یک روز پس از امضای فرمان "رفع محدودیت ها و ممنوعیت های همکاری های هسته ای" روسیه با ایران از سوی ولادیمیر پوتین؛ رئیس جمهور روسیه، علی اکبر صالحی؛ رئیس سازمان انرژی اتمی ایران، از امضای توافقنامه فروش اورانیم به روسیه خبر داده است.
آقای صالحی روز سه شنبه گفت با امضای این قرارداد "ایران عملا وارد کلوب فروشندگان خدمات غنیسازی اورانیم در جهان شده است."
به گفته آقای صالحی قرار است بر اساس این توافق، ایران حدود ۹ تن اورانیم با غلظت ۴ درصد به روسیه بفروشد و در برابر آن ۱۴۰ تن اورانیم طبیعی وارد کند.
رئیس سازمان انرژی اتمی ایران گفته "این رقم بسیار بالایی است."
طبق توافق اتمی میان ایران و ۱+۵، ایران باید از میزان اورانیم غنی شده خود بکاهد. عباس عراقچی؛ مسؤول اجرای توافق جامع هم گفته که تمامی قراردادها با روسیه برای تبادل اورانیم و گرفتن کیک زرد امضا شده و پس از گزارش آژانس و حل موضوع پی ام دی، اجرایی خواهد شد.
به این ترتیب، ایران از دید کارشناسان مسایل فنی، در این معامله نه تنها چیزی را از دست نمی دهد؛ بلکه امتیازهای مهمی را نیز به دست می آورد. از جمله این امتیازها شمول ایران در باشگاه کشورهای تولیدکننده و صادرکننده اورانیم در جهان است.
این چیزی است که در نتیجه استفاده از دیپلماسی هوشمندانه تیم مذاکره کننده هسته ای ایران در برابر قدرت های جهانی، به دست آمده است. این در حالی است که پیش از این، غربی ها بارها با استفاده از هر امکان، بهانه، ابزار و نیرویی سعی کرده اند این پیام را به ایرانی ها منتقل کنند که ایران باید غنی سازی اورانیم را «متوقف» کند.
توقف غنی سازی همچنین، همواره یکی از مهم ترین پیش شرط های غرب برای مذاکره با ایران عنوان می شد؛ اما بر اساس توافقی که تابستان امسال میان ایران و شش قدرت جهانی امضا شد، ایران نه تنها حق دارد، اورانیم با غلظت پایین را غنی کند؛ بلکه می تواند از این توانمندی در راستای صادرات اورانیم غنی شده به دیگر کشورهای جهان هم استفاده نماید.
رفع ممنوعیت همکاری های هسته ای میان و روسیه توسط فرمان ولادیمیر پوتین نیز امتیازها و امکانات فراوان و استثنایی دیگری را در اختیار ایران قرار می دهد که بر پایه آن، ایرانی ها می توانند صنعت و تکنولوژي هسته ای خود را در مقیاس گسترده ای، توسعه دهند و در سایه آن، با تکیه بر خلاقیت ها، ابداعات و ابتکارات دانشمندان هسته ای خود، برای اقتصاد، صنعت و تجارت خویش از این رهگذر، در مقیاس هنگفتی سودآوری کنند.
از جانب دیگر، ایرانی ها انتظار دارند که گام های نهایی برای عمل به تعهدات خود را به پس از حل و فصل پرونده پی ام دی یا همان ابعاد نظامی احتمالی برنامه هسته ای ایران از سوی شورای حکام آژانس بین المللی انرژي اتمی بردارند.
به عقیده کارشناسان و صاحب نظران ایرانی، مختومه اعلام کردن پرونده پی ام دی، از مهم ترین اولویت های جمهوری اسلامی در مذاکرات هسته ای بوده است و طبق توافق به عمل آمده، پرونده این بحث در شورای حکام آژانس باید برای همیشه بسته شود.
اخیرا یکی از کارشناسان غیر رسمی امریکا از احتمال باز ماندن این پرونده پس از اجرای برجام خبر داده بود که با واکنش تند و صریح مقام های ایرانی رو به رو شد.
ناظران هم می گویند که باز ماندن این بحث، همچنان بهانه ای برای قدرت های سلطه جو فراهم می کند تا با استفاده از آن، فشارها بر ایران را حفظ کنند و از برخی تعهدات خود در قبال این کشور، شانه خالی کنند؛ چیزی که اساسا با روح برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) در تباین و تضاد قرار دارد.
از سوی دیگر، این حکم رهبری جمهوری اسلامی ایران به ریاست دستگاه اجرایی این کشور است که تا بسته نشدن پرونده پی ام دی، ایران نباید اقدام به تبادل اورانیم با کشورهای خارجی کند.
این حکم، بر همه مقامات جمهوری اسلامی درگیر در پرونده هسته ای این کشور، لازم الاجرا است و تا تحقق آن، آژانس نمی تواند انتظار داشته باشد، ایران به صورت یکجانبه به تعهدات خود در این خصوص عمل کند.