همزمان با سالروز شهادت امام موسی کاظم(ع) اولین نشست "گفتمان و هم اندیشی حوزویان "به منظور ایجاد هماهنگی و همسویی و فراهم کردن زمینه تعامل و هم نظری علما و دانشجویان و تولید محتوا و بازتاب دادن آن جهت تنویر افکار عامه نسبت به موضوعات مبتلابه جامعه، منطقه و جهان اسلام، امروز در تالار اجتماعات مرکز فعالیت های فرهنگی اجتماعی تبیان در مشهد مقدس برگزار شد.
به گزارش خبرگزاری آوا، در این گفتمان که با حضور فضلای حوزه، طلاب علوم دینی، فرهنگیان و دانشجویان مهاجر برگزار شد، آقای ناصر جهانشاهی رایزن فرهنگی سابق سفارت جمهوری اسلامی در کابل و حجت الاسلام و المسلمین سید محمد هاشمی راستی، مسوول مرکز فعالیت های فرهنگی اجتماعی تبیان در هرات به عنوان کارشناسان این نشست، پیرامون خدمات علما و نگاه مردم افغانستان به دین در گذشته- علما و زمان جهاد و مقاومت، جایگاه رهبری و انجام مسؤلیت دینی - علما در ۱۶ سال اخیر؛ ظرفیت های استفاده شده و فرصت های از دست رفته - علما و مسؤلیت ها؛ بایدها و نباید ها در حال و آینده و ضرورت تاسی به فرهنگ اهل بیت(ع) - علمای افغانستان وحوزات علمیه ایران؛ حمایت همه جانبه، یا بی توجهی برنامه ریزی شده، کارکردها و خدمات، سخن گفتند.
حجت الاسلام و المسلمین سید محمد هاشمی راستی؛ مسوول مرکز فعالیت های فرهنگی اجتماعی تبیان در هرات در پاسخ به سوال مجری این گفتمان که از وی درباره جایگاه علم و عالم در سیره ی امام موسی کاظم(ع) پرسید، گفت: اگر دقت کنیم یکی از ابعاد مبارزاتی امام کاظم (ع)، مبارزات علمی آن حضرت می باشد. دانشگاه بزرگ جعفری که در زمان امام صادق ع تاسیس شد در سیره عملی موسی بن جعفر نیز مورد توجه قرار گرفت و مساله تعلیم و تعلم در دانشگاه جعفری ادامه یافت.
وی با بیان اینکه امام موسی کاظم(ع) سعی می کردند، محبین و شیعیان را به سلاح علم و دانش درست تجهیز کنند و روزانه هزاران نفر در این دانشگاه عظیم از علوم بهره می بردند، خاطر نشان کرد: توجه حضرت به علم و دانش توجه ویژه ای است و این پیام خاصی برای ما دارد و آن اینکه باید طلاب، حوزویان و اهل علم با زبان علم مجهز و گفت گو کنند خصوصا این مساله را امروز در حوزه افغانستان بیش از پیش به آن نیاز داریم تا حوزویان به علوم مختلف و علوم روز مجهز شوند.
در ادامه نشست، مجری از رایزن فرهنگی سابق سفارت ایران در کابل درباره ی، نحوه ی برخورد امام موسی کاظم(ع) باجریان های انحرافی در آن زمان پرسید که وی گفت: فضای سیاسی خاصی در دوران آن امام همام وجود داشت، دوران آن حضرت با کارشکنی های حاکمان و توطئه های دستگاه های حکومتی و دیگر انحرافاتی که در جهت دادن دوستان اهل بیت رخ می داد، توامان گشته بود.
وی افزود: مسائل انحرافی در قضیه امامت از همین زمان شکل گرفت. عدم قبول امامت یا تعیین کس دیگری به عنوان امام از جمله انحرافاتی بود و برخورد و سیاست امام با آنها می تواند درس عبرتی برای مبارزات امروز ما باشد.
آقای جهانشاهی خاطر نشان کرد: امام موسی کاظم(ع) توانست با درایت از فضای علمی که پدرشان ایجاد کرده بودند در جهت یک مبارزه منفی به معنای عدم مشروعیت دادن به حاکم وقت و تثبیت استمرار حرکت امامت استفاده نمایند و مشروعیت حاکمان دروغین را زیر سوال ببرند.
حجت الاسلام والمسلمین هاشمی راستی در خصوص جایگاه و نگاه مردم افغانستان به دین به سوال مجری گفت: مردم افغانستان عمیق ترین اعتقادات و باورهای دینی و الهی را دارند و این یکی از خصوصیات مردم ماست و این بر می گردد به تلاش و زحمات علمای دین و روحانیون سابق و حال و آموزه هایی که آن ها از دین در بین مردم پخش کردند.
