اظهارات طرف‌های درگیر و آنچه این روزها در شمال می‌گذرد، از ناامنی و حضور گستردۀ گروه‌های تروریستی در شمال کشور حکایت دارد. عامل تشدید بحران در مناطق شمالی و این‌که چرا درگیری‌های مستمر میان داعش و طالبان در این ولایات ادامه دارد در هاله‌ای از ابهام قرار دارد و تاکنون دیدگاه‌های گوناگونی در مورد حضور داعش در شمال از سوی کارشناسان در داخل و خارج از افغانستان مطرح شده است.

به گزارش آوا به نقل از روزنامه ماندگار، کارشناسان امور نظامی و امنیتی، تسلیم‌شدن رهبر گروه داعش به همراه بیش از ۱۵۰ نفر از اعضای این گروه به حکومت افغانستان را ادعایی مضحک و بی‌اساس توسط تیم ارگ می‌دانند.
 
آنان بر این باور اند که موضوع تسلیم‌شدن رهبر گروه داعش عاری از حقیقت بوده و هیچ‌گونه تسلیمی در کار نیست. افرادی که زیر عنوان گروه داعش در مناطقی از ولایت‌های جوزجان و فاریاب فعالیت داشتند و در نبرد با طالبان شکست خورده اند، از مدت‌ها قبل با حکومت افغانستان در ارتباط بوده اند و چندروز قبل که افراد طالبان آنها را در محاصره قرار داده بودند، توسط چرخبال‌های حکومت، رهبر گروه داعش از محاصره نجات داده شد. حکومت برای توجیه افکار عمومی، عملکرد خود را در مورد گروه داعش، «تسلیمی» عنوان کرده است.
 
جاوید کوهستانی؛ کارشناس امور نظامی، تسلیمی رهبر گروه داعش در شمال را به گونه‌ای صحنه‌سازی استخباراتی از سوی حکومت دانسته، به این باور است: از سال‌ها قبل می‌دانستیم که مولوی حبیب‌الرحمن؛ رهبر شاخۀ داعش در شمال، از ولسوالی شولگرۀ ولایت بلخ است و چندسال پیش به‌ جنرال دوستم تسلیم و به کابل آورده شد.
 
وی همچنین تصریح کرد که از سه‌ماه به این‌ طرف طالبان از مناطق ارزگان، هلمند، زابل و نیمروز در حدود سه‌هزار نفر از نیروهای خود را به منظور سرکوب گروه داعش به شمال آورده بودند و اکنون به نظرمی‌رسد که داعش را در این مناطق ریشه کن شده و تعدادی از این گروه همراه با مولوی حبیب‌الرحمن که در محاصره قرار داشت توسط حکومت نجات داده شده اند.
 
این آگاه امور نظامی با انتقاد شدید از کارکرد حکومت اشرف‌ غنی، برنامۀ حکومت را در برابر گروه داعش مرموز و پیچیده خوانده، افزود: گروهیِ زیر نام داعش در شمال، ساخته و پرداختۀ حکومت است و اکنون آنها را برای اهداف خاص شان نگهداری می‌کنند.

وحید مژده؛ کارشناس دیگر امور امنیتی نیز برخورد حکومت افغانستان را در زمان آقای غنی با گروه داعش فاقد هرگونه صداقت رفتاری و گفتاری دانسته، تصریح کرد: مگر پروازهای مشکوک چرخبال‌های نیروهای ناتو و حکومت افغانستان از سال‌ها قبل، بارها مورد اعتراض نمایندگان مجلس، فعالان سیاسی و مدنی و حتی برخی از کشورهای منطقه قرار نگرفت؟ مشاور امنیت ملی آقای اتمر در پاسخ به اعتراض نمایند‌‌گان گفت: رفتن گروه داعش به شمال کشور به ضرر ما نیست. مگر اولین بار آقای غنی در کنفرانس امنیتی «مونیخ» از تهدید گروه داعش که آن‌ زمان شهروندان کشور اصلا با نام چنین گروهی آشنا نبودند، سخن نگفت؟ طالبان نیز بارها اظهار داشته اند که هر وقت داعش را در جنگ با شکست مواجه می‌سازیم، طیارات ناتو و حکومت افغانستان به حمایت آن‌ها می پردازند.
 
به باور آقای مژده، جنگ جاری در مناطق «قوش تپه» ولایت فاریاب و ولسوالی درزاب جوزجان، میان گروهِ داعش و طالبان که به شکست گروه داعش انجامید و محاصره‌شد‌گان این گروه تروریستی را متاسفانه حکومت آقای غنی نجات داد و کسانی را که اکنون حکومت به نام داعش نجات داده و از آنان محافظت می‌کند، سال‌ها قبل با حکومت در ارتباط بودند و تسلیمی داعشیان به حکومت در شمال معنی ندارد.
 
این اظهارات در شرایطی مطرح می شود که با توجه به اعمال و رفتارهای جنایتکارانه داعش در شمال و سایر مناطق کشور، بسیاری از مردم انتظار دارند حکومت اعضا و رهبران «تسلیم‌‌ شده» این گروه را به زودی محاکمه و به صورت علنی مجازات کند.
 
در همین راستا، داکتر عبدالله؛ رییس اجرایی نیز امروز در جلسه شورای وزیران گفت که با این افراد به مثابه اسیر جنگی برخورد می شود؛ اما هنوز مشخص نیست که تروریست های نجات یافته داعش، در یک دادگاه عادلانه و مستقل، مورد پیگرد قضایی قرار خواهند گرفت یا خیر.