آگاهان سیاسی می گویند: احمد ضیا مسعود مامور حکومت نیست که به واسطه رییس جمهور سبک دوش شود، بلکه از اعضای متشکله حکومت غیرقانونی است که به اندازه هر کسی سهم دارد.
به گزارش خبر گزاری آوا، تمرکز قدرت در ارگ، تک روی ها و همچنین عزل و نصب های رییس جمهورغنی، از موضوعات داغ در محافل و مجالس سیاسی امروز است.
به درازا کشیده شدن قضیه جنرال دوستم تا برکناری احمد ضیا مسعود و نصب امر الله صالح در پست مشابه از اقدامات اخیر رییس جمهور در امور داخلی کشور به شمار می رود که اختلافات زیادی را بوجود آورده است.
بشیر بیژن ؛ کارشناس مسائل سیاسی می گوید: با وجود اینکه رییس جمهور اعضای حکومت را عزل و نصب می کند اما حضور شخص وی در ساختار قدرت توجیه پذیر نیست چه رسد به آن که دست به حل و فصل مسائل بزند.
علاوه بر آن مدیریت ۱۰ وزارت خانه توسط سر پرست ، دادن صلاحیت بیشتر به کمیسیون تداراکات ملی در عقد قرار دادهای دولتی ، همچنین تصمیم گیری شورای امنیت به جای ارگانهای امنیتی و سمبلیک بودن وزارت خارجه از مسائل دیگری است که سوالهایی را در اذهان عامه به خصوص سیاسیون و نخبگان کشور ایجاد کرده است.
اما پرسش اساسی اینجاست که در شرایط کنونی کشور، اقدامات رییس جمهور چقدر به مصلحت مردم و منافع ملی می باشد.
هرچند برخی از حقوق دانان در نظام ریاستی نظر به قانون، صلاحیت های رییس جمهور را در عرصه های مختلف وسیع و گسترده می دانند، اما با در نظرداشت ساختار قومی در افغانستان، تک روی های رییس جمهور برای بسیاری از آگاهان پذیرفتنی نیست.
آقای مدد زی؛ معاون اتحادیه حقوق دانان افغانستان در گفتگو با آوا به صلاحیتهای حقوقی رییس جمهور اشاره کرد و گفت: براساس قانون در نظام ریاستی، رییس جمهور در تصمیم گریها دست باز دارد، اما اینکه در افغانستان برای برخی ها قابل قبول نیست موضوع جداگانه است.
به گفته مدد زی تمرکز منظوری های قراردادها از سوی کمیسیون تدارکات ملی چیز جدیدینیست زیرا از گذشته ها وجود داشته و امروز هم نظر به قانون اگر بودجه دولت به طور مثال بالاتر از پنج میلیون افغانی باشد منظوری تدارکات ملی را می خواهد و این به معنی کاهش صلاحیت وزیر نیست.
به گفته او، کمیسیون تدارکات ملی حق تصمیم گیری بر کلیه قرار داد های دولتی را ندارد بلکه در سطوح پایین دست وزرا در مقرره ها باز و بودجه های کم را خود آنان منظور می کنند.
به گفته او، در قانون سلسله مراتب رعایت شده است به طور مثال وزارت خانه ها تا مامورین رتبه ۳ را خود مقرر می کنند اما وقتی که رتبه بالاتر می رود ایجاب منظوری رییس جمهور را می کند، پس همه اینها را نمی توان به معنی تمرکز قدرت تلقی کرد.
به گفته مدد زی صلاحیت رییس جمهور در چوکات قانون مشخص است، اما اینکه چگونه از آن استفاده می کند برمی گردد به مجموع آن تیم سیاسی که بر سر قدرت هستند.
هر چند به گفته او، در قانون اساسی تمرکز قدرت نیست، اما صلاحیت بیشتر را به رییس جمهور داده است.
او با اشاره به عزل و نصب های اخیر رییس جمهور نیز گفت: رییس جمهور در حیطه صلاحیت خود بر تمام اراکن حکومتی اشراف دارد و می تواند هر کسی را نصب و کسی دیگر را برکنار کند.
مدد زی در مورد محاکمه جنرال دوستم نیز گفت: ماده ۶۹ قانون اساسی هرچند در این زمینه صراحت ندارد اما بر اساس همین ماده معاون نیز مانند خود رییس جمهور محاکمه می شود و احکام قانون روشن است اما اینکه چه زد و بند های سیاسی در این زمینه وجود دارد بر می گردد به چگونگی تعاملات سیاسی در درون حکومت.
این گفته ها در حالی ابراز می شود که بشیر بیژن کارشناس سیاسی اما تمرکز گرایی رییس جمهور را به نفع افغانستان نمی داند و می افزاید: آقای اشرف غنی نه پایه مردمی دارد و نه مشروعیت سیاسی در قدرت لذا هر گونه اقدام وی بحران زا است.
به گفته وی، در حکومت مصلحتی که بر بنیاد قانون ایجاد نشده است هر نوع تصمیم گیری از لحاظ قانونی فاقد اعتبار است.
به گفته او، آقای غنی نه از قانون مشروعیت کسب کرده و نه بر اساس کار صادقانه از مردم افغانستان، لذا نمی توان در امورات سیاسی و اجتماعی او را فرد تصمیم گیرنده قلمداد کرد.
به عقیده بیژن برخورد سلیقه ای رییس جمهور و رییس اجرائیه وضعیت افغانستان را بحرانی تر می سازد.
به باور او، از اینکه رییس جمهور سالها در امریکا بوده و جنبه مردمی در داخل ندارد لذا کوشش می کند که با افزایش تنشهای قومی و گسترش بحران خود را بر سر قدرت حفظ کند.
وی به اقدامات اخیر رییس جمهور از جمله برکناری احمد ضیا مسعود نیز اشاره کرد و گفت: دلیل اینکه وضعیت افغانستان هر روز بد تر می شود بر خورد سلیقه ای و منفعت جویانه رهبران حکومت وحدت ملی است.
به گفته او، احمد ضیا مسعود مامور حکومت نیست که به واسطه رییس جمهور سبک دوش شود بلکه از اعضای متشکله همین حکومت غیر قانونی است لذا با اینکه رییس جمهور اعضا را عزل و نصب می کند اما حضور خود او در ساختار قدرت توجیه پذیر نیست تا چه رسد ب حل و فصل مسائل دیگر.
علاوه بر آن به گفته بیژن این گونه برخورد ها مناسبات داخلی را خراب و تشویش ها را در بین مردم بیشتر می سازد.