پس از ۲۸ ماه دیپلماسی سخت و مستمر در ساعت ۲۲ به وقت محلی روز شنبه ۲۶ جدی ۱۳۹۴ محمد جواد ظریف و فدریکا موگرینی وزیر خارجه ایران و نماینده ۱+۵ در مذاکرات هسته‌ای آغاز اجرای برجام را به طور مشترک در بیانیه‌ای اعلام کردند.
به گزارش آوا، پس از آنکه ایران و ۱+۵ بر سر یک راه حل جامع برای حل و فصل مساله هسته ای در ۲۳ سرطان سال جاری به توافق رسیدند دو طرف تلاش کردند این توافق را در پایتخت ها و پارلمان های خود به تصویب برسانند. ایران، اتحادیه اروپا و امریکا هر کدام در چارچوب قوانین و مقررات خود این توافق را تایید و تصویب کردند. از آن پس دو طرف باید اقداماتی را به انجام می رساندند تا شرایط برای اجرا شدن برجام فراهم شود.

اقدامات متقابل ایران، امریکا و اروپا و دیگر کشورهای ۱+۵ بعد از آنکه پرونده ابعاد احتمالی نظامی ایران در شورای حکام آژانس بسته شد و تمامی قطعنامه های قبلی در شورای حکام علیه فعالیت ها و برنامه های هسته ای ایران در گذشته لغو شد سرعت بیشتری گرفت به شکلی که طی سه هفته تمامی این اقدامات انجام شد و در نهایت بهروز کمالوندی سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران روز چهارشنبه ۲۳ جدی اعلام کرد که ایران اقدامات خود را طبق برجام عملی کرد.

حالا نوبت آژانس بین المللی انرژی اتمی بود که اقدامات هسته ای ایران را راستی آزمایی کرده و صحت آن را به اطلاع کشورهای عضو گروه ۱+۵ و همزمان به شورای حکام و شورای امنیت سازمان ملل ارایه کند. با وجود اعلام قبلی دو طرف مبنی بر اینکه گزارش یوکیا آمانو روز جمعه ۲۵ جدی منتشر خواهد شد اما این گزارش در عطش شدید رسانه ها و افکار عمومی برای اطلاع از نتیجه راستی آزمایی و در حالی که قرار بود صبح روز شنبه شاهد اعلام اجرایی شدن برجام باشیم به تعویق افتاد.

امیدها برای اجرای برجام در حالی که ایران سه اقدام مهم خود در انتقال سوخت، کاهش سانتریفیوژها و خارج کردن کالندریای راکتور اراک را انجام داده بود بسیار بیشتر از آن بود که تاخیر ۲۴ ساعته در اعلام روز اجرا کسی را نگران کند. اما در دومین روز از زمان تعیین شده برای اعلام اجرای توافق هسته ای و در حالی که همه انتظار داشتند گزارش آژانس صبح روز شنبه منتشر و کنفرانس مطبوعاتی ظریف و موگرینی نیز ظهر هنگام برگزار شود اما معادلات به شکل دیگری رقم خورد.

در نهایت ایران و ۱+۵ در آرامش این فضا را مدیریت و تلاش کردند تا ابهامات و مشکلات را از سر راه اجرای برجام بردارند و به این ترتیب مهم ترین و حساس ترین توافق بین المللی میان یک کشور درحال توسعه با شش قدرت بزرگ در نقطه عطف عملیاتی شدن خود قرار گرفت.
محمد جواد ظریف، فدریکا موگرینی و یوکیا آمانو به اتفاق هیات های مذاکره کننده ساعت ۲۲ به وقت محلی پس از آن که گزارش تایید اقدامات ایران طبق برجام منتشر و در اختیار شورای حکام قرار گرفت وارد ساختمان سازمان ملل شدند و بیانیه مشترک را قرائت کردند.

متن بیانیه مشترک ظریف و موگرینی بدین شرح است:

امروز، ما به روز اجرای برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) رسیدیم. از زمان روز تصویب، ما مجدانه تلاش کردیم و تعهد مشترک و اراده جمعی خود را به نمایش گذاشتیم تا سرانجام موجبات اجرای برجام را فراهم کنیم. امروز، شش ماه پس از نهایی شدن آن توافق تاریخی، آژانس بین المللی انرژی اتمی تأیید کرد که ایران تعهدات هسته ای ذیربط خود تحت برجام را اجرا نموده است.

