زمزمه هایی از شکل گیری گروه «۱+۶» با عضویت ایران، هند و روسیه برای حل بحران افغانستان به گوش می رسد که نشان از عدم موفقیت مذاکرات چهارجانبه نیز دارد.

بر اساس گزارشی که در خبرگزاری مهر به نشر رسیده است: با توجه به اینکه این روزها وزاری دفاع ایران، چین، پاکستان برای شرکت در کنفرانس امنیتی مسکو به این کشور سفر کرده اند می توان حدس زد که زمینه برای شکل گیری گروه «۱+۶» در مورد مذاکرات صلح افغانستان بوجود آمده است.

بر این اساس برخی ناظران انتظار دارند گروه کشورهای ایران، آمریکا، هند، روسیه، چین، پاکستان به مذاکرات صلح افغانستان بپیوندند. با پیوستن ایران و روسیه در خصوص مذاکرات صلح افغانستان شکل بگیرد.

گمانه زنی ها زمانی قوت می گیرد که «حامد کرزای» رئیس جمهور پیشین افغانستان در ماههای گذشته پیشنهاد کرده بود که ایران، هند و روسیه باید در مذاکرات صلح افغانستان شرکت داشته باشند. وی به همراه یک هیئت بلند پایه از کابینه پیشین دولت افغانستان به مسکو سفر کرده است و با «سرگئی لاوروف» وزیر امور خارجه روسیه دیدار و گفتگو کرده است و نقش روسیه را در پیشبرد مذاکرات صلح افغانستان سازنده توصیف کرده است.

از سویی «حامد کرزی» سیاست نادرست برخی کشورهای جهان را علت اصلی گسترش تروریسم در افغانستان بیان کرده است و از روسیه خواسته است به مذاکرات صلح افغانستان بپیونند.

در این میان «اسلام کریم اف» رئیس جمهور ازبکستان در دیدار خود با «ولادیمیر پوتین» رئیس جمهور روسیه از وی خواسته بود که روسیه هر چه زودتر در مذاکرات صلح افغانستان شرکت کند. به گفته وی در صورتی که جلوی تروریسم در افغانستان گرفته نشود امکان دارد که این پدیده شوم به کشورهای منطقه نیز سرایت کند و اوضاع امنیتی منطقه را دچار اخلال کند.

در این میان آمریکا که خود عضو مذاکرات چهار جانبه صلح افغانستان است از پیوستن روسیه به مذاکرات صلح افغانستان حمایت کرده است. با توجه به اینکه افغانستان بیشترین مرز را در منطقه با ایران داراست حل و فصل مسئله افغانستان بدون مشارکت جمهوری اسلامی ایران روندی مثبت را طی نخواهد کرد و حضور ایران و پاکستان به عنوان همسایگان افغانستان لازم و ضروری می نماید.

دولت افغانستان پس از عدم خوشبینی‌ها به برگزاری نشست‌ های چهارجانبه برای صلح دولت افغانستان با طالبان برای رفع مشکلات جاری در این کشور گروه جدیدی با عضویت ایران و کشورهای روسیه، هند، چین، پاکستان و آمریکا موسوم به ۱+۶ ایجاد کرد. در این طرح، دولت کابل، علاوه بر افغانستان کشورهای ایران، روسیه، هند، چین، پاکستان و آمریکا نیز عضو هستند.

 پیشتر «حنیف اتمر» مشاور امنیت ملی افغانستان به دیپلمات های کشورهای خارجی در کابل گفته بود: این گروه جدید جایگزینی برای گروه «چهار جانبه» نیست؛ زیرا  گروه چهار جانبه توسط پاکستان، چین و آمریکا با هدف دستیابی به صلح با طالبان، کنترل و هدایت می شود.

وی در ادمه افزوده بود: از آنجایی که افغانستان رهبری گروه جدید ۱+۶ را بر عهده دارد، انتظار می‌ رود تا این کشور حرف‌ های بیشتری برای گفتگو در مورد مذاکرات صلح در افغانستان داشته باشد.