رایزن سابق سفارت جمهوری اسلامی ایران نقش عالمان دین در دوران جهاد از آغاز تا پایان را در پاسخ مجری گفتمان و هم اندیشی حوزویان برجسته بر شمرد و اظهار داشت: یکی از حُسن های ویژه ی افغانستان این است که ۹۹ درصد جمعیت آن مسلمان هستند و این مبین جایگاه دین در این کشور است.
وی گفت: پس از کودتای هفتم ثور کمونیست ها در سال 57 که در حقیقت تهدید دین بود، مردم با دست خالی برای حمایت از دین قیام کردند و شهدای زیاید تقدیم اسلام و قرآن نمودند و امروز هم دین همان جایگاه را دارد.
آقای جهانشاهی متذکر شد، اسامی شهدای دوران کمونیستی که چندی پیش منتشر شد اکثر آن ها اهل دین، علما و روحانیون بودند چه اهل سنت و چه اهل تشیع، وقتی کودتای ۷ ثور رخ داد ،علما را دستگیر کردند مثل مرحوم بحر، مرحوم واعظ زاده و ....، در جهاد هم علما نقش تعیین کننده ای داشتند و در مسئولیت ها حضور داشتند، حتی کسانی که به جنگ داخلی و درگیری های میان احزاب شیعه دامن می زدند نیز در راس آن ها علما حضور داشتند، این نشان می دهد مردم مطیع مطلق علما به عنوان متولیان دین در جامعه بودند، هستند و خواهند بود و در یک جمله علمای افغانستان پیش قراولان مبارزه و جهاد بودند.
در ادامه نشست مجری گفتمان از حجت السلام والمسلمین هاشمی راستی از فرصت های موجود برای ترویج دین در برابر فرهنگ های انحرافی غرب در افغانستان سوال کرد که وی تصریح کرد: در مراکز علمی و دانشگاهی تفکرات منحرف همچون اندیشه های لائیک، فمنیستی و مسیحیت تحریف شده اروپا و غرب تبلیغ می شود و آنها چراغ خاموش و آهسته حرکت می کنند این یک لبه قیچی است و لبه دیگر وجود تفکرات تکفیری و الحادی است که در جامعه ما وجود دارند.
وی با بیان اینکه مروجان اندیشه های لائیک، فمنیستی و الحادی، مراکز بسیاری از مساجد ، دانشگاه ها، مدارس و حوزه های علمیه را در اختیار دارند و این دو لبه قیچی به دنبال قطع کردن ریشه های اسلام ناب هستند خاطر نشان کرد: بهترین شیوه ی برای مقابله با این افکار وارداتی تمسک به سیره عملی اهل بیت (ع) و الگو پذیری از این سیره می باشد.
حجت الاسلام والمسلمین هاشمی راستی در عین حال به نواقص موجود در فعالیت روحانیون کشورمان اشاره کرد و بیان داشت، یک مشکل اساسی این است که کار در سطح روحانیت در افغانستان سازمان یافته نیست و برخی علمای ما بر جدایی دین از سیاست باور دارند اما این در حالیست که امام موسی کاظم با تشکیل سازمان وکلا بر کار سازمانی و تشکیلاتی تاکید کردند، کار این سازمان توسط امام کاظم(ع) ادامه یافت و بعدها توسط امام عسکری پیگیری شد و ادامه یافت. این عالم دینی با بیان اینکه دیگر روش های قدیمی تدریس در حوزات علمیه افغانستان پاسخگوی مسائل روز نیست گفت: نیازمند این هستیم که حوزات به روز شوند و حالت تشکیلاتی و سازمان یافته پیدا کند.
رایزن فرهنگی سابق سفارت جمهوری اسلامی ایران در کابل، فرصت های موجود برای نشر فرهنگ های اسلامی در افغانستان را بی بدیل توصیف کرد و بر استفاده از بستر حضور مردم در مراکز دینی و مساجد در اعیاد و وفیات تاکید کرد.
آقای جهانشاهی ماه محرم را در افغانستان فرصتی بی نظیر خواند و گفت: نه تنها در مناطق مرکزی که آنجا غالب مردم شیعه هستند، بلکه در ایام محرم وقتی وارد کابل می شوید اصلا فکر نمی کنید که اینجا بیش از ۷۰ درصد مردم اهل سنت باشند، همه شهر سیاه پوش می شوند.
وی با اشاره به فراهم شدن زمینه آزادی بیان و عقاید در افغانستان خطاب به علمای حاضر در گفتمان گفت: یک زمانی نمی توانستید به تلویزیون بروید و احکام دین را بگویید اما الان حداقل در ۵ یا شش تلویزیون علما برنامه های دینی دارند، صحبت می کنند و احکام می گویند. در حوزه ی دانشگاه هم همینطور است. در حال حاضر چندین دانشگاه در راستای فرهنگ اهل بیت(ع) در افغانستان ساختار سازی می کنند، جوان ها پرشور و اشتیاق در مدارس و مکتب ها حاضر می شوند و این ها همه فرصت هستند.
