دومین نشست سران کشورهای پروژه کاسا یکهزار، قبل از ظهر امروز پنجشنبه (۱۵ سرطان) در قصر تابستانی دره ورزاب تاجیکستان برگزارشد و در آن تاکید شد که نباید مجال داده شود که تطبیق پروژه کاسا یکهزار به کندی مواجه شود.
به گزارش خبرگزاری آوا، در این نشست با حضور رئیس‌جمهور غنی، امام علی رحمان رئیس‌جمهور تاجیکستان، محمد نواز شریف صدراعظم پاکستان، سورونبای جیین بیکوف صدراعظم قرغزستان، هیات عالی رتبه بانک جهانی و شماری از مقامات عالی رتبه کشورهای دخیل در پروژه کاسا یکهزار برگزارشد.
رئیس‌جمهور تاجیکستان در این نشست گفت: طرح تطبیق پروژه کاسا یکهزار که نمونه همکاری واقعی و ثمربخش کشورهای ما در راستای منفعت‌های مردمان ما می‌باشد، سال گذشته آغاز گردید.
وی افزود که این طرح، ما را به پل مستحکم انرژی پیوند داده و همکاری‌ها را در سایر عرصه‌های مسایل حیاتی کشورهای ما، گسترش خواهد داد.
او گفت که استفاده از برق کاسا یکهزار، کشورهای آسیای جنوبی را که به کمبود جدی انرژی برق مواجه اند، کمک می کند. همچنان این طرح در حل مشکلات فراگیر مبرم اقتصادی و اجتماعی نیز تاثیر مطلوب می‌گذارد.
امام علی رحمان، از نقش مهم کشورهای شریک در این پروژه نیز یادآوری کرد و از همکاری و تلاش آنها بخاطر تطبیق پروژه مذکور، ابراز امتنان نمود.
وی با تاکید گفت که ما باید در راستای کند شدن تطبیق این پروژه مجال ندهیم و تطبیق آنرا هر چه بیشتر تقویت ببخشیم.
همچنین محمد اشرف غنی رئیس‌جمهوری کشورمان در این نشست گفت: امروز یک‌روز تاریخی است، چون احیای گذشته موجب امید برای آینده می شود.
رئیس‌جمهور افزود: ما دارای یک دیدگاه مشترک در قسمت همکاری منطقوی هستیم و مناسبات ما به اساس فورمول برد برد، از جهت همکاری منطقوی گذاشته شده است.
آقای غنی ضمن ابراز تبریکی بخاطر ۲۵ مین سالگرد استقلال جمهوری تاجیکستان گفت: افغانستان افتخار این را دارد که منحیث اولین مملکت، استقلال تاجکستان را به رسمیت شناخت.
رئیس‌جمهور غنی گفت که تجربه ما از گذشته نهایت مهم است و به استناد از گذشته، باورمند به تجارت و ترانزیت قانونمند تحت قوانین سازمان تجارت بین‌المللی هستیم.
وی افزود: آزادی تجارت و ترانزیت یک اصلی می باشد که بر اساس آن، افغانستان خود را عیار کرده است. مساوات بین دولت‌ها، بخصوص دولت‌های محاط به خشکه برای دسترسی به بنادر و ایجاد یک فضای عمومی تجارت ضروری است.
رئیس جمهور کشور افزود: از این جهت پاکستان و هند از نگاه ضرورت به انرژی و بازار بزرگ انرژی، هم به آسیای مرکزی و هم به افغانستان، اهمیت حیاتی دارد.
رئیس جمهور تصریح کرد: امیدوارم به طور اخص در عرصه انرژی، ما بتوانیم پانزده الی شانزده هزار میگاوات برق را از آسیای مرکزی از راه ترانزیت افغانستان به آسیای جنوبی انتقال دهیم.
محمد اشرف غنی تاکید کرد: اگر بزرگ فکر نکنیم، تنها در پروژه‌های کوچک باقی خواهیم ماند. وی گفت: از روزیکه حکومت وحدت ملی تشکیل شده است، در ارادۀ دولت افغانستان در قسمت تطبیق پروژه کاسا یکهزار نباید شک وجود داشته باشد.
رئیس‌جمهور گفت که افغانستان تلاش اعظمی خود را به خرج داده تا کاسا یکهزار از یک مفکوره به یک پروژه عملی مبدل شود.
