فرودگاه بُست، شهر لشکرگاه، هلمند: تفنگداران دریایی ایالات متحده مستقر در ساختمانی با فضای باز و مگس‌هایی که وزوزکنان این‌طرف و آن‌طرف می‌روند، تماسی دریافت می‌کنند؛ آن‌سوی خط خواهان کمک است. نیروهای افغان با کمین جنگجویان طالبان مسلح با مسلسل برخورده و از نیروهای امریکایی می‌خواهند که با راه‌اندازی یک حمله هوایی، حلقه محاصره را بشکنند.
جِسی گونزالز؛ افسر نیروی دریایی و مأمور اطلاعاتی این پایگاه می‌گوید که آن روز در عرض ۲۰ دقیقه پس از دریافت تماس، یک فروند جت A-10 به درخواست نیروهای افغان برای کمک لبیک گفت. جنگنده A-10 با راه‌اندازی یک حمله و استفاده از سلاح‌های هدایت‌شونده جنگجویان طالبان را هدف قرار می‌دهد و به نیروهای افغان کمک می‌کند تا عملیات تهاجمی‌شان در ولسوالی نادعلی ولایت هلمند را ادامه دهند.
این [همکاری] از دید تفنگداران دریایی یک موفقیت بود: حمله هوایی پس از آن صورت گرفت که نیروهای افغان اطلاعات کافی را برای نیروهای امریکایی (به‌منظور برنامه‌ریزی دقیق حمله) فراهم کردند؛ هرچند که هیچ سرباز امریکایی در آن ساحه مستقر نبود.
اما این عملیات نشان می‌دهد که پس از بیش از ۱۶ سال جنگ، سطح انتظارات چقدر کاهش یافته است: اکنون نیروهای ایالات متحده و افغان در تلاش بازپس‌گرفتن مناطقی هستند که زمانی تحت کنترل ایالات متحده بود.
جگرن ویلسون مور؛ مأمور ارشد نیروی دریایی ایالات متحده در یک مرکز هماهنگی عملیاتی با نیروهای افغان، می‌گوید: «ما می‌خواهیم از این‌که فقط می‌گویند “ما در این موقعیت زیر آتش قرار داریم” عبور کنیم… خوب، از کجا بر شما شلیک می‌شود؟ شدت آن چقدر است؟ با چه نوع سلاح‌هایی بر شما شلیک می‌شود؟… –با ارائه این اطلاعات- به ما کمک کنید.»
پس از آن‌که ایالات متحده رقم نیروهای خود در افغانستان را از بیش از ۱۰۰ هزار سرباز در سال ۲۰۱۱ به کمتر از ۱۰ هزار در اواخر ۲۰۱۶ کاهش داد، کنترل دولت افغانستان در بسیاری از مناطق خارج از کابل نیز کاهش و در مواردی از بین رفت.
در ماه آگوست ۲۰۱۷، رییس‌جمهور ایالات متحده استراتژی قوی‌تری را روی دست گرفت که در چارچوب آن رقم نیروهای امریکا در افغانستان از حدود ۱۱ هزار به بیش از ۱۵ هزار افزایش می‌یابد و این نیروها می‌توانند [مجاز اند] هر ماه صدها حمله هوایی راه‌اندازی کنند.
کارزار هوایی –نیروهای افغان- همراه با مشاوره نظامی بیشتر از جانب ایالات متحده کمک کرده است تا از برهم‌خوردن کامل امنیت جلوگیری شود؛ اما برای ایالات متحده این امر به این معناست که نیروهایش را به مناطقی بازگرداند که آن‌ها در آن‌جا یک بار در سال ۲۰۰۹ –زمانی‌که رقم نیروهای امریکایی در افغانستان افزایش یافت- درگیر جنگ مستقیم با طالبان بودند.
