محمد اشرف غنی رئیسجمهوری اسلامی افغانستان قبل از ظهر امروز در سمینار بینالمللی بزرگداشت از شخصیت و کارنامههای شهید محمدموسی شفیق صدراعظم اسبق کشور که در مقر وزارت امور خارجه برگزار گردیده بود، اشتراک و سخنرانی کرد.
رئیسجمهور در این سیمینار با اشاره به بحث شهید موسی شفیق و پدر بزرگوارش در لویه جرگه قانون اساسی ۱۳۴۳، گفت: این بحث دو نکته قابل توجه دارد؛ اول اینکه نشان میدهد جامعه افغانستانی ما ظرفیت و تحمل بحثهای آزاد را به خوبی دارد؛ دوم اینکه این بحث، نمونه خوبی از احترام و تفاهم در جنجال میان دو نسل است که یکی طرفدار بقای وضعیت و دیگری علاقه‌مند تغییر وضعیت میباشد.
وی افزود: شهید محمدموسی شفیق بین تحول و تداوم خط وسط، ملی و اسلامی را به واقعیت مبدل کرد.
رئیسجمهور غنی گفت: یکی از کارهای مهم او معاهده میان افغانستان و ایران در مورد دریای هلمند بود که در زمان صدارت او منعقد گردید و در همان زمان، به تصویب شورای ملی رسید و از طرف پادشاه توشیح شد. در مورد این معاهده شفیق مورد انتقادها قرار گرفت و فشارهای زیادی صورت گرفت که این معاهده منعقد نشود ولی جناب شفیق به این نظر بود که افغانستان و همسایهها باید منافع مشترک شان را درک کنند و در برابر همدیگر، نه به حیث رقیب، بلکه به حیث دوست و همکار رفتار نمایند.
رئیسجمهور خاطر نشان کرد: در ماده پنجم معاهده افغانستان و ایران در مورد دریای هلمند آمده است: "ایران هیچگونه ادعایی بر آب هلمند، بیشتر از مقداری که طبق این معاهده تثبیت شده است، ندارد. حتی اگر مقادیر آب بیشتر در دلتای سفلای هلمند میسر هم باشد و مورد استفاده ایران هم بتواند، قرار گیرد."
وی افزود: کاش شهید موسی شفیق چند سال دیگر زنده میبود تا تمام آبهای افغانستان انسجام پیدا میکرد، حالا وظیفه ما تطبیق این معاهده است، زیرا این معاهده به نفع مردم و دولت افغانستان و صلح و ثبات کشور میباشد.
محمداشرف غنی با اشاره به اینکه مطالعه زندگی و کارنامههای جناب شفیق برای ما پیام‌های مهمی دارد، گفت: وی یک متفکر بوده و به برکت انسجام فکری خود، کارهای بزرگ و مفید انجام داده است. دیگر اینکه شخصیت چند بعدی داشت و کسی که علاقه‌مند زندگی موفق در جهان کنونی باشد، باید به ابعاد مختلف زندگی کنونی آشنایی داشته باشد.
رئیسجمهور گفت: شخصیت بعضی از افراد را نوشتهها و تالیفات شان میسازد و شمار دیگری مانند سیدجمالالدین افغان، بیشتر در فعالیتهای عملی مصروف میباشند و شخصیت اصلی آنان را تلاشهای عملی تشکیل میدهد. شفیق صاحب هم مرد قلم و هم مرد عمل بود.
رئیسجمهور غنی گفت: شهید شفیق طرفدار روابط نیک با همسایهها بود و به این امر اعتقاد داشت که همسایهها باید منافع مشروع همدیگر را احترام کنند و بر نکات مشترک همکاریها تاکید ورزند.
وی افزود: شخصیت محمدموسی شفیق ترکیب عظیمی از دانش اسلامی، دانش شرقی و دانش غربی بود و این فکر عمیق وی نتیجه تحصیل و تجارب موصوف میباشد.
