مردم افغانستان نسبت به گسترش افراط گرایی دینی سخت نگران هستند و افزایش حملات انتحاری در کشور را به انحراف دینی و مذهبی نسبت می دهند.

به گزارش خبرگزاری صدای افغان (آوا) ، این نگرانی ها در حالی شدت پیدا کرده است که وزیر ارشاد، حج و اوقاف می گوید افراط گرایی و تند روی های دینی بیشتر از طریق نهادهای دینی غیر رسمی در کشور ترویج داده می شود.

فیض محمد عثمانی ؛ وزیر حج و اوقاف افغانستان چندی پیش در نتیجه سفر خود به ولایت هرات نیز گفته بود که شماری از نام نهادهای دینی سوء استفاده می کنند و تبلیغات را علیه حکومت افغانستان انجام می دهند.
وزیر حج و اوقاف افغانستان می گوید که بیش از۱۵۰ هزار مسجد در تمام افغانستان فعالیت دارد که حدود ۵۰ هزار آن در وزارت ارشاد حج و اوقاف ثبت و راجستر شده اند.

وزیر حج و اوقاف همواره ترویج افراط گرایی را به مدارس دینی غیر رسمی نسبت می دهد اما تا هنوز اقدامی برای جلوگیری از آن و نظارت درست انجام نداده است.

این در حالی است که آگاهان امور دینی می گویند که با توجه به ضرورت‏‌ها و مشکلات موجود در کشور شورای علما و حکومت باید در همکاری با یکدیگر راهکارهایی را برای جلوگیری از سوء استفاده و رشد اندیشه‏‌های تندروانه که موجب بدنامی مدارس دینی و ایجاد تهدیدها و خطرهای جدی می‏‌شوند در پیش گیرند.

به باور آنان در مرحله‏‌ اول، باید راهکاری برای نظارت و کنترول مراکز دینی و فعالیت‏‌هایی که صورت می گیرد تدوین شود و حتی بر مضامین و محتوای دروس از سوی حکومت و شورای علما نظارت شود. در ضمن در دار العلوم ها و مدارس دینی و مساجد کسانی گمارده و توظیف شوند که آگاهی و تدبیر لازم را نه تنها نسبت به مسایل دینی بل از جهت واقع‏‌بینی و سازگاری آن‏ها با شرایط روز و درک موقعیت، توانایی و درایت کافی داشته باشند و کسانی باشند که تعلقات و گرایش‏‌های غرض‏‌آلود نداشته باشند.

اگر در مرحله‏‌ی نخست این چند نکته مورد توجه قرار گیرد می‏ توان انتظار داشت که در مراحل بعدی نیز شرایط و گام‏‌های سالم‏‌تر و موفق‏تری را برای سلامت بخشیدن و نظم دادن و کنترول مراکز و مدارس دینی و فعالیت‏‌های صورت گرفته در آن‏ها برداشت.

از سویی هم مقام های وزارت معارف نیز تأیید می کند که در حدود ۱۳۰۰ مدرسه دینی دور از نظارت آنها فعالیت دارد. کبیر حقمل سخنگوی این وزارت می گوید "ما در صدد این هستیم که با به دست آوردن امکانات و پول بیشتر تمامی مدارسی که در افغانستان فعال هستند را در سیستم آموزش خود جذب کنیم."

با این حال مولوی محمد مختار مفلح رهبر حزب نهضت اسلامی در مصاحبه با آوا، حکومت موجود را نه تنها در جلوگیری از افزایش تفکر افراطی بلکه در تمام عرصه ها نا کام دانسته و می گوید باید پرسید که همین است حکومت داری که تحت مدیریت این رهبران سیاسی روزانه بیش از صد نفر فرزند شجاع این کشور کشته و زخمی می شوند ؟

وی با انتقاد شدید از حکومت مرکزی می افزاید: "با اینکه هر روز گند فساد اینها بیرون می شود چگونه این حکومت داری را می توان قبول کرد کجا را فتح کرده اند؟ بلکه همه روزه وضعیت بد و بد تر می شود. آیا همین است روش حاکم بودن برسرنوشت مردم که زندگی مردم افغانستان به فقر کشانده می شود؟ پس آیا روا است تا در برابر این گونه نیت های شوم مانند گوسفند تسلیم شد و گردن به ذبح شدن داد و یا این که نه؛ ایستاده شده و نه گفت؟ قضاوت به شما."

مفلح علاوه کرد: رهبران حکومت همیشه آمدند و گفتند که ما تخصص سالاری می کنیم، تخصص سالاری یعنی دگرمن را در ظرف سه سال استرجنرال ساختند . حکومت نجیب ضابط ماشینی می ساخت اما بازهم حیا داشت که دگرمن ماشینی نمی ساخت، اینجا ببینید که جنرال های ماشینی می سازند، پس شما بگویید که آیا در برابر این طرز حکومت کردن یک حلقه خبیثه که نه به پشتون تعلق دارد و نه به تاجیک و نه به هزاره و نه به اوزبیک، چه باید کرد؟

وی تاکید کرد: شما همه می دانید که ما مردمی هستیم، دشمن یاغیگری و سرکشی، بلکه خود قربانی یاغیگری و سرکشی هستیم. بحث ما این است که اجازه نمی دهیم که در چشم مردم افغانستان کسی خاک بزند. این اجازه را به کسی نمی دهیم، تا به بهانه های واهی داخلی و خارجی، ثبات نیم بند همین کشور را نیز برهم بزند. این اجازه را نمی دهیم تا کسی با توطئه گری هایش به فساد افروزی و افراط گرایی بیشتر از این بپردازد.

