همزمان با هفتادمین سالگرد استقلال هند از بریتانیا و جدا شدن پاکستان از بدنه‌این کشور؛ آگاهان سیاسی و روابط بین‌الملل می‌گویند که انگلیس‌ها عمداً معضلات دیورند و کشمیر را برای درگیر ساختن منطقه از خود به‌جا گذاشتند.
به‌باور این‌آگاهان سه‌کشور -افغانستان، پاکستان و هند- تاکنون فرصت‌های زیادی را برای حل این بحران‌ها از دست داده‌اند و در شرایط کنونی حل شدن این مسئله بسیار دشوار به‌نظر می‌رسد.
احمد سعیدی از آگاهان سیاسی در گفتگو با خبرگزاری آوا تاکید کرد که انگلیس‌ها در زمان حاکمیت خود در هند بریتانیوی؛ معضل دیورند را و پس از خروج از هند بحران کشمیر را به‌میان آورد.
به‌باور آقای سعیدی؛ این معضلات عمداً برای درگیر ساختن مردمان افغانستان، پاکستان و هند میان همدیگر ایجاد شده‌است.
او با بیان‌اینکه فرصت‌های زیادی تاکنون برای حل این بحران‌ها از دست رفته‌است می‌گوید که در شرایط فعلی حل شدن معضلات کشمیر و دیورند دشوار به‌نظر می‌رسد.
این آگاه سیاسی اما متعقد است که منطقه دیورند متعلق به‌پاکستانی‌ها است و افغانستان نمی‌تواند ادعای مالکیت آن‌را کند؛ چون در شصت‌سال گذشته افغانستان در مناطق پشاور و کویته نمایندگی‌های سیاسی داشته‌است.
این گفته‌ها از سوی سعیدی در حالی مطرح می‌شود که از زمان ایجاد پاکستان تاکنون روابط افغانستان با این کشور همواره با فراز و نشیب‌های بر سر نقطه مرزی دیورند همراه بوده‌است. هم‌چنین با گذشت هفت‌دهه از جدا شدن پاکستان از بدنه‌هند؛ اما هنوز هم جنجال دو کشور بر سر منطقه سرحدی کشمیر حل ناشده باقیمانده و روابط هر دوکشور هر از گاهی بر سر این منطقه به‌تیرگی می‌گراید.
در همین حال امیر خطیبی، آگاه روابط بین‌الملل و استاد دانشگاه در گفتگو با خبرگزاری آوا تاکید کرد که در حال حاضر پاکستان تاثیر عمده در بی‌ثبات سازی افغانستان و منطقه دارد و به‌عنوان بازیگر درجه یک به حساب می‌آید.
آقای خطیبی در ادامه با بیان‌اینکه پاکستان از زمان ایجاد تاکنون رشد نامتوازن قدرت را پیموده‌است؛ اضافه کرد: رشد نظامی‌گری در پاکستان سبب شده که این کشور در عرصه بین‌المللی، اقتصادی و داخلی با بحران‌های متعددی مواجه باشد.
به‌باور خطیبی؛ اگر حمایت‌های جامعه جهانی از پاکستان کاسته شود، این کشور به‌زودی با شکست مواجه خواهد شد؛ در حالیکه کشور هندوستان که به‌عنوان رقیب این کشور محسوب می‌شود، در عرصه اقتصادی و نظامی رشد قابل ملاحظه‌ای داشته و امروز یکی از غول‌های اقتصادی بهحساب می‌آید.
او علاوه کرد که پاکستان نسبت به هند در یک ضعف استراتیژیک به سر می‌برد و تجربه تاریخی هم نشان میدهد که پاکستانی‌ها نسبت به هندی ها شکست خورده‌اند.
خطیبی اشاره کرد که به‌همین لحاظ پاکستان سعی کرده که از همه ابزارهای غیر متقارن (مسلمانان رادیکال و گروه‌های افراطی کشمیری) در برابر هندوستان استفاده کند.
این استاد دانشگاه؛ اما می‌گوید که پاکستان می‌خواهد از افغانستان نیز به‌عنوان یک عقربه استراتیژیکی در برابر هند استفاده کند و با پرورش و حمایت از گروه‌های افراطی در افغانستان سعی دارد که هند را با چالش مواجه سازد.
او هم‌چنین اضافه کرد که از این نقطه نظر، افغانستان برای هندوستان نیز مهم است و این کشور سعی دارد تا افغانستان را از دامان افراط‌گرایی دور و از نفوذ پاکستان بر این کشور جلوگیری کند.
گفتنی است که در ۱۵ اگست سال ۱۹۷۴ و دو سال بعد از ختم جنگ‌دوم جهانی استعمار بسیاری کشورها از جمله استعمار هند توسط بریتانیا پایان یافت و استقلال نیم قارۀ هند حتمی شد.
در آن‌زمان دو فرضیه بعد از آزادی مطرح بود، یکی اینکه کشور هند متحد و یک پارچه باقی بماند و دیگری اینکه هند به‌دو کشور هندوستان (هندوها) و پاکستان (مسلمان‌ها) تجزیه شود. طرفداران نظریه اول؛ گاندی، خان عبدالغفارخان و مولانا ابوالکلام آزاد بودند؛ در حالی که محمدعلی جناح و هم‌فکرانش خواستار تجزیه هند به‌دوکشور بودند.
سرانجام با همکاری انگلیس‌ها، کشور هند به دو مملکت مستقل تجزیه شد و دو قسمت پاکستان شرقی(بنگله دیش) و پاکستان غربی از بدنه این کشور جدا شدند. پس از تجزیه هند به‌دو کشور بلافاصله جنگ های فرقه‌ای آغاز یافت که منجر به‌تلف شدن یک میلیون انسان و آواره شدن حدود ۱۵ میلیون تن دیگر شد.
امروزه اما بیش از ۱۵۰ میلیون مسلمان در هند باقیمانده و دعاوی سرحدی به‌ویژه "کشمیر" با پشت سر گذاشتن سه جنگ بین دو مملکت هنوز ادامه دارد.
در همین حال در طول هفتاد سال گذشته ۱۵ حکومت پاکستان دورۀ قانونی خود را سپری کرده نتوانست و بنگله دیش با تلفات ۳ میلیون از طرفین از پاکستان جدا شد.