یک شاهد عینی جنایات طالبان در ۱۷ اسد سال ۷۷ شهر مزار شریف می گوید که در آن روز جنازه روی جنازه افتاده بود و طالبان با قتل عام مردم بی‌گناه این شهر، واقعه کربلا را تکرار کردند.

به گزارش خبرگزاری صدای افغان (آوا) ۲۰ سال پیش از امروز یعنی در ۱۷ اسد سال ۱۳۷۷خورشیدی،‌ طالبان پس از درگیری های خونین، وارد شهر مزار شریف؛ مرکز ولایت بلخ در شمال افغانستان شدند. آنها در جریان چند روز اول صدها غیر نظامی را از خانه های شان بیرون و تیرباران کردند.
 
خلیفه عوض که باشنده شهر مزار شریف است و در زمان حیات عبدالعلی مزاری؛ رهبر حزب وحدت اسلامی، از فرماندهان او بوده؛ اما بعد از شهادت او، در شهر مزار شریف مصروف دکانداری می شود.
 
خلیفه عوض در صحبت با خبرنگار آوا از خاطرات تلخ ۱۷ اسد سال ۱۳۷۷ می گوید: ۲۰ سال پیش در تاریخ ۱۷ اسد که روز شنبه بود؛ من در چهارراهی سیدآباد مصروف دکانداری بودم که چند تن از دوستانم آمدند و گفتند: "خط  شکست خورده و طالبان اطراف شهر مزار شریف را گرفته اند".
 
او اضافه کرد: از اینکه تجربه جنگ را داشتم و قبلا هم فرمانده بودم، آنها برایم لباس، یک مخابره، مقداری سلاح، یک جیپ و ۲۰ عسکر دادند و از من خواهش کردند که باید به طرف قلعه زینی برویم و از آنجا مقاومت کنیم.
 
خلیفه عوض می‌گوید: ما به طرف هدف رفتیم و قرار بود که نیروی کمکی نیز از بامیان به ما ملحق شود.
 
این شاهد عینی در مورد نبرد آن روز می‌افزاید: ما با تمام تجهیزات و افراد خود به مدت یک و نیم ساعت مقاومت کردیم؛ اما به دلیل اینکه نیروی طالبان زیاد بود، ما شکست خوردیم و از تمام افراد همراهم، فقط یک نفر با من باقی ماند.
 
خلیفه عوض از قلعه زینی به طرف زراعت حرکت می کند و از آنجا داخل شهر می گردد و در منطقه «حاجت‌روا» پناه می گیرد.
 
به گفته وی تمام نیروهایی که از بامیان رسیده بودند نیز داخل منطقه حاجت‌روا  بودند؛ اما بزرگان منطقه حاجت‌روا، اجازه جنگ ندادند تا بالاخره تمام نیروها پراکنده شد و تمام منطقه حاجت‌روا توسط طالبان محاصره گردید.
 
خلیفه عوض با بیان اینکه طالبان در سه روز اول، قتل عام عمومی مردم شیعه را در شهر اعلام کردند، اضافه کرد: من با یک تن از عالمان دینی دیگر در خانه یکی از باشندگان حاجت روا پناه بردیم و تا هفت روز در محاصره بودیم.
 
او در مورد کشتارهای بی رحمانه طالبان گفت: بعد از سه روز، طالبان در مساجد اعلان کردند که ریش سفیدان و بزرگان منطقه می توانند به مسجد بیایند و ما به کسی کار نداریم؛ اما آنها با این فریب شماری که در پناهگاه‌ها پنهان شده بودند را کشیدند و به شهادت رساندند.
 
این شاهد عینی می گوید: در خانه ای که ما بودیم صاحب‌خانه ما یک پیرمرد در حدود ۹۰ ساله بود. با اعلان طالبان از خانه بیرون شد و به مسجد رفت. هرچند که ما مانع رفتنش شدیم؛ اما او قبل از رفتنش گفت: طالبان شاید به سخنی که می زنند عمل نمایند؛ اما وی را بعد از اینکه از مسجد برمی گردد از پشت سر در نزدیکی خانه اش با مرمی  زدند و به شهادت رساندند.
 
برای خلیفه عوض هرچند صحبت کردن از آن دوران سخت و دشوار است؛ اما او می گوید: ما حتی نتوانستیم که جنازه پیرمرد صاحب خانه را در حالی که ۲۰ متر با حویلی فاصله نداشت، داخل بیاوریم.
 
