روح‌الله قاسمیان کارشناس مسائل منطقه گفت: اگر رای دیوان بین‌المللی کیفری در لاهه علیه امریکا صادر شود، تابوی امریکا در افغانستان شکسته خواهد شد و خانواده قربانیان فرصت خوبی دارند که با ارائه اسناد و مدارک این جنایت‌ها، چهره پنهان امریکا در افغانستان را آشکار سازند.
به گزارش آوا «روح الله قاسمیان» کارشناس مسائل منطقه که در برنامه «بررسی جنایت جنگی امریکا در افغانستان» در شبکه خبر ایران حضور یافته بود، در رابطه با گزارش اخیر محکمه لاهه گفت: مدعی العموم دیوان بین‌المللی کیفری در لاهه در گزارشی اعلام کرد که ۶۱ نفر از بازداشت‌شدگان توسط نیروهای امریکایی بین سال‌های ۲۰۰۳ و ۲۰۱۴ تحت شکنجه، آزار و اذیت و رفتارهای خشونت‌آمیز قرار گرفته‌اند و امریکایی‌ها مرتکب جنایت شدهاند.
وی افزود: همچنین مدعی العموم در این گزارش تأکید کرده که احتمالاً بین دسامبر ۲۰۰۲ و مارس ۲۰۰۸، عوامل «سیا» دست کم ۲۷ نفر را هنگام بازداشت در افغانستان، لهستان، رومانی و لیتوانی در معرض «شکنجه، رفتار خشن، تجاوز جنسی و رفتار توهین آمیز علیه شخصیت آنان» قرار داده‌اند و در همین راستا پرونده‌ای برای جنایت جنگی امریکایی‌ها در افغانستان در این دیوان گشوده شده است.
وی در ادامه تأکید کرد: امریکایی‌ها در طول بیش از ۱۵ سال حضور خود در افغانستان به بهانه مبارزه با تروریسم همیشه سعی در ارعاب بین مردم را داشته و سعی کرده حاکمیت خودش را گسترش دهد. کشتار مردم در بمباران‌های هوایی، به گلوله بستن غیر نظامیان توسط عسکران امریکایی و همچنین رفتارهای خشونت آمیز با زندانیان افغانستانی برخی از این مستندات است.
وی در رابطه با اینکه چرا تاکنون این پرونده‌ها مطرح نشده گفت: روال عادی این است که از سه شیوه پرونده‌ها در دیوان بین المللی کیفری لاهه بررسی می‌شود، اول اینکه دولت‌ها پرونده‌ای را به این دادگاه ارجاع دهند، دوم اینکه شورای امنیت سازمان ملل خواهان بررسی پرونده‌ای در محکمه لاهه شوند و سوم اینکه مدعی العموم این دادگاه براساس درخواست نهادهای مدنی و خانواده قربانیان پرونده‌ای را در محکمه به جریان بیاندازند.
قاسمیان تاکید کرد: درخصوص پرونده اخیر جنایت جنگی امریکا در افغانستان نهادهای مدنی و خانواده قربانیان با ارائه اسناد و مدارک از دادستانی درخواست کردند موضوع را بررسی کنند.
وی گفت: در گزارش اخیر دادستانی اشاره شده که در ۱۵ سال گذشته ۲۳ هزار غیر نظامی در افغانستان کشته شدند که در این بحث ۳ گروه متهم شدند: اول دولت افغانستان، دوم گروه‌های تروریستی و مسلح مخالف دولت از جمله طالبان که در کشتن شهروندان نقش داشتند و گروه سوم نیروهای ناتو و نظامیان امریکایی.
این کارشناس مسائل سیاسی در ادامه تصریح کرد: طبق گزارش مدعی العموم این ۳ گروه به جرم ارتکاب جرایم جنگی، تخریب آثار فرهنگی یونسکو در افغانستان و کشتن افراد بیگناه متهم شدهاند و پرونده آنها در جریان است. دادستانی نیز اعلام کرده که ممکن است نظامیان امریکایی به جرم جنایات جنگی در افغانستان تحت پیگرد قرار بگیرند.
وی در پاسخ به این سوال که آیا امریکایی‌ها رای صادر شده را می پذیرند، گفت: امریکا عضو این محکمه نیست، در زمان بیل کلینتون، امریکا عضو این محکمه شد و در زمان جورج بوش بدلیل اینکه متناسب با سیاست خود ندیدند، خارج شدند. از نظر حقوقی ممکن است امریکایی‌ها بگویند ما عضو محکمه نیستیم و هر نوع رای صادر شده را نمی‌پذیریم و این موضوع کاملاً محتمل است.
