تب تنش بر سر حوزه ای شدن انتخابات پارلمانی در غزنی همچنان بالاست. منتقدان و معترضان در برابر تصمیم کمیسیون انتخابات، همه روزه از آدرس های گوناگون نسبت به این تصمیم اعتراض و تأکید می کنند که اجازه عملیاتی شدن آن را نخواهند داد.
این در حالی است که غزنی به شدت مستعد تنش های قومی و رویارویی های ویرانگر تباری است. بی تردید، فراموش نکرده ایم که همین چندی پیش، تنش های سنتی بر سر آب، چگونه دو قوم پشتون و هزاره را برای مدت ها در برابر همدیگر قرار داد و منجر به وقوع درگیری های مرگبار و انسداد شاهراه کابل- قندهار و... شده بود.
با این حساب، موضوع حوزه ای شدن انتخابات پارلمانی هم می تواند به سرعت به یک رویارویی و صف آرایی تازه قومی در غزنی بدل شود. روز گذشته شماری از شهروندان عمدتا هزاره و شیعه در قبال این تصمیم اعتراض کردند.
همین حرکت از سوی کسانی که چندی پیش با برپایی خیمه تحصن در برابر دفتر منطقه ای کمیسیون انتخابات در غزنی، مانع از ادامه کار آن شدند نیز وجود دارد؛ در صورتی که حکومت و کمیسیون انتخابات، بر تصمیم بحث برانگیز و جنجالی خود در خصوص حوزه ای شدن انتخابات، تحت فشار منتقدان و معترضان به این تصمیم، تجدید نظر کند.
چنین وضعیتی می تواند برنامه های معمول انتخابات در غزنی را با بن بست مواجه کند و با توجه به فرصت اندک باقیمانده تا برگزاری انتخابات، عملا برگزاری این روند سرنوشت ساز ملی را در غزنی، تعطیل کند؛ کما اینکه در حال حاضر نیز غزنی به دلیل اعتراض های طولانی طرفداران حوزه ای شدن انتخابات، از دیگر ولایت های افغانستان در پیشبرد فرایندهای انتخاباتی عقب است و به عنوان نمونه، تاکنون هیچ فردی در این ولایت، قادر به ثبت نام به عنوان نامزد انتخابات پارلمانی و شوراهای ولسوالی نشده، در حالی که این روند در دیگر ولایت های افغانستان، به طور کامل به پایان رسیده است!
در همین راستا به نظر می رسد تعطیلی کمیسیون انتخابات در غزنی حتی مانع از پیشرفت برنامه ثبت نام رأی دهندگان در غزنی به ویژه در ولسوالی های دوردست آن، آنگونه که انتظار می رفت، شده باشد.
با این حساب، بحران انتخابات در غزنی، نه تنها فروکش نکرده و مهار نشده؛ بلکه تقویت و تشدید هم شده است.
اینهمه ناشی از ناتوانی حکومت مرکزی و کمیسیون انتخابات در مدیریت قانونمند تنش های اجتماعی است؛ تنش هایی که به نوعی بروز و بازتاب بیرونی نفاق های دیرپای قومی است که در زیر پوست جامعه افغانستان، ریشه های نیرومندی دارد.
دولت مرکزی و کمیسیون انتخابات با حوزه ای کردن انتخابات در غزنی در واقع برای یک معضل ملی، راه حلی محلی ارائه کردند و این، دامنه های بحران را گسترش داد و حل آن را بیشتر از هر زمان دیگری، دشوارتر کرد.
این در حالی است که حوزه ای شدن انتخابات پارلمانی می توانست به عنوان یک رهیافت معقول و قانونمند در سراسر افغانستان، در نظر گرفته شود؛ زیرا اگر مبنای مشروعیت این تصمیم در غزنی، تنوع و بافت اجتماعی و قومی این ولایت است، دقیقا همین ساختار در سراسر افغانستان وجود دارد.
در دیگر ولایت ها هم اقلیت ها و قومیت هایی هستند که به دلیل سراسری بودن حوزه انتخابات، نمی توانند هیچ نماینده ای از طرف خود شان به پارلمان بفرستند؛ پس چرا باید فقط در باره غزنی، چنین تصمیمی گرفته شود؟
این یک مسأله ملی است و با راه حل محلی نمی توان آن را حل و فصل کرد؛ اما اگر حکومت و کمیسیون انتخابات، بنا به هر دلیلی، از حوزه ای کردن انتخابات در دیگر ولایت های افغانستان، اجتناب کرده اند، در مورد غزنی نیز باید چنین می کردند؛ زیرا در غیر آن، همین معضل محلی، با تدابیر بی بنیاد و بحران آفرین کمیسیون انتخابات می تواند به یک معضل ملی برای انتخابات و قانون گرایی و دموکراسی بدل شود.