به گفته وی، طالبان آنقدر مردمان منطقه حاجت روا را قتل عام کردند که وقتی به بیرون از خانه نگاه می کردیم جنازه روی جنازه افتاده بود و تا چند روز، گاری ها جنازه ها را در مناطق نامعلوم انتقال می دادند.
 
خلیفه عوض بعد از یک هفته از آن خانه بیرون می شود و خود را به روضه مبارک می رساند و هنگام زیارت آنجا با برخورد زشت "ایشان" های روضه روبرو می گردد.
 
وی می گوید: ایشان ها از من پرسیدند که از کدام قوم هستی؟ وقتی من گفتم "هزاره" با رویه خیلی بد برایم گفتند که زود باید روضه را ترک نمایم که اگر طالبان او را در آنجا ببینند آنها را نیز به جرم پناه دادن به یک هزاره خواهند کشت.
 
وی می گوید: من برای شان گفتم تا خداوند متعال، جان انسان را نگیرد کسی دیگر نمی تواند.
 
او بعد از زیارت روضه مبارک به جستجوی خانواده اش که قبلا در منطقه علی‌چوپان شهر مزار شریف  بوده می‌رود و می بیند که اکثر خانه های منطقه علی‌چوپان خالی شده و همه فرار کرده اند به جز سه خانواده همراه فامیل خلیفه عوض که به علت نداشتن سرپرست باقی مانده بودند.
 
او به خانواده اش می گوید که به طرف پل تصدی شهر مزار شریف در کنار دیگر مهاجرین و بیجا شده‌ها بروند و خودش شبانه از راه تنگی آب لای به ولسوالی چهارکنت بلخ فرار می کند.
 
خلیفه عوض به مدت یکماه تا زمان آتش بس سید اسدالله مسرور در ولسوالی چهارکنت می ماند و بعد از آتش بس آقای مسرور با طالبان با گرفتن نامه به شهر مزار شریف می آید  و بعد از پیدا کردن خانواده خود، آنها به ولایت غزنی رفته و از آنجا به پاکستان و ایران مهاجرت می نمایند.
 
این شاهد عینی کشتار ۱۷ اسد سال ۱۳۷۷ در مورد سرنوشت سربازان بامیانی که به کمک آنها آمده بودند، گفت: تعداد آنها تقریبا به دوهزار نفر می رسید و از اینکه آنها شهر مزار شریف را آشنا نبودند و نیز قوماندان های شان به شهادت رسیدند، بی سرنوشت شدند.
 
وی گفت: شماری که زنده مانده بودند از راه ولسوالی دهدادی که به داخل مزار شریف آمده بودند، در اثر نابلدی که دیگر هیچ راه را بلد نبودند، دوباره از همان راه با پای پیاده برگشتند؛ اما در راه طالبان از بلخ در پیش روی شان می آیند و تمام شان را به شهادت می رسانند.
 
خلیفه عوض در مورد مناطقی که طالبان بیشتر مردم اهل تشیع را قتل عام کردند، صحبت کرد و گفت: مناطق سیدآباد، زراعت، حاجت روا، علی‌چوپان و یلمرب اکثرا مناطق شیعه نشین در آن زمان بود ندو طالبان نیز بیشترین قتل عام ها را در این مناطق انجام دادند.
 
نامبرده علت اینکه چرا اکثر مردم اهل تشیع در این واقعه به شهادت رسیدند را صحبت های آقای محقق در رادیو می داند و تصریح می‌کند: در آن زمان آقای محقق به خاطر روحیه دادن به سربازان خود در رادیو اعلام می کرد که شیربچه های ما در فلان مناطق که تمام مناطق را نام می گرفت، جابه جا هستند و دارند مقاومت می کنند.
 
به گفته خلیفه عوض، در حالی که مناطقی را که آقای محقق نام می گرفت تمام مردم دست  خالی بودند و هیچ چیز برای دفاع از خود نداشتند و طالبان هم با تلاشی خانه به خانه، مردم  را به قتل رساندند.
 
وی در صحبت های خود علت سقوط کامل مزار شریف به دست طالبان را عدم وحدت احزاب عنوان کرد.
 
به باور خلیفه عوض طالبان واقعه کربلا را در شهر مزار شریف تکرار کردند.
 
این شاهد عینی هویت اکثر طالبان را پاکستانی و چچنی معرفی کرد و گفت: همانطوری که طالبان با آمدن شان مردم شهر مزار شریف را قتل عام کردند زمانی که خود شان فرار می کردند به همان سرنوشت دچار شدند و اکثر شان کشته شدند.