هانس بلیکس؛ مدیر کل اسبق سازمان انرژی اتمی، در کنفرانس «منع اشاعه و خلع سلاح اتحادیه اروپا» از امریکا خواست که تجربه بازرسی های موسوم به «آنسکام» عراق را در ایران تکرار نکند.

وی گفت: امریکا نباید از اطلاعات آژانس برای هدف قرار دادن تأسیسات اتمی استفاده کند.

منظور از برنامه «آنسکام» که سرواژه ای متشکل از حروف اول «کمیسیون ویژه سازمان ملل» در زبان انگلیسی است، نظام بازرسی سازمان ملل بین سال های ۱۹۹۱ تا ۱۹۹۹ برای برنامه تسلیحات کشتار جمعی است.

اسکات ریتر؛ یکی از بازرسان سازمان انرژی اتمی، افشا کرد امریکا و انگلیس مسؤولیت هدایت کل عملیات بازرسی از برنامه تسلیحاتی عراق را به عهده داشته و از اطلاعات مورد نظر برای حمله به تأسیسات عراق در سال های بعد استفاده کرده است.

بلیکس محرمانه ماندن اطلاعات را اصل بنیادین اعتماد به آژانس بین المللی انرژی اتمی و همکاری کشورها با این نهاد دانست و تصریح کرد در صورتی که کشوری احساس کند اطلاعاتش به دست نهادهای اطلاعاتی کشورهای دیگر افتاده، اعتمادی به آژانس نخواهد داشت.

کارشناسان مسایل استراتژيک نیز می گویند که این آزمونی مهم برای آژانس انرژی اتمی و همکاری های آتی آن با ایران است؛ اینکه این نهاد بین المللی می تواند ارزیابی هایش از تاسیسات اتمی و نظامی ایران را محرمانه و دور از دسترس قدرت های بزرگ بین المللی قرار دهد یانه.

پیشتر شبهاتی مطرح شده بود که اسراییل و امریکا و برخی دیگر از قدرت ها، از جزئیات برنامه های اتمی و فعالیت های استراتژيک کشورها به منظور اهداف سلطه جویانه خود استفاده می کنند.

یکی از بزرگ ترین اتهامات مربوط به این حوزه در خصوص اهداف حمله نظامی امریکا به عراق، مطرح شد.

بر اساس گزارش هایی که در این مورد منتشر شد، امریکا و انگلیس برای تعیین اهداف تهاجم نظامی خود به عراق، از گزارش های محرمانه آژانس بین المللی انرژي اتمی استفاده کرده بودند!

این بدون تردید، نقض صریح تعهدات بین المللی محسوب می شود و آژانس بین المللی انرژی اتمی را در حد یک سازمان جاسوسی در خدمت اهداف و برنامه های سلطه جویانه قدرت های بزرگ، تنزیل می دهد.

از دید کارشناسان، این بزرگترین تهدید در برابر صلح و امنیت بین المللی است؛ اینکه از یک سازمان بین المللی وابسته به سازمان ملل متحد که علی القاعده در راستای تامین و گسترش صلح جهانی ایجاد شده، برای پیشبرد اهداف جنگی و تهاجمات و تجاوزات نظامی قدرت های بزرگ استفاده شود.

با توجه به تجربه عراق، افرادی مانند هانس بلیکس، اکنون همین نگرانی را در مورد ایران دارند.

این نگرانی در حالی مطرح می شود که یوکیا آمانو؛ دبیر کل کنونی آژانس بین المللی انرژی اتمی به تازگی اذعان داشت که آنچه در قالب برنامه جامع اقدام مشترک، میان ایران و آژانس امضا شده، قراردادی فراپادمانی و بالاتر از قواعد و پادمان های موجود آژ‌انس است. او گفت که این یک استثناست.

با این حساب، به عقیده کارشناسان، از این اظهارات، مشخص می شود که همکاری های ایران و آژانس، فراتر از قوانین این سازمان بین المللی و کاملا اسثنایی است؛ بنابراین، اطلاعاتی که در این میان، رد و بدل می شود نیز بسیار حیاتی و تعیین کننده و ارزشمند هستند.

اکنون مساله امنیت این اطلاعات و دسترسی رژيم هایی مانند اسراییل به آن، از اهمیت و حساسیت به سزایی برخوردار می شود.

آیا آژانس تضمینی در این زمینه به ایران داده است؟

حتی اگر این اطلاعات در اختیار اسراییل قرار داده نشود، با توجه به تجربه نگران کننده و ضد قوانین بین المللی عراق، آیا تضمینی وجود دارد که کشورهایی مانند امریکا و انگلیس از آنها به نفع سلطه گری نظامی خود بر کشورهای هدف در آینده، استفاده نکنند؟

اینها همه در حالی است که در سال هایی که هیچگونه همکاری ای میان ایران و آژانس و قدرت های جهانی در زمینه هسته ای برقرار نبود نیز قدرت های غربی با استفاده از هر امکانی از جمله ماهواره های جاسوسی و ویروس های اینترنتی سعی می کردند، به مراکز حساس نظامی و اتمی ایران نفوذ کنند و اطلاعات مورد نظر خود را به دست آورند. آیا اکنون که دوطرف دروازه های همکاری را به روی هم گشوده اند، این امکان دیگر منتفی شده است؟

با توجه به هشدار هانس بلیکس، پاسخ منفی است؛ بنابراین، ایرانی ها به ویژه، باید هشدار او را جدی بگیرند.

مخصوصا در شرایطی که در جریان مذاکرات اتمی ایران و جهان هم گزارش هایی از جاسوسی و شنود جریان مذاکرات سری هیات ها در هوتل های اروپایی از سوی آژانس های جاسوسی اسراییل منتشر شد.