این در حالی است که غزنی به شدت مستعد تنش های قومی و رویارویی های ویرانگر تباری است. بی تردید، فراموش نکرده ایم که همین چندی پیش، تنش های سنتی بر سر آب، چگونه دو قوم پشتون و هزاره را برای مدت ها در برابر همدیگر قرار داد و منجر به وقوع درگیری های مرگبار و انسداد شاهراه کابل- قندهار و... شده بود.
با این حساب، موضوع حوزه ای شدن انتخابات پارلمانی هم می تواند به سرعت به یک رویارویی و صف آرایی تازه قومی در غزنی بدل شود. روز گذشته شماری از شهروندان عمدتا هزاره و شیعه در قبال این تصمیم اعتراض کردند.
همین حرکت از سوی کسانی که چندی پیش با برپایی خیمه تحصن در برابر دفتر منطقه ای کمیسیون انتخابات در غزنی، مانع از ادامه کار آن شدند نیز وجود دارد؛ در صورتی که حکومت و کمیسیون انتخابات، بر تصمیم بحث برانگیز و جنجالی خود در خصوص حوزه ای شدن انتخابات، تحت فشار منتقدان و معترضان به این تصمیم، تجدید نظر کند.
چنین وضعیتی می تواند برنامه های معمول انتخابات در غزنی را با بن بست مواجه کند و با توجه به فرصت اندک باقیمانده تا برگزاری انتخابات، عملا برگزاری این روند سرنوشت ساز ملی را در غزنی، تعطیل کند؛ کما اینکه در حال حاضر نیز غزنی به دلیل اعتراض های طولانی طرفداران حوزه ای شدن انتخابات، از دیگر ولایت های افغانستان در پیشبرد فرایندهای انتخاباتی عقب است و به عنوان نمونه، تاکنون هیچ فردی در این ولایت، قادر به ثبت نام به عنوان نامزد انتخابات پارلمانی و شوراهای ولسوالی نشده، در حالی که این روند در دیگر ولایت های افغانستان، به طور کامل به پایان رسیده است!
در همین راستا به نظر می رسد تعطیلی کمیسیون انتخابات در غزنی حتی مانع از پیشرفت برنامه ثبت نام رأی دهندگان در غزنی به ویژه در ولسوالی های دوردست آن، آنگونه که انتظار می رفت، شده باشد.
با این حساب، بحران انتخابات در غزنی، نه تنها فروکش نکرده و مهار نشده؛ بلکه تقویت و تشدید هم شده است.
اینهمه ناشی از ناتوانی حکومت مرکزی و کمیسیون انتخابات در مدیریت قانونمند تنش های اجتماعی است؛ تنش هایی که به نوعی بروز و بازتاب بیرونی نفاق های دیرپای قومی است که در زیر پوست جامعه افغانستان، ریشه های نیرومندی دارد.
دولت مرکزی و کمیسیون انتخابات با حوزه ای کردن انتخابات در غزنی در واقع برای یک معضل ملی، راه حلی محلی ارائه کردند و این، دامنه های بحران را گسترش داد و حل آن را بیشتر از هر زمان دیگری، دشوارتر کرد.
این در حالی است که حوزه ای شدن انتخابات پارلمانی می توانست به عنوان یک رهیافت معقول و قانونمند در سراسر افغانستان، در نظر گرفته شود؛ زیرا اگر مبنای مشروعیت این تصمیم در غزنی، تنوع و بافت اجتماعی و قومی این ولایت است، دقیقا همین ساختار در سراسر افغانستان وجود دارد.
در دیگر ولایت ها هم اقلیت ها و قومیت هایی هستند که به دلیل سراسری بودن حوزه انتخابات، نمی توانند هیچ نماینده ای از طرف خود شان به پارلمان بفرستند؛ پس چرا باید فقط در باره غزنی، چنین تصمیمی گرفته شود؟
این یک مسأله ملی است و با راه حل محلی نمی توان آن را حل و فصل کرد؛ اما اگر حکومت و کمیسیون انتخابات، بنا به هر دلیلی، از حوزه ای کردن انتخابات در دیگر ولایت های افغانستان، اجتناب کرده اند، در مورد غزنی نیز باید چنین می کردند؛ زیرا در غیر آن، همین معضل محلی، با تدابیر بی بنیاد و بحران آفرین کمیسیون انتخابات می تواند به یک معضل ملی برای انتخابات و قانون گرایی و دموکراسی بدل شود.