رئیس جمهور گفت: زمانیکه جوان بودم و بهخاطر تحصیل رهسپار دانشگاه کلمبیا میشدم، شاد روان شفیق را در کابل دیدم و از مشورتهایش فیض بردم. در جریان دو ساعت ملاقات با وی بیشتر متیقن گردیدم که موسی شفیق دارای استعداد و دانش خارقالعاده است.
رئیسجمهور کشور گفت: شهید موسی شفیق اگر یک سیاستمدار بزرگ، مقنن سترگ و عالم دینی نمیبود، باز هم منحیث یک شخصیت بزرگ افغانستان جایگاه اش را در تاریخ و فرهنگ کشور میداشت.
محمداشرف غنی تصریح کرد: طوریکه بحث ادبیات معاصر افغانستان بدون ذکر از موسی شفیق ناتمام معلوم میشود، همین طور بحث تدوین قوانین معاصر کشور، بدون یادآوری از تلاشهای شادروان شفیق، ناقص است.
وی افزود: توجه داشتن به اهمیت قانون و احترام به حاکمیت قانون، پیام دیگری از زندگی و کارنامههای شهید شفیق است، وی در فکر و عمل، یک انسان معتدل بود و همواره بر اعتدال تأکید میورزید.
رئیسجمهور با اشاره به اینکه موسی شفیق از یک خانواده روستایی سربلند کرده بود، اما در اثر سعی و تلاش خودش به مقام صدر اعظمی کشور رسید، گفت: این بُعد زندگی موصوف به نسل جوان این پیام را دارد که اگر یک جوان در شرایط دشوار قرار داشته باشد و محدودیتهایی نیز سد راه آن باشد، میتواند در اثر کوشش، زحمت و فکر منسجم به پیشرفتهای زیادی نایل گردد.
رئیسجمهور غنی در اخیر سخنانش گفت: مهمترین پیام شهید محمدموسی شفیق به ما اتمام فصل ناتمامی است که از زمان غازی امانالله خان شروع شد و شهید شفیق آنرا ادامه داد، امروز ارادۀ واضح و محکم داریم که افغانستان دیگر فصل ناتمام نداشته باشد و به رفاه و ثبات دوامدار برسد که هم موجب رفاه مردم و هم موجب ثبات منطقه گردد.
در این سیمینار صلاحالدین ربانی وزیر امور خارجه نیز صحبت کرد و گفت: ملت‌هایی که تاریخ گذشته خود و دیگران را مطالعه دقیق و انتقادی نمی‌کنند و از تجربههای گذشته نمی‌آموزند، همیشه محکوم به تکرارِ تجاربِ تلخ تاریخی بوده و حلاوت کامیابیها را هرگز نخواهند چشید.
وزیر امور خارجه افزود: تلاشهای هدفمند و هوشیارانه او (موسی شفيق) برای اعتماد سازی و تنش زدایی در سطح منطقه به ویژه با دو کشور همسایه ایران و پاکستان، نشانه از خبرگی سیاسی او بود، او با مذاکره دشوار و موفقانه، معاهده آب هلمند را در بیست و دوم حوت ۱۳۵۱ خورشیدی با جانب ایران امضا كرد.
وی افزود: امروز، ما در هفته تجلیل از قانون اساسی، از نودمین سالگشت تولد شهید موسی شفیق در حالی بزرگداشت میکنیم که او یکی از شخصیتهای تأثیر گذار در دهه دموکراسی و تصویب قانون اساسی آن دوره بود.
وزیر امور خارجه خاطرنشان کرد: باورمندی راسخ او به مردم سالاری سبب شد که طی دهه دموکراسی نقش فعالی داشته باشد و به همین دلیل در لویه جرگه تدوین قانون اساسی سال ۱۳۴۳ خورشیدی، به عنوان منشی این لویه جرگه نقش به سزایی در تدوین و تصویب قانون اساسی دهه دموکراسی به عهده داشت.
