برخی آگاهان با انتقاد از خروج امریکا از توافق هستهای ایران و اعمال تحریمهای جدید علیه این کشور در مورد استفاده امریکا از خاک افغانستان علیه ایران هشدار میدهند و از دولت میخواهند که رابطه خود را با ایران و کشورهای آسیای مرکزی، براساس دولت محوری تنظیم کند.
به گزارش خبرگزاری صدای افغان(آوا)، پس از خروج امریکا از برجام و افزایش تحریمها بر ایران، نگرانیها از بازخورد آن و برخورد ایران با افغانستان به دلیل داشتن پیمان امنیتی با امریکا افزایش یافت.
"عبدالقادر کامل" کارشناس مسایل سیاسی در غرب کشور به آوا گفت که امریکا و افغانستان پیمان امنیتی امضاء کردهاند و بر طبق آن امریکا نمیتواند از خاک افغانستان علیه کشورهای همسایه استفاده کند.
او گفت که امریکا حق ندارد از خاک افغانستان علیه ایران کاری انجام ندهد.
به گفتهی کامل، امریکا و کشورهای غربی میخواهند افغانستان را به میدان بازی تبدیل کرده و از خاک آن علیه کشورهای مخالف استفاده کند.
این آگاه امور سیاسی با انتقاد از عملکرد امریکا در مقابل ایران گفت که چرا امریکا کشورهای دیگری که آزمایش موشکی انجام میدهند را تحریم نمیکند؛ امریکا میخواهد با این بهانهجوییها اقتصاد ایران را با رکود مواجه کند.
کامل تاکید کرد که دولت افغانستان باید سعی کند رابطهی خود را با کشورهای آسیایمیانه و مخصوصا ایران براساس دولت محوری تنظیم کند.
محمدعظیم اکبری زاده، معاون دفتر حرب انسجام ملی افغانستان در غرب کشور نیز بر این باور است که کشورهای مختلف برداشت خود را از هراس افکنان دارند در حالی که اصلا مشخص نیست این گروهها در افغانستان از سوی کدام دولت حمایت میشوند.
او گفت که امریکا از سال 2001 به این سو با دولت افغانستان رابطهی عمیقی دارد اما اختلافاتش با ایران تاثیرات منفی بر افغانستان گذاشته است.
اکبریزاده یادآور شد که افغانستان باید سعی کند تا حس بدبینی که بین این کشور با پاکستان ایجاد شده، میان ایران و افغانستان ایجاد نشود.
این گفتهها در حالی ابراز میشود که یکی از بزرگترین پایگاههای امریکا در ولسوالی شیندند ولایت هرات است.
براساس گفتههای برخی از منابع، این پایگاه یکی از مجهزترین پایگاههای ایالتمتحده در افغانستان است و در حال حاضر نیروهای این عضو ناتو در آن مستقر هستند.
از سویی هم، چندی قبل گروهی از طالبان که به پروسهی صلح پیوسته بودند، از حمایت مالی و تسلیحاتی ایران سخن گفتند که از سوی سرکنسولگری ایران در هرات رد شد.
در جنگ دو روز گذشته در فراه نیز ادعاهایی مبنی بر حمایت ایران از طالبان، سقوط دادن یک طیاره بدون سرنشین ایرانی از سوی نیروهای امنیتی و ایرانی بودن برخی از کسانیکه در این جنگ شرکت داشتند از سوی مقامهای محلی این ولایت مطرح شد که محمود افخمی رشیدی، سرکنسول ایران در هرات این ادعاها را رد کرد.
با این وجود، چند روز قبل طارقشاه بهرامی، وزیر دفاع کشور در سفری به تهران عنوان کرد که به دنبال ایجاد فصل جدیدی از همکاریهای نظامی و دفاعی با ایران در حوزه مبارزه علیه تروریزم و مواد مخدر است.
همچنین در این سفر، مذاکرات وزرای دفاع دو کشور برای تنظیم یک راهبرد یا استراتژی همکاریهای دفاعی و نظامی صورت گرفت.
خروج امریکا از برجام و تاکید کشورهای عضو آن بر حفظ برجام این مساله را میرساند که امریکا به دنبال ایجاد تنش در منطقه است و نمیخواهد امنیت به آن برگردد.
بارک اوباما، رئیس جمهور سابق امریکا نیز در توییتی این تصمیم را پشت کردن به نزدیکترین متحدان عنوان کرد و پس از طرح دلایل ششگانهی خود برای اثربخشی برجام تاکید کرده که براساس این حقایق، تصمیم ترک برجام آن هم بدون اینکه ایران آن را نقض کرده باشد، یک اشتباه است. بدون برجام، آمریکا در نهایت باید با دو گزینه روبرو شود؛ ایران هستهای و یا جنگ در خاورمیانه.
با این وجود، سخنگوی وزارت خارجه کشور گفته که کابل با تهران و واشنگتن روابط دوستانه دارد و به این سیاستش در مقابل تمام کشورها ادامه خواهد داد.