موزیم ملی افغانستان برای اولین بار در سال ۱۲۹۷خورشیدی در منطقه باغ بالای شهر کابل، برای نگهداری آثار تاریخی تاسیس شد.
 
به گزارش خبرگزاری آوا، در سالهای ابتدایی تاسیس این موزیم که در آن دوران “عجایب خانه” نام داشت، فقط بعضی از آثار تاریخی مثل قرآن های خطی، صنایع دستی، آثار بر جای مانده از جنگ های دوران استقلال و بعضی کتاب های کمیاب در آن نگهداری می شد.
 
در ۲۵عقرب سال ۱۳۰۳ خورشیدی، موزیم ملی افغانستان از باغ بالا به قصر کوتی باغچه ارگ کابل منتقل شد و به شکل رسمی توسط امان الله خان گشایش یافت.
 
برجسته کاری های سنگی بودایی، عاج های  متاثر از هنر هندی، برنزهای متاثر از هنر روم ، مجسمه ها و غیره، بخشی از آثار موزیم ملی را تشکیل می دادند.
 
آثار تاریخی از دوران صدر اسلام نیز بخش دیگری از این مجموعه موزیم را شکل می هد. از مهم ترین  آثار کتبی موزیم ملی می توان به قرآن کوفی به خط عثمان بن عفان خلیفه سوم اسلام و نیز به قرآن خط کوفی که در سال ۱۳۳۴ از “شهر غلغله” کشف شده بود، اشاره کرد.
 
با وقوع کودتای ۷ ثور۱۳۵۷ خورشیدی و پس از آن، با تجاوز نیروهای شوروی به افغانستان، موزیم ملی افغانستان از تعمیر فعلی در دارالامان به تعمیر سردار محمد نعیم خان در مرکز شهر انتقال یافت.
 
 در زمان حکومت دکتر نجیب الله، موزیم ملی دوباره به دارالامان کابل منتقل شد. هرچند که دیگر کمتر کاری برای کشف آثار باستانی صورت می گرفت ولی تا زمان سقوط دکتر نجیب الله، هیچ گونه آسیب جدی به موزیم کابل نرسید.
 
با آغاز شدن جنگ های داخلی به شهر کابل و با گسترش جنگ در پایتخت، از ساختمان موزیم ملی نیز به عنوان سنگر نبرد استفاده شد.
 
 در این دوره، بیش از هفتاد درصد آثار ارزشمند این گنجینه  نابود و یا مورد غارت قرار گرفت. همچنان با به قدرت رسیدن طالبان در کابل، بیشتر از ۲۵۰۰ آثار باقی مانده این موزیم که به شکل مجسمه های انسان و حیوانات بود توسط آنها از بین برده شد.
 
با روی کار آمدن دولت تحت حمایت جامعه جهانی در افغانستان در سال ۱۳۸۱، تلاش ها برای بازسازی موزیم ملی آغاز و در نتیجه با کمک جامعه جهانی موزیم ملی دوباره بازسازی و در سال ۲۰۰۴میلادی رسما گشایش یافت .
 
سر انجام در نتیجه تلاش هایی موزیم ملی افغانستان، بیشتر از ۳۰ هزار اثر دوباره از جا های مختلف چون حفریات قانونی باستانشناسی و برگرداندن آثار از خارج کشور جمع آوری شد.
 
منبع: آریانا نیوز