شمار کل مکتب‌های دولتی در کشور به بیش از ۱۷ هزار و ۵۰۰ مکتب می‎رسد؛ اما آمارهای وزارت معارف نشان می‎دهد که بیش از یک‎هزار مکتب به علت‎های گونا‎گون از جمله ناامنی، به‎روی دانش‎آموزان بسته اند.

به گزارش مانیتورینگ آوا، تنها در ولایت قندوز از میان بیش از ۵۰۰ مکتب، ۳۰۰ مکتب به‎روی دانش‎آموزان بسته هستند.
 
بیشترین مکتب‎ در ولایت‎های ناامنی چون قندوز، غور، هلمند و قندهار بسته اند.
 
در قندوز شماری از مکتب‎ها از سوی طالبان تهدید شده‎اند که اگر معاش آموزگاران آن به روش معتمدی پرداخته نشود، بسته می‎شوند؛ ادعایی که طالبان تأیید نکرده‎اند.
 
نعمت الله تیموری؛ سخنگوی والی قندز، گفت: «از بیش از ۵۰۰ مکتبی که در قندوز هستند شماری از آنان بسته اند و علت بسته شدن این مکتب‎ها که ما به علت اینکه شفافیتی در پرداخت تنخواه آموزگاران ایجاد کنیم و با فساد مبارزه کنیم. پرداخت تنخواه آموزگاران خود را بانکی ساخته ایم تا که همه حق یک آموزگاران به آنان برسد از طریق بانک.»
 
از این میان در ولایت غور از جمله ۸۱۵ مکتب، هفت مکتب بسته اند و ۱۳۰ مکتب دیگر در بخش های زیر نفوذ طالبان به شرطی باز نگهداشته شده اند که تنخواه های آموزگاران از طریق بانک نه بلکه به گونه مستقیم پرداخت شود.
 
قادرشاه بحر؛ نماینده غور در مجلس می‌گوید: «۱۳۰ مکتب زیر نفوذ طالبان هستند. تنخواهی که برای آموزگاران این مکتب‎ها فرستاده می‎شوند، قطعا در تعامل با خواسته های طالبان است. اگر چنین نباشد، طالبان مکتب ها را باز نمی‎گذارند.  با این روش در تنخواه آموزگاران دستبرد صورت می‎گیرد و معالمه‎هایی با تنخواه آموزگاران صورت می‎گیرد.»
 
اما وزارت معارف می‌گوید که در پرداخت تنخواه آموزگاران به شیوه معتمدی هیچ معامله ای با هیچ گروهی انجام  نمی‌شود.
 
کبیر حقمل؛ رییس نشرات وزارت معارف، گفت: «تاکنون کاری را که ما همچو تفاهم با کسی یا با گروهی و یا هم جانبی، مطرح شود یا اگر به توافق رسیده باشیم، چنین چیزی وجود ندارد. آموزگاران باید از طریق بانک تنخواه های شان را دریافت کنند.»
 
از سوی دیگر هرچند از جمله ۳۱۰ مکتب فعال در ولایت لوگر ۳۰ مکتب در ولسوالی چرخ از سوی طالبان بسته شده بودند؛ اما مقام‎های محلی می‎گویند که اکنون تمامی مکتب‎ها در این ولایت باز هستند.
 
سلیم صالح؛ سخنگوی والی لوگر گفت: «در ولسوالی‌های چرخ و خروار، فرهنگ‌هایی که از گذشته بودند تاکنون حاکم هستند تا صنف شش بالاتر به دختران شان اجازه آموزش نمی‌دهند.»
 
عبدالرحمان منگل؛ سخنگوی والی میدان‌وردک هم می‌گوید: «در میدان وردک ۴۸۲ مرکز آموزشی هستند، ۶۸ مکتب ویژه دختران اند. در مجموع ۱۶۸ هزار دانش‎آموز مصروف آموزش اند در این مکتب‎ها.»
 
آمارهای دفتر والی لوگر نشان می‌دهند که هم اکنون ۱۵۵ هزار دانش آموز به شمول دختران در لوگر سرگرم فراگیری آموزش اند.
 
آنیتا علم‌یار؛ آموزگار در لوگر، گفت: «سال پیش بسیار با مشکل روبه‌رو بودیم. دیوارهای مکتب‌های ما در نبردها آسیب دیده بودند؛ اما امسال این مشکل تا جایی حل شده اند.»
 
انیسه بهار؛ آموزگار در لوگر هم می‌گوید: «ازدحام دانش آموزان بسیار است؛ چون از مکتب‌های مرکزی اند. ما این مشکل را درک می‌کنیم؛ زیرا که در ولسوالی‌ها دانش‌آموزان برای رفتن به مکتب با مشکلات روبه‌رو اند.»
 
بربنیاد آمارهای حکومت، ادامه ناامنی ها باعث شده تا در حدود سه میلیون کودک از رفتن به مکتب در افغانستان محروم بمانند.