وی افزود: ما تمام مراحل تدارکاتی کاسا را تکمیل کرده ایم، قراردادها آمادۀ امضا بوده و از جانب ما هم تمویل و هم تسهیل صورت گرفته است.
رئیس‌جمهور غنی گفت: چنانچه رئیس‌جمهور تاجیکستان نیز تاکید داشتند، قراردادها باید همزمان در هر چهار کشور به امضا برسد زیرا کشوری‌که در وسط قرار دارد تا اطمینان قراردادهای سه کشور دیگر را حاصل نکرده باشد، به تنهایی کار را شروع کرده نمی‌تواند.
رئیس‌جمهور افزود: در این بخش، یا باید بانک جهانی موافقت کند که ضمانت شروع قرارداد داده می شود و یا همزمان قرارداد ها آغاز شود تا ما بتوانیم به پیش برویم. رئیس جمهور کشور از نقش تسهیل کننده و تمویل کننده بانک جهانی در این پروژه ابراز امتنان نموده گفت: باید سیستم تجارت برق در منطقه به صورت اساسی قابل اعتماد، قابل پیشبینی و نظام حقوقی، واضح باشد تا مورد اعتماد همه قرار بگیرد.
رئیس‌جمهور غنی، تولید برق در قرغزستان، تاجکستان، ازبکستان و ترکمنستان را یک فرصت بزرگ خوانده گفت: هدف افغانستان این‌است که در چهار سال تولید داخلی اش، ضرورت داخلی را رفع کند و نقش کشور ما در ترانزیت برق به‌همین اندازه اهمیت دارد. وی گفت که ما حاضر به تعیین یک نمایندۀ فوق العاده در این خصوص هستیم که بتواند تصامیم را به بزودی ممکن بگیرد تا به طرف عملی شدن برویم.
همچنین در این نشست "محمد نواز شریف" صدراعظم پاکستان گفت: این پروژه منفعت‌های اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی را نصیب کشورهای عضو خواهد کرد و کمبود انرژی را کاهش خواهد داد.
وی افزود که این پروژه اشتغال زایی را به وجود می آورد، تجارت را تقویت می کند و تولید کاربن دای‌اکساید را کاهش می دهد.
او تاکید کرد که ما باید در عرصه همگرایی منطقوی سهم خویش را ایفا نمائیم و در عرصه تطبیق کامل و به موقع این پروژه تلاش کنیم.
صدراعظم پاکستان گفت: این پروژه در مارکیت انرژی آسیای مرکزی و جنوبی اهمیت بسزای دارد و همکاری‌های دومدار میان آسیای مرکزی که از ناحیه انرژی غنی بوده و آسیای جنوبی که به کمبود انرژی مواجه است، مثال خوبی می باشد.
نواز‌شریف گفت: این پروژه نه تنها برای تاجکستان و قرغزستان عایدات به بار می آورد، بلکه کمبود انرژی برق را در پاکستان و افغانستان رفع نموده و وسیلۀ برای توسعه خواهد بود. همچنان این پروژه منبع عایداتی برای افغانستان خواهد بود و فرصت‌های خوب تجارت و سرمایه گذاری را در این کشور به وجود خواهد آورد.
سورونبای جیین بیکوف صدراعظم قرغزستان که کشورش یکی از اعضای مهم این پروژه می باشد، نیز صحبت کرد و در رابطه به مزایای اقتصادی و ترانزیتی این پروژه، برای کشور های عضو معلومات داد.
در پایان این نشست نماینده بانک جهانی از تعهد و تلاش‌های مشترک کشورهای پروژه کاسا یکهزار بخاطر تسریع روند تطبیق پروژه مذکور، ابراز امتنان کرد و در رابطه به تلاش‌های بانک جهانی بخاطر به ثمر رسانیدن پروژه مذکور، معلومات مفصل ارائه نمود. در پایان این نشست رئیس‌جمهور غنی و سایر سران کشورهای اشتراک کنندۀ این نشست، از نمایشگاه محصولات زراعتی و مواد غذایی جمهوری تاجکستان دیدار کردند.
گفتنی است که پروژه کاسا یکهزار، یکی از پروژه های مهم منطقوی می باشد و برق اضافی قرغزستان و تاجکستان را در فصل تابستان به افغانستان و پاکستان انتقال می‌دهد. هزینه این پروژه بیش از یک میلیارد دالر تخمین شده است که نیمی این مبلغ از سوی بانک جهانی تمویل می گردد.