکتب می شود. هدف این است که مردم را در ترکیه نگه دارند تا از آمدن موجی جدید از فرار مردم به اروپا جلوگیری شود. سهمیه اول، یعنی سه میلیارد یورو در حال حاضر پرداخت شده است. اتحادیه اروپا اکنون سه میلیارد یورو دیگر را به صندوق واریز کرده است.
پروژه های غیر مستقیم
انقره مذاکرات سریع روی عضویت ترکیه در اتحادیه اروپا، گسترش اتحادیه گمرکی و سفر بدون ویزا برای شهروندان ترکیه به اتحادیه اروپا را وعده گرفت. با این حال، اتحادیه اروپا در تمام زمینه های عضویت ترکیه، از آن زمان تاکنون مذاکرات را متوقف کرده است. دلیل اصلی هم سرکوب های منتقدان و مخالفان اردوغان توسط حکومت ترکیه، پس از کودتای نظامی در اواسط سال ۲۰۱۶ می باشد. انقره امیدوار است به طور عمده در رویکردی جدید و از لحاظ اقتصادی به مهمترین بخش از خواسته هایش که اتحادیه گمرکی می باشد دست یابد.
اردوغان در آلمان
رجب طیب اردوغان؛ رئیس جمهوری ترکیه در سفری دو روزه به آلمان رفته و می خواهد برای بهبود روابطش با این کشور قدرتمند اقتصادی در اتحادیه اروپا رایزنی کرده و خودش را به این اتحادیه نزدیک کند. دلیلش هم تیرگی روابط ترکیه با امریکا و بحران اقتصادی در ترکیه است.
هرچند توافقنامه مهاجرت با ترکیه از سوی برخی احزاب، سیاستمداران، سازمان های حقوق بشری و حامیان پناهجویان مورد انتقاد قرار دارد؛ اما مقامات آلمانی اردوغان را همکار خوبی در رسیدگی به بحران مهاجرت عنوان کرده اند.