قاسمیان ادامه داد: از طرف دیگر هرچند محکمه بین‌المللی کیفری در لاهه اردو ندارد که بعنوان بازوی اجرایی مصوبات عمل کند و ضمانت اجرایی قوی برای آراء صادره باشد، اما این محکمه ۱۲۴ عضو مستقل دارد که معمولا از رای صادر شده حراست و تبعیت می کنند. بنابراین برای امریکا نیز مناسب نیست که مقابل یک محکمه مستقل بین المللی بیاستد.
این کارشناس در ادامه درباره نتیجه رای صادر شده و واکنش امریکا گفت: چند احتمال وجود دارد، اول اینکه امریکای‌ها با صراحت بگویند ما عضو محکمه نیستیم و رای صادر شده را به رسمیت نمی شناسیم، دوم اینکه با توجه به اسناد و مدارک محکمی که مدعی العموم ارائه می دهد، امریکایی‌ها بپذیرند و بگویند ما به رای صادر شده احترام می‌گذاریم ولی ما در رفتار آنها در افغانستان و نوع عملیات‌های نظامی و کشتارها تغییری شاهد نباشیم.
وی افزود: نکته دیگر اینکه اگر رای صادر شود و امریکا به جرم جنایت جنگی در افغانستان محکوم شود، برای اولین بار است که در طول ۱۵ سال گذشته جنایت‌های امریکا در افغانستان دیده می‌شود، این مساله می‌تواند تابو و هیمنه امریکا در افغانستان را بشکند و در جامعه افغانستان نیز مردم با فراخ بال و آزادی بیشتر جنایت های امریکا را به تصویر بکشند و در مقابل آن بایستند.
به گفته این کارشناس، در این حالت امریکایی‌ها نیز ممکن است در رفتار خود تجدید نظر کنند و دست نهادهای مدنی و مردمی و خانواده قربانیان نیز باز خواهد بود که مدارک و مستندات خود را به مراجع قضایی بین المللی ارائه دهند.
قاسمیان در این بحث که سیاست دولت افغانستان در این زمینه چه خواهد بود، یادآور شد: دولت افغانستان بر اساس پیمان امنیتی که با امریکا امضا کرده، نمی‌تواند علیه امریکا و جنایت‌هایی که سربازان امریکایی مرتکب می‌شوند، اقدامی بکند و نیروهای امریکایی از نوعی مصونیت و کاپیتولاسیون برخوردارند.
به گفته قاسمیان، در حادثه قندوز و حمله به شفاخانه پزشکان بدون مرز نیز امریکایی‌ها مرتکب جنایت شدند اما دولت کاری نکرد، البته مردم و بسیاری از احزاب سیاسی و گروه‌ها نیز مخالف این پیمان هستند و واقعا چالش برانگیز است و نمی‌شود انتظار داشت که دولت افغانستان پرونده جنایات امریکا را باز کند.
وی با اشاره به اینکه ۱۲۴ کشور عضو محکمه لاهه هستند و این محکمه مستقل تصمیم گیری می‌کند، گفت: دولت افغانستان در سال ۲۰۰۳ عضو محکمه بین‌المللی کیفری لاهه شده است، حال که دادستانی علیه امریکا در موضوع افغانستان اعلام جرم کرده، فرصت خوبی است که خانواده قربانیان و نهادهای مدنی و مردمی و احزاب مخالف با ارائه اسناد و مدارک، پرونده امریکا را به سمت صدور رای ببرند و امریکا را محکوم کنند.
قاسمیان گفت: بر اساس شواهد مردمی که وجود دارد، ارائه اسناد ثابت می‌کند که امریکایی‌ها در این جنایات نقش داشته‌اند و کمک خانواده‌های قربانیان فرصت خوبی برای محکومیت امریکا است.
این کارشناس مسائل منطقه در ادامه گفت: خانواده قربانیان جنایات جنگی امریکا در افغانستان باید از فرصت ایجاد شده بهره ببرند و اسناد و مدارک لازم را به دیوان بین‌المللی کیفری در لاهه ارائه دهند. چرا که امریکایی‌ها سالهاست در این کشور مرتکب جنایت می‌شوند و کسی فریاد مظلومیت این مردم را نمی‌شنود و باید این چهره پنهان امریکا آشکار شود.