ترامپ بارها وعده داده است که ایالات متحده در افغانستان پیروز خواهد شد؛ اما این‌که این پیروزی چه معنایی دارد، مشخص نیست. فرماندهان ایالات متحده می‌گویند مسیری که سرانجام آن به احتمال زیاد به اعلام پیروزی می‌رسد، آغازش با رسیدن به یک توافق سیاسی با طالبان ممکن است؛ اما بر اساس ارزیابی ارتش امریکا، شورشیان مخالف دولت افغانستان تا خزان گذشته ۵۶ درصد از ۴۰۷ ولسوالی افغانستان را تحت کنترل یا نفوذ خود داشته‌اند. این در حالی است که در خزان سال ۲۰۱۶، ۷۲ درصد خاک کشور تحت کنترل دولت بود.
مداخله امریکا به‌رغم این‌که ترامپ اخیرا اعلام کرد که می‌خواهد در اسرع وقت تمامی نیروهای ایالات متحده را از دیگر منطقه جنگی ، یعنی سوریه، به خانه بازگرداند، ادامه دارد؛ اما ترامپ نسبت به افغانستان صبر بیشتری از خود نشان داده است. او تابستان گذشته با صراحت خاطرنشان کرد که پیامدهای خروج سریع –از افغانستان- «هم قابل پیش‌بینی و هم غیر قابل قبول» است.
بر اساس استراتژی ترامپ، سطح اهداف نیروهای دریایی ایالات متحده میانه است، اهدافی که به نظر می‌رسد شامل تقویت نیروهای افغان، جلوگیری از سقوط یک شهر بزرگ و –شاید مهم‌ترین عامل از لحاظ ادامه مأموریت- تا حد ممکن (با توجه به خستگی امریکایی‌ها از جنگ نامحبوب و طولانی افغانستان) نزدیک به صفر نگه‌داشتن تلفات نیروهای امریکایی می‌شود.
مشاوران نظامی ایالات متحده شانه‌‌به‌شانه با افغان‌ها در مراکز فرماندهی چون میدان هوایی بست، واقع در جنوب شهر ۲۰۰ هزار نفری لشکرگاه کار می‌کنند. تفنگداران دریایی امریکا خود شان وارد میدان‌های نبرد نمی‌شوند؛ اما به نیروهای افغان به‌عنوان «بچه‌های ما» اشاره می‌کنند، از فاصله‌ای برای آن‌ها قدرت آتش فراهم می‌کنند و با این باور که امکان ماندن ایالات متحده تا سال‌های آینده در افغانستان وجود دارد، مشوره می‌دهند.
خون‌ریزی در هلمند بیش از یک دهه است که ادامه دارد و شامل زمانی می‌شود که بیش از ۲۰ هزار نیروی دریایی به‌طور همزمان –در اوج افزایش سربازان از سوی اوباما- در این ولایت مستقر بودند. اقتصاد این ولایت بر پایه مزارع وسیع خشخاش است و مقامات ایالات متحده می‌گویند که طالبان با «پروسس» و قاچاق مواد مخدر برای تأمین عملیات‌های‌شان مانند یک گروه جنایت‌کار عمل می‌کنند.
امنیت هلمند در اکتبر ۲۰۱۴ هنگامی‌که آخرین تفگداران نیروی دریایی امریکا به خانه بازگشتند، تقریبا بلافاصله برهم خورد و بیابان وسیع بازمانده بزرگ‌ترین پایگاه‌های آن‌ها یعنی کمپ Leatherneck و Bastion به افغان‌ها رسید.
این وضعیت در سال ۲۰۱۵ با سرعت به یک بحران تبدیل شد. هر ماه تعداد بسیار زیادی از سربازان افغان مستقر در این ولایت کشته می‌شدند و ایالات متحده واحد عملیات‌های ویژه‌اش را برای کمک به دفع فاجعه در این ولایت مستقر کرد. خیزش دوباره طالبان به حدی بود که در سال ۲۰۱۷ بیم آن می‌رفت که شورشیان شهر لشکرگاه را به تصرف خود دربیاورند.
در بهار گذشته، واحد عملیاتی ۳۰۰ نفره امریکا به کمک نیروهای ارتش افغانستان در هلمند شتافت تا طالبان را از شهر دور کنند. بار دوم در جنوری ۲۰۱۸ واحدی متشکل از تفنگداران دریایی ایالات متحده با هدف کمک به کنترل مناطق پر جمعیت این ولایت، در پیش از برگزاری انتخابات پارلمانی ۲۰ اکتبر، در لشکرگاه مستقر شد‌ه‌اند. زمان برگزاری انتخابات پارلمانی افغانستان از ۲۰۱۵ تا حال چندین بار تغییر کرده است. جنرال بنجامین واتسون؛ فرمانده ارشد نیروی دریایی ایالات متحده در افغانستان می‌گوید: «تمرکز روی مرکز هلمند است. ولسوالی‌هایی وجود دارند که حضور [دولت] در آن صفر یا اندک است… و آن‌ها جایی نیستند که ما قصد داریم رویش سرمایه‌گذاری کنیم.»
دولت افغانستان و نیروهای امریکایی معتقدند که آن‌ها لشکرگاه و شهر گرشک را تحت کنترل دارند.
آن‌ها هم‌چنین پوشش امنیتی خود را در غرب تا ولسوالی مارجه و در جنوب تا ولسوالی گرمسیر گسترش داده‌اند؛ اما بخش زیادی از این دو ولسوالی و بسیاری ولسوالی‌های دیگر تحت نفوذ یا کنترل طالبان باقی مانده‌اند.
یکی از بزرگ‌ترین مشکلات این است که واحد محلی ارتش ملی افغانستان، یعنی قول‌اردوی ۲۱۵، هنوز هم در میدان نبرد ضعیف عمل می‌کند. تصور می‌شود که این قول‌اردو حدود ۱۸۵۰۰ سرباز داشته باشد؛ اما در میانه سال‌ها جنگ و رقابت سراسری [قول‌اردوها] برای جذب سربازان بیشتر، فقط اندکی بیش از ۹ هزار سرباز دارد. نیروهای امریکایی فرمانده قول‌اردوی ۲۱۵، جنرال ولی‌محمد احمدزی را به‌عنوان یک رهبر توانا می‌بینند؛ اما می‌گویند که او با مشکلاتی هچون تلفات سنگین، ترک خدمت از سوی سربازانش و کمبود سوخت مواجه است.
اکثر تفنگداران از کمپ شورابک [با نیروهای افغان] کار می‌کنند. این کمپ گردوخاکی از بازمانده‌های تأسیسات بزرگ‌تری برپا شده است که زمانی مربوط به کمپ Leatherneck و Bastion می‌شدند.
تفنگداران نیروی دریایی امریکا روزانه با استفاده از وانت‌های باربری و وسایل نقلیه «همه‌جارو» از کمپ‌شان به مقر اصلی قول‌اردوی ۲۱۵ واقع در پایگاه مجاور نیروهای افغان که به نام کمپ شورابک یاد می‌شود، رفت‌وآمد می‌کنند. کمپ شورابک با بوته‌های گل رُز و رنگ صورتی روشن و سبز تزئین شده است. احمدزی، افسر چارشانه‌ای که با سبیل سیاه پرپشت‌اش در مصاحبه‌ای با ما گفت، وزارت دفاع به او وعده دو هزار سرباز اضافی داده است.
در ماه مارچ ارتش افغانستان عملیات سه هفته‌ای (میوند ۱۲) را راه‌اندازی کرد که هدف آن پاکسازی خطوط تدارکاتی از کمپ نو گرمسیر –که زمانی نیروهای امریکایی آن را به‌عنوان کمپ Dwyer می‌شناختند- به دو پایگاه نیروهای افغان در مارجه بود. این دو پایگاه اولین‌بار در سال ۲۰۱۰ از سوی تفنگداران نیروی دریایی امریکا تأسیس شدند. در این جریان قول‌اردوی ۲۱۵ رویارویی چندانی با دشمن نداشت؛ اما پس از پاکسازی عقب‌نشینی کردند. امری که باعث شد فرماندهان امریکایی در ارزیابی‌های خود این را بگویند که نیروهای افغان بیش از حد در این عملیات سریع اقدام کرده‌اند.
احمدزی می‌گوید که او از ترامپ به‌خاطر کمک بیشتر سپاس‌گزار است. در بهار جاری ارتش افغانستان برنامه‌ای برای پاکسازی سایر قسمت‌های مارجه ندارد؛ اما او می‌خواهد در نهایت این کار را انجام دهد تا ساکنانی که قبلا از ترس خشونت از این مناطق فرار کرده بودند، بتوانند به خانه‌های‌شان بازگردند.
احمدزی می‌گوید: «در مارجه کسی نیست. بنابراین نمی‌شود که ما برای درختان انتخابات برگزار کنیم… مردمی که قبلا در مارجه زندگی می‌کردند، اکنون در لشکرگاه به سر می‌برند. »
برای نیروهای دریایی که قبلا در هلمند جنگیده‌اند، نقش مشاوره –بدون دخالت عملی- یک تغییر فرهنگی بزرگ است. چند تنی که قبلا در این ولایت خدمت کرده بودند، می‌گویند که از برگشتن به هلمند ناراضی نیستند و همیشه فکر می‌کردند که سربازان نیروی دریایی بازمی‌گردند. رابرت کریگر، افغانستان را با کوریای جنوبی مقایسه می‌کند. نیروهای امریکایی در کوریای جنوبی از زمانی که جنگ میان دو کوریا در سال ۱۹۵۳ با یک توافق متارکه جنگ متوقف شد، مصروف آموزش‌دهی‌اند. در سال ۲۰۱۰، تفنگ رابرت کریگر در جریان مأموریت‌اش به‌عنوان بریدمل یک بلوک در ولسوالی مارجه ۱۰۰ روز پی‌هم شلیک می‌شد؛ اما حالا تمرکز او بر آن است که همراهانش آن‌چه را که لازم دارند، در دسترس داشته باشند.
کریگر می‌گوید: «آیا من در مورد کسانی صحبت می‌کنم که با آن‌ها بودم و حالا از دست‌‌شان داده‌ایم؟ نه… من این موضوع را درون خودم نگه می‌دارم. روزی می‌رسد که من با آن مقابله خواهم کرد، اما در حال حاضر، تمرکز من این است.»
مری گریمالدی؛ افسر توپخانه می‌گوید که او قبلا در هلمند، چند ماه پس از آن‌که پسر کاکایش جیمز مالاچوسکی در ۲۰ مارچ ۲۰۱۱ در جریان عملیاتی در ولسوالی مارجه کشته شد، به‌عنوان رییس اطلاعات واحد نیروهای هوایی مستقر شده بود. او دست‌بند فولادی که نام پسر کاکایش روی آن حک شده را به‌عنوان یادبودی از وی می‌پوشد.
مری می‌گوید: «سخت است که بدانی کسی را که می‌شناختی آخرین نفس‌اش را تنها در چند مایلی‌ات گرفته است؛ اما من می‌خواهم اطمینان حاصل کنم که زندگی او و دیگران –و همه منابعی که در این‌جا از دست رفته- بیهوده نبوده‌اند… من فکر می‌کنم که اگر ما رفته رفته خسته شویم، دست از کار بکشیم و به خانه برگردیم، آن‌گاه همه آن چیزها ضرب صفر می‌شوند.»
واشنگتن پست – دن لِمات
ترجمه: جلیل پژواک
دریافت صفحه با کد QR