از آنجا که ایران به تعهدات خود عمل نموده است، امروز تحریم های مالی و اقتصادی ملی و چندجانبه مربوط به برنامه هسته ای ایران منطبق با برجام برداشته شد. اتحادیه اروپایی، کشورهای ۱+۵، مرکب از جمهوری خلق چین، جمهوری فرانسه، جمهوری فدرال آلمان، فدراسیون روسیه، بریتانیا و ایالات متحده امریکا، و ایران همچنین در زمینه استفاده‌های صلح آمیز از انرژی هسته ای، در چارچوب برجام، همکاری خواهند کرد.

تحریم های سازمان ملل مربوط به برنامه هسته ای ایران برداشته شد. قطعنامه ۲۲۳۱ (۲۰۱۵) شورای امنیت که برجام را مورد تأیید قرار داد، از این پس در کنار پیمان منع گسترش سلاح های هسته ای (ان پی تی)، تنها چارچوب حقوقی مربوط به فعالیت‌های هسته ای ایران خواهد بود، و کلیه مفاد قطعنامه های ۱۶۹۶ (۲۰۰۶)، ۱۷۳۷ (۲۰۰۷)، ۱۷۴۷ (۲۰۰۷)، ۱۸۰۳ (۲۰۰۸)، ۱۸۳۵ (۲۰۰۸)، ۱۹۲۹ (۲۰۱۰) و ۲۲۲۴ (۲۰۱۵) خاتمه می یابند.

اتحادیه اروپایی تأیید کرده است که چارچوب های قانونی لازم برای برداشتن تحریم های مالی و اقتصادی اتحادیه درباره برنامه هسته ای ایران اجرایی شد. ایالات متحده اعمال تحریم های مصوب مرتبط با برنامه هسته ای ایران را امروز متوقف می کند که همچنین شامل لغو فرمان های اجرایی مربوطه و صدور مجوز برخی فعالیت ها، آنگونه که در برجام مشخص شده است، می باشد. اتحادیه اروپایی و ایالات متحده آیین نامه های مربوطه در خصوص جزئیات تحریم هایی که برداشته می شوند را صادر و از این طریق مشارکت بین المللی در پیشرفت اقتصادی ایران را تسهیل کردند.

همانگونه که مقرر شده است، ما به مراقبت و نظارت بر اجرای کامل و موثر برجام از طریق کمیسیون مشترک، مرکب از ۱+۵ و ایران که توسط نماینده عالی اتحادیه اروپا در امور روابط خارجی و سیاست امنیتی هماهنگ می گردد، دقیقا همانگونه که در ۲۳ سرطان ۱۳۹۴ توافق شد، ادامه خواهیم داد. آژانس بین المللی انرژی اتمی به سهم خود، مسئولیت مراقبت و راستی آزمایی اجرای برجام و نیز تعهدات ایران به عنوان عضو معاهده منع اشاعه و موافقتنامه پادمان و اجرای موقت پروتکل الحاقی را به عهده دارد.

ما مایلیم با استفاده از این فرصت، از دولت اتریش به دلیل میزبانی، و از همه کشورهایی که از فرآیند مذاکرات حمایت و به اجرای برخی از تعهدات تحت برجام کمک کردند، تشکر نماییم. ما همچنین از تمامی شخصیت هایی که از سال ۱۳۸۲ هدایت مذاکرات را به نمایندگی از جمهوری اسلامی ایران و ۱+۵ به عهده داشته اند، سپاسگزاری می کنیم.

همه طرف ها باوری راسخ دارند که این توافق تاریخی، استوار و منصفانه است، خواست های همه را تأمین می کند، و اجرای مناسب آن گامی کلیدی در کمک به بهبود صلح، ثبات و امنیت منطقه ای و بین المللی خواهد بود.

این دستاورد به روشنی ثابت می کند که با اراده سیاسی، پشتکار، و از طریق دیپلماسی چندجانبه، ما قادریم سخت ترین معضلات را حل و فصل، و راه حل های واقع بینانه ای که قابلیت اجرای موثر داشته باشند پیدا کنیم. این یک پیام قاطع و امیدوارکننده است که جامعه بین المللی می بایست در تلاش های مان برای ساختن جهانی امن تر، مد نظر داشته باشد.