جهانشاهی بیان داشت: ما فرصت های جدید برای ترویج ارزش های دینی در افغانستان داریم که در طول دوران های گذشته چنین فرصت هایی نبوده و در آینده هم با توجه به هجمه های دشمنان و برنامه های آن ها محتمل است نباشد ولی همین الان این فرصت های بی بدیل یک جا جمع هستند.
مجری از آقای هاشمی راستی درباره اشتیاق جوانان افغانستان جهت تحصیل علوم حوزوی پرسید که وی گفت: با وجود همه تهدید هایی که وجود دارد باز هم اشتیاق جوانان به حوزه ها حفظ شده است. در گذشته قطعا استقبال بیشتر بوده اما الان احساس می شود که در حال کمرنگ شدن است. جوان ها کم کم به این سمت می روند که دین به درد مسائل اجتماعی و سیاسی نمی خورد و حتی این مسئله در بین طلاب هم دیده می شود که در مسائل سیاسی حضور چندانی پیدا نمی کنند.
ناصرجهانشاهی از موضع دولت در قبال حوزات علمیه گفت و اظهار داشت: علما حضور فعالی در کابینه دولت، مجلس شورای ملی و مراکز علمی دارند و خصوصا در این سال ها که علما به علوم و دروس کلاسیک هم مجهز شدند فلذا در دانشگاه ها حضور دارند
این فعال فرهنگی ابراز داشت: با وجود تخریب ها، علما و روحانیون در میان مردم افغانستان از جایگاه قابل قبولی برخوردار هستند و مردم به غربی ها اعتماد چندانی ندارند، این نشان می دهد علما این پتانسیل را دارند که با رعایت برخی بایسته ها و سلب بعضی نبایسته ها می توانند تاثیر گذار باشند.
وی با اشاره به شیوع و رسوخ قوم گرایی در میان علما از آن به عنوان آفتی برای وحدت این قشر جامعه یاد کرد و گفت: اگر در دین بر تبلیغ مسائل قومی تاکید شده، تبلیغ قوم خودتان را بکنید اما اگر رسالت ترویج حقایق و واقعیت دین است پس چرا باید مسائل قومی را دامن بزنیم اگر این طور است چرا اسم ما را عالم دین گذاشته اند؟ چرا این لباس را و این عمامه را بر سر خود می گذاریم. وظیفه ما در ترویج دین این است که حقایق دین را همانگونه که هست تبلیغ کنیم نه خواسته های خود را و این آفت زاست.
در ادامه اولین نشست گفتمان و هم اندیشی حوزویان، آقای هاشمی راستی؛ مسوول مرکز تبیان در هرات در خصوص عملکرد شورای علما گفت: شورای علما روند قابل قبولی دارد اما متاسفانه دارای مشکلاتی نیز هست؛ از جمله این که در بسیاری از مسائل در عرصه های مختلف و مهم اجتماعی و سیاسی ورود نمی کند، بلکه صرفا به مسائل مربوط به احکام شرعی، طلاق، ازدواج و اصلاح ذات البینی و ... می پردازند.
وی گفت شورای علما با دولت و نهادهای ذی ربط برای حل مشکلات مردم و جامعه ارتباط ندارد، از سوی شورای علما در انتخابات و سایر رویدادهای اجتماعی هیچ طرح و برنامه مشخصی وجود ندارد.
آقای هاشمی راستی خاطر نشان کرد: ارتباط علمای ما با قشر دانشگاهی بسیار ضعیف است و رابطه ی درستی بین این دو قشر برقرار نشده است و دیگر اینکه علمای ما به مسائل روز نمی پردازند، یا توجهی نمی کنند مثلا در قضیه ی مادربمب(بزرگترین بمب غیر اتمی) همه سکوت کردند و هیچ کسی بیانیه ای و اعتراضی نکرد به غیر از حاج آقای حسینی مزاری که موضع گرفت و مطلب جالبی نوشت که بازتاب وسیعی نیز داشت .
مجری از آقای ناصر جهانشاهی درباره ارتباط میان حوزه های ایران و افغانستان پرسید که وی گفت: الحمدلله با ارتباطاتی که میان حوزات ایران و افغانستان ایجاد شده، فرصت های خوبی برای ترویج مسائل دینی وجود دارد. در همین مشهد بیش از ۵ هزار نفر از بستر حوزه برخاسته اند و به سطح اول حوزه رسیده اند و الان مشغول نشر معارف دینی می باشند.