از سویی دیگر «خواجه آصف» وزیر دفاع پاکستان که این روزها برای شرکت در پنجمین کنفرانس امنیت بین المللی به مسکو سفر کرده است اعلام کرده است: اسلام آباد از مشارکت روسیه در مذاکرات صلح افغانستان حمایت می کند و خواستار برقراری صلح و ثبات در افغانستان است.

 در این بین یک مقام آمریکایی در گفتگو با اینترفاکس گفته است: آمریکا از روسیه و تمام کشورهایی که برای ایجاد صلح و ثبات در افغانستان و منطقه نقشی مثبت دارند برای برقراری صلح در افغانستان دعوت به همکاری می کند. این مقام آمریکایی که به نامش اشاره ای نشده است در حالی از استقبال آمریکا برای مشارکت روسیه در مسایل سیاسی افغانستان حمایت کرده که «ضمیر کابلوف» نماینده روسیه در امور افغانستان اعلام کرده کشورش حاضر است در گفتگوهای صلح افغانستان شرکت کند.

کابلوف گفته است که اگر منافع تمام طرفهای شرکت کننده از جمله افغانستان مورد احترام قرار گیرد، روسیه آماده است تا به مذاکرات صلح بپیوندد. نماینده ویژه روسیه در امور افغانستان به اینتر فاکس گفته است: روسیه مذاکرات چهار جانبه فعلی را ناکارآمد می‌داند و بر این باور است که مسکو در صدد است با ساختاری جدید مذاکرات صلح افغانستان ادامه یابد.

دیروز پنجمین کنفرانس بین المللی امنیت جهانی با حضور «حامد کرزای» رییس جمهور پیشن افغانستان و «معصوم استانکزی» سرپرست وزارت دفاع افغانستان با هدف مبارزه با تروریسم در پایتخت روسیه برگزار گردید. «سرگئی شایگو» وزیر دفاع روسیه  با اشاره به افزایش سطح همکاری های میان وزارت دفاع روسیه و افغانستان؛  پایه و اساس قانونی روابط نظامی-فنی میان دو کشور را گامی مهم برای از بین بردن تروریستها در منطقه  و برقراری صلح در افغانستان دانست.

 معصوم استانکزی سرپرست وزارت دفاع افغانستان با سرگئی شایگو  وزیر دفاع روسیه در حاشیه این کنفرانس دیدار و خواستار  همکاری های بیشتر نظامی روسیه و افغانستان شد. در این نشت معصوم استانکزی سرپرست وزارت دفاع افغانستان درباره آموزش افسران افغانستان در روسیه، تبادل اطلاعات امنیتی دوجانبه صحبت کرد و این موضوع مورد استقبال سرگئی شایگو وزیر دفاع روسیه قرار گرفت. در پایان این نشست درباره تشکیل کمیته توسعه همکاری های نظامی بین افغانستان و روسیه نیز توافق به عمل آمد.

در این میان نمی توان نقش چین را در مذاکرات صلح افغانستان نادیده گرفت. «حنیف اتمر» مشاور امنیت ملی افغانستان پس از بی نتیجه ماندن نشست های مقدماتی صلح افغانستان و شرکت نکردن گروه طالبان در مذاکرات صلح که قرار بود به میزبانی پاکستان در اسلام آباد برگزار شود، به چین سفر کرد تا بلکه بتواند از طریق مقامات چینی به پاکستان فشار آورد به که گروه طالبان را به پای میز مذاکره بیاورد. پس از این سفر هیئتی بلندپایه به نمایندگی از طالبان به پاکستان آمد تا در مورد مسایل مختلف از جمله مذاکرات صلح افغانستان با مقامات پاکستانی بحث و تبادل نظر کنند.