او همچنان اظهار داشت: ما در پی بد امن سازی، کشور نیستیم. ما به این عقیده هستیم که این حکومت محصول تلاش مردم افغانستان است. اگرچه اجازه نداد استکبار جهانی که این محصول به قوام خود برسد، باز هم ما این نظام را محصول مردم افغانستان، می دانیم.

وی افزود: ما اجازه نمی دهیم که این نظام را کسی برهم بزند و از هم بپاشد. آماده هستیم تا قربانی بدهیم، اما نه برای ادامه اعمال قدرت حلقه خبیثه ای که زبونانه و جبونانه در صدد دزدی کردن فرصت های مردم افغانستان است.

در همین حال عباس حسن زاده ؛ رییس شورای عالی قرآنی افغانستان به آوا گفت: به صورت عمومی بی انصافی است که بگوییم از مدارس دینی نظارت نمی شود اما بسیاری از مدارس دینی هستند که افراطیت را عملا ترویج می کنند و این مساله تنها منحصر به یک مرکز و دو مرکز نیست بلکه به دانشگاهها هم مربوط می شود .

به باور حسن زاده علمایی که در خط اعتدال قرار دارند معتقدند که مسلمانها باید یک حرکت بزرگ و وحدت طلبانه را به وجود بیاورند تا در برابر کسانیکه در این زمینه از خط اصیل اسلام تخطی می کنند مبارزه نمایند.

او از حکومت نیز خواست در مبارزه با افراطیت قدمهای استوار را بر دارد تا بتوانند در این زمینه موفقیت های چشم گیر را بدست بیاورند.

به گفته او لازم است که با در نظر داشت شرایط موجود در کشور، حکومت بر مدارس هم نظارت و هم حمایت نمایند تا مدیران مدارس دینی چشم داشتی به خارج از کشور نداشته باشند زیرا نظارت بدون حمایت چندان مثمر ثمر واقع نمی شود. البته در این ارتباط بخشی از ارگانها بودجه دارند و متاسفانه وظایف و مسئولیتهای شان را درست انجام نمی دهند.

حسن زاده تصریح کرد: وزارت حج و اوقاف یکی از وزارتخانه های مشخص است که وظیفه دارد در این زمینه ها هزینه نماید و از وظایف اولی شان این است که برای مدارس دینی برنامه داشته باشند اما تا هنوز گامهای علمی بر نداشته است هرچند در امور حج فعالیت وزارت خوب بوده که جای تقدیر و تشکر را دارد.

به هر حال به گفته حسن زاده باید باتروریستان مبارزه کرد و نیز در مقابل جریانهای تکفیری ایستادگی نمود در غیر آن باید تسلیم شویم و نابودی خود را قبول کنیم.

رییس شورای عالی قرآنی افغانستان در ادامه گفت: البته علما و دانشمندان بیشترین وظیفه را در مسیر روشنگری و هدایت مردم دارند و در کنار آن رسانه ها، جامعه مدنی و درکل حکومت مسئولیت دارند تا در این امر تلاش نمایند. با این وصف در صورتی که همه مردم در این خصوص جدیت بخرج ندهند همگان ضرر خواهند کرد.

در همین حال سید حسین حسینی ؛ استاد دانشگاه به خبر نگار ما در این زمینه گفت: مدارس دینی که متهم به افراط گرایی هستند در خاک پاکستان قرار داشته و افکار تند رو سلفی در آن ترویج می شود و اهداف دولت پاکستان از طریق علمایی که فقط موافق با نظر آی اس آی هستند به طلاب آن تزریق می شود.

او همچنان ابراز داشت: عمده ترین حوزات علمیه شیعه در قم و نجف بوده که در طول تاریخ تروریست از آن بروز نکرده است. همچنان عمده ترین مدارس اهل سنت قاهره مصر و دیوبند هند بوده که تاریخ سراغ ندارد که تروریست از آن ظهور کرده باشد.

به عقیده حسینی کسانی که بنام روشنفکر، علما و مدارس دینی را متهم می کنند آگاهی عمیق از سیاست، تاریخ و منافع ملی کشورها و همچنان شناختی از مسایل دینی و حوزات علمیه ندارند.

از سویی هم به باور حسینی حکومت نمی تواند مدارس دینی را زیر نظارت بگیرد که با ادامه این وضعیت با سرنوشت حکومت کمونیستی و موج عظیمی از خشم مردم مواجه خواهد شد.

اما به گفته وی، کاری که حکومت بایستی بکند این است که مقداری از بودجه ملی را به رشد مدارس دینی و تمویل علمای طراز اول و آگاه اختصاص دهد تا از این طریق هم طلاب و مدارس، محتاج ایران و پاکستان نشود و تشویش از تامین نفقه شان نداشته باشند و هم با فعالیت اختصاصی علمای طراز اول جلوی نفوذ کشورهای خارجی گرفته شود.

او در مورد روند کنونی حکومت در مبارزه با تروریزم گفت: مبارزه با معلول هر چند که لازم است و اما راه اصلی جلوگیری از تفکرات افراطی زدودن زمینه ها، فراهم کردن بستر رشد افکار ناب اسلامی و معتدل و همچنین تمویل و رفع نیازهای مالی و فکری طلاب علوم دینی است. 

همچنان ایجاد زمینه کاریابی پس از فراغت با دادن مدارک تحصیلی همانند دانشگاه ها در این راه موثر است.

او در پایان تاکید کرد: علما و دانشمندان بدون کمک دولت و تمویل خوب مالی کار موثری در رفع افراطیت نمی توانند.