بحث جهانی شدن عاشورا، بحثی است که فکر و ذهن نخبگان و سرآمدان جامعه اسلامی را بخود مشغول کرده است. اگر چه این بحث ریشه دور و درازی دارد و برخی از قلم بدستان در قرون گذشته نیز بدان توجه داشته و در این عرصه چیزهایی گفته اند؛ اما این بحث در زمان حاضر و با توجه به دو گزینه اهمیتِ بسیار قیام حق طلبانه امام حسین(ع) و نیز رشد فکری و ذهنی انسان معاصر، چهره جدی تری برای مطرح شدن بیشتر، بخود گرفته است.
در کل دو دیدگاه در جامعه اسلامی نسبت به جهانی شدن و نشدن و یا جهانی بودن و نبودن نهضت امام حسین(ع) در میان قلم بدستان وجود دارد:
۱- دسته اول معتقدند که نهضت وقیام امام و یاران وی اگر چه از نظر ارزش و اهمیت و معیارهای انسانی، در جایگاه ممتاز و رفیعی قرار دارد؛ اما از آنجا که حسین بن علی، به عنوان یکی از پیشوایان مذهبی شیعیان مطرح می باشد، لزوما نهضت و قیام او و سایر شهدای کربلا، قید می خورد به همین طریقه و مذهب و پیروان سایر نحله ها و مذاهب را نمی تواند زیر پر و بال خویش بگیرد.
بنابراین دیدگاه، عاشورا فاقد هر گونه ظرفیت های جهانی شدن و بودن است و در خوشبینانه ترین قضاوت، می توان آن را محدود در کشورهای اسلامی و میان مسلمانان جهان تصور کرد و نه بیشتر از آن.
۲- دیدگاه دیگر که طرفداران بسیاری را بخود اختصاص داده، با رد نظر نخستین، به این باور است که عاشورا ذاتا و ماهیتاً فراگیر و جهانی است و بر اساس آن و طبق معیارها و ملاکهای جهانی شدن، سناریوی کربلای حسینی، تهیه و تنظیم شده است.