برخی منابع دیپلماتیک در پاکستان، تایید کرده‌اند که هیات طالبان وارد «کراچی» پاکستان شده  و با مقامات پاکستانی به بحث و تبادل نظر پرداخته اند. به گفته منابع دیپلماتیک در این هیئت «ملا جان محمد» و «شهاب‌الدین دلاور» از اعضای دفتر طالبان در قطر حضور داشتند. گفتنی است که «مولوی دلاور» در زمان حکومت طالبان در افغانستان سرکنسول طالبان در شهر «پیشاور» پاکستان بوده است.

گروه طالبان نیز سفر هیئت مذکور را به شهر کراچی پاکستان تایید کرده اند و اعلام کرده اند: این هیئت در مورد موضوعات مختلف از جمله مسئله مهاجران افغانستانی و چگونگی انجام مذاکرات در آینده با مقامات پاکستانی به بحث و تبادل نظر پرداخته اند.

سفر این هیئت در حالی صورت گرفته است که «اشرف غنی» رئیس جمهور افغانستان پس از حمله تروریستی اخیر در کابل که در آن ۶۴ نفر کشته  و ۳۴۷ نفر زخمی شدند به پاکستان هشدار داد در قبال مبارزه با تروریسم مسئولانه عمل کند. وی در ادامه اعلام کرده بود، در صورتی که پاکستان به تعهدات خود در نشست های چها جانبه صلح افغانستان عمل نکند؛ از اسلام آباد به سازمان ملل شرکت خواهد کرد.

تاکنون چهار دور از نشست های مقدماتی صلح افغانستان با مشارکت افغانستان، پاکستان، چین و آمریکا در اسلام اباد و کابل برگزار شده است و پیشرفتی در مذاکرات صلح افغانستان حاصل نشده است. زیرا که طالبان شرایطی را به میان آورد که برآوردن آن شرایط ناممکن می نماید. از جمله شرایطی که طالبان از آن سخن گفته است می توان به خروج نیروهای ناتو از افغانستان، آزادی اعضای طالبان از زندانهای افغانستان و خارج شدن نام این گروه از لیست سیاه سازمان ملل اشاره داشت، که برآورده شدن این شرایط از سویی ناممکن می نماید و از طرفی باید با همفکری کشورهای منطقه از جمله ایران، هند و روسیه بحران افغانستان به سرانجام مناسبی برسد.

«ملیحه لودی» نماینده پاکستان در سازمان ملل در سخنرانی خود در دانشگاه هاروارد آمریکا به نکته خوبی در مورد حل بحران افغانستان اشاره کرده است که پس از حضور تقریباً ۱۴ ساله نیروهای نظامی ناتو در افغانستان بحران افغانستان به نتیجه ای مطلوب نرسیده است و مسئله افغانستان باید از طریق دیپلماتیک حل و فصل شود.

از آنجایی که مقامات دولتی آمریکا و پاکستان از حضور روسیه در مذاکرات صلح افغانستان حمایت کرده اند و از سویی «حامد کرزای» رئیس جمهور افغانستان به حضور و نقش سازنده ایران، هند و روسیه در مذاکرات صلح افغانستان اشاره کرده است می توان به این نتیجه رسید که «اشرف غنی» رئیس جمهور افغانستان بدنبال جایگزین مناسبی برای نشست های چهار جانبه افغانستان، پاکستان، چین و آمریکا است تا بلکه بتواند افغانستان را از بحران موجود نجات دهد.

افغانستان در حال حاضر با مسئله مهم دیگری دست به گریبان است و آن شکل گیری پنهان گروه تروریستی در شرق این کشور بویژه در منطقه «ننگرهار» است. با شکل گیری و رشد داعش در افغانستان کشورهای روسیه، چین، هند، پاکستان و ایران با خطری جدی مواجه خواهند شد و امنیت منطقه به مخاطره خواهد افتاد. در این برهه زمانی باید تصمیمی قاطع برای مبارزه با گروه تروریستی داعش گرفته شود. گروه «۱+۶» باید در وضعیت موجود وارد عمل شده و هر چه زودتر اقداماتی عملی و موثر برای برقراری امنیت در افغانستان و منطقه صورت دهد.