صلاحالدین ربانی گفت: شهید محمدموسی شفیق، در دوره وزارت امورخارجه و همچنان دوره صدارت اش، برای اعتماد سازی میان افغانستان و پاکستان نیز بیشترین تلاش را کرد. کاری که بعد از چند دهه، حکومت وحدت ملی نیز آن را روی دست گرفت و با دیپلوماسی فعال، در راستای اعتمادسازی منطقهای، تعریف منافع مشترک اقتصادی کشورهای منطقه، گامهای عملی و سازندهای برداشت تا افغانستان به جای محل تقابل، به محل تلاقی منافع مشترک و چهار راه ترانزیت و تجارت منطقه مبدل شود.
در این سیمینار پیام پروفیسور دوکتور احمد الطیب شیخ الازهر توسط خانم الزیدان استاد دانشگاه الازهر مصر قرائت گردید که در آن از آقای موسی شفیق منحیث یکی از فارغان دانشگاه الازهر و یکی از علمایی که در دامان آن درس خوانده و از چشمه سار علوم آن بهره گرفته و در محضر استادانش شاگردی کرده است، یادآوری شده بود.
همچنان در این پیام ضمن اینکه بر وحدت مسلمین تاکید شده، آمده است: الازهر پیوسته میکوشد که وحدت مسلمانان اعم از اهل سنت و اهل تشیع را حفظ نموده، آنانرا با هم نگهدارد و با تمام قدرتی که خداوند به آنها داده است، در پخش و نشر روحیه همبستگی و صلح میان همه انسانها نقش خود را ایفا کند.
در این پیام خاطرنشان گردیده است: هر چند دستهای جنایتکار، استاد محمدموسی شفیق را ترور نمودند و ملت اش را از تلاشها و علم اعتدالی و میانه روانۀ او که از دانشگاه الازهر آموخته بود، محروم کردند، اما این ملت بزرگ افغان که پیوسته علما و امامان بزرگی را به امت اسلامی هدیه داده، فرزندان خود را به دامان الازهر شریف میفرستد تا با روش اعتدالی استوار به کشورشان برگردند که بتوانند در برابر همۀ دعوتها به سوی افراط و تفریط مقاومت نمایند.
وی در این پیام خطاب به آنانیکه از صراط المستقیم و مسیر هدایت به بی‌راهه رفته اند، گفت: میخواهم تا آنان به راه راست برگشته و جنایات و گناهانی را که مرتکب میشوند، وجدانهای خود را داور قرار داده و بدانند که این تاویلهای فاسد و نادرست در روز رستاخیز و در برابر خداوند به درد شان نمیخورد.
در این سیمینار، ببرک‌دقیق شفیق نواسۀ ارشد محمدموسی شفیق پیام خانوادۀ محمدموسی شفیق را قرائت نمود و ضمن تشکری از برگزاری این سیمینار بینالمللی گفت: دیدگاه بابای شهید من نه شرقی بود و نه هم غربی، بلکه دیدگاه روشن اسلامی و افغانستانی بود.
وی گفت که شهید موسی شفیق آرزو داشت که کشورش به مدارج عالی ترقی و پیشرفت برسد و برای دنیا بگوید که افغانستان سمبول امن است و به کسی احتیاج نیست و همه چیز را دارد.
ببرک‌دقیق گفت که شهید محمدموسی شفیق از زمان کودکی- خانه، قریه، مردم، مسجد، زندگی طبقاتی، مکتب، مدرسه، شهر، دهات، کوهها، دشتها و دریاها، ذخایر و منابع طبیعی، بیروکراسی، ظلم، دروغ، خیانت و همسایهها و جهانی پُر از مکر و حیله را به خوبی مطالعه کرده بود و تجلای آنرا در اشعارش دیده میتوانید.
در این سیمینار فلم مستند از کارکردهای شهید موسی شفیق منحیث وزیر امور خارجه و صدراعظم کشور و کارکردهایش در عرصههای ملی و بینالمللی به نمایش گذاشته شد.
در اخیر رئیسجمهور غنی در حالیکه از سوی وزیر امور خارجه و نواسۀ شهید محمدموسی شفیق همراهی میگردید، از تکت پستی که با تصویر شهید محمدموسی شفیق مزین گردیده بود، پرده برداری کرد و نمایشگاه عکسهای شهید محمدموسی شفیق را که در قصر ستوری برگزار گردیده بود، افتتاح نمود.