وی با بیان اینکه در ایران مدیریت حوزه در سطح کلان در دو بخش پیگیری می شود گفت: بخش اول مجرای رسمی که از طریق جامعه المصطفی پیگیری می شود و طلاب رسمی در آنجا مشغول می شوند و تحت آموزش قرار می گیرند، بخش دیگر حوزه های غیر رسمی است که طلابی که به هر دلیلی نتوانسته اند جذب جامعه المصطفی شوند در مدارس غیر رسمی ایران درس می خوانند.
تلاش هایی هم صورت گرفته تا زمینه هدفمند حضور طلاب غیر ایرانی در کشور خودشان فراهم شود.
حجت السلام و المسلمین هاشمی راستی در پاسخ به سوال مجری که از وی درباره توقعی که از مراجع تقلید و علمای قم برای ساماندهی طلاب افغانستانی وجود دارد پرسید که وی بیان داشت: مراجع، تدبیر خوبی داشتند و روند مطلوبی به وجود آوردند اما این برای وضعیت فعلی افغانستان کافی نیست و باید توجه بیشتری صورت بگیرد، حوزات علمیه باید اول از همه بروز رسانی شوند، نشریات و مجلات و نشریات مرتبط با حوزات علمیه خیلی کم است، و در زمینه ی کارهای نرم افزاری واقعا هیچ تلاشی وجود ندارد، اینکه علمای ما ورودی به شبکه های اجتماعی ندارند نیز یک عیب بسیار بزرگ است.
مجری از رایزن فرهنگی سابق سفارت ایران در کابل از بایسته ها و نبایسته‌های علمای افغانستان پرسید که وی خاطر نشان کرد: علما و روحانیون اول از همه باید درک کنند که دین در کشور افغانستان در معرض خطر قرار گرفته است. این خطر این بار گلوله و تانک نیست، بلکه خطر انحراف سکولاریزم و افراط گرایی قومی است، بنابراین اولین رسالت احساس مسئولیت در تبلیغ معارف اهل بیت(ع) است، آیا هدف فقط درس خواندن است یا انتقال معارف؟!، برای این کار باید در سرزمین تان حضور پیدا کنید. این را بدانید اگر شما در آنجا حضور پیدا نکردید، دیگران در آن جا حضور پیدا می کنند.
وی با اشاره به برآورد های انجام شده اظهار داشت:من تحقیق کردیم در روستاهایی که یک عالم دینی حضور ندارد، ولی مروجین مسیحیت اروپایی در آن جا فعالیت گسترده ای دارند.
جهانشاهی خطاب به علمای حاضر در گفتمان متذکر شد: حد اقل در این جا که هستید با ابراز ها و سلاح های جدید تبلیغی آشنا شوید، الان خیلی از روحانیان به شکبه های اجتماعی دست رسی ندارند، از میان این همه عالمی که در مشهد و قم داریم و خیلی از آن ها در طراز بالا قرار دارند چند نفر فیس بوک دارند؟.
وی اظهار داشت: مسئله بعدی این است ک باید رفتار و عملتان باهم همخوانی داشته باشند.
این کارشناس فرهنگی بر آموختن زبان های رسمی کشور توسط علما تاکید کرد و گفت: تسلط به زبان پشتو را باید جدی بگیرید تا بتوانید با بدنه مردم افغانستان ارتباط برقرار کنید، خیلی از علما با اینکه از سطح علمی خوبی برخوردارند، اما نمی توانند در زمینه اهل سنت کار نمایند چرا که با اهل سنت باید با زبان خودشان تکلم نماییم تا اثر گذاری بیشتری داشته باشیم.
شایان ذکر است که علمای حاضر در گفتمان سوالاتی را در خصوص مباحث مطرح شده عنوان کردند که از سوی کارشناسان پاسخ گفته شد.
جمع بندی اولین گفتمان و هم اندیشی حوزیان توسط حجت السلام والمسلمین سید عیسی حسینی مزاری؛ رئیس عمومی مرکز فعالیت های فرهنگی اجتماعی تبیان صورت گرفت که با توجه به اهمیت موضوعات و مسائل مطرح شده در سخنان وی، گزارش آن به صورت جداگانه منتشر خواهد شد.
مجتبی شریفی در ابتدای این گفتمان چند آیه از کلام الله مجید را قرائت کرد و حجت الاسلام والمسلمین سید مهدی علوی اجرای این گفتمان را برعهده داشت.
بنا بر اعلام مسولین مرکز تبیان در مشهد مقدس، گفتمان و هم اندیشی حوزویان هر پانزده روز یک بار با حضور کارشناسان برجسته و طرح مسائل روز مهاجرین و جامعه افغانستان در تالار اجتماعات این مرکز برگزار می گردد.
دریافت صفحه با کد QR