شماری از باشنده های ولسوالی حصه دوم یکاولنگ از حفریات و کاوشهای غیر قانونی توسط قاچاقبران انتقاد کرده می‌گویند که در سالهای اخیر کاوش های غیر قانونی در ساحات تاریخی این ولسوالی افزایش یافته است.
به گزارش خبرگزاری صدای افغان (آوا)، به گفته این شهروندان، قاچاقبران از دیگر ولایات کشور توسط برخی از باشنده های محلی این ولسوالی آورده شده و با همکاری آنان در ساحات تاریخی این ولسوالی حفریات کرده و آثار باستانی این ولسوالی را قاچاق می‌کنند.
حیدر علی احمدی؛ یکی از متنفذین محلی این ولسوالی با ابراز نگرانی از کاوش ساحات باستانی این ولسوالی می‌گوید:" متاسفانه در دو سال اخیر کاوش ها غیر قانونی در این ولسوالی تشدید یافته است و آثار تاریخی این ولسوالی به بیرون از این ولایت منتقل می‌شوند."
احمدی افزود، "یا مقامات محلی این ولایت سخت بی‌کفایت هستند که از چنین جریاناتی آگاهی و معلومات ندارند و یاهم خود آنان در قاچاق آثار تاریخی این ولایت دست دارند‌."
محمد اصغر یکی دیگر از باشنده های این ولسوالی به آوا می‌گوید:" در دو سال اخیر کاوش های غیر قانونی در بسیاری از ساحات تاریخی و باستانی این ولایت صورت گرفته و قاچاقبران از ولایت‌های سمنگان، کابل، بلخ و دیگر ولایت های کشور توسط برخی از باشنده های محلی این ولسوالی آورده شده و ساحات باستانی این ولسوالی را برای آنان معرفی می‌کنند."
از سویی هم محمد ابراهیم اکبری؛ ولسوال حصه دوم یکاولنگ به آوا می‌گوید:" در سال جاری به کمک اداره امنیت ملی این ولسوالی توانسته اند تا از ۶ مورد حفریات غیر قانونی در ساحات تاریخی این ولسوالی جلو گیری کرده و مانع کاوش های غیر قانونی شده اند."
ولسوال یکاولنگ افزود، به دلیل کمبود نیروهای امنیتی اداره این ولسوالی بامشکلاتی زیادی مواجه بود و در این مورد باید مردم این ولسوالی نیز با این اداره همکاری داشته باشند.
با این حال مسئولان اداره اطلاعات و فرهنگ ولایت بامیان از تخریب و کاوشهای غیر قانونی ساحات باستانی ابراز نگرانی کرده می‌گویند، متاسفانه به دلیل نبود نیروهای امنیتی در خصوص مراقبت از ساحات تاریخی این ولایت مشکلاتی را بوجود آورده است.
سید احمد حسین احمد پور سرپرست اداره اطلاعات و فرهنگ بامیان به آوا می‌گوید:" متاسفانه یکی از دلایل ساحات تاریخی در ولسوالی ها نبود واحد های سومی این اداره می‌باشد که کنترول و نظارت از ساحات باستانی این ولایت را دشوار کرده است."
محمد طاهر زهیر؛ والی بامیان اما می‌گوید شایعات در مورد کاوش‌های غیر قانونی در این ولسوالی نگران ‌کننده بوده و مسئولان امنیتی این ولسوالی مکلف است تا کوچک‌ترین مورد مشکوک را مورد پیگرد قرار دهند.
وی حفاظت از ساحات تاریخی را تنها وظیفه دولت ندانسته و از مردم خواست تا در راستای حفظ آثار باستانی و داشته های فرهنگی شان تلاش نمایند.
وی افزود، قرار است در سال نو ۲۰۱۸ میلادی یونیسکو تمام ساحات تاریخی این ولایت را ثبت نموده و بعضی از این ساحات را مرمت و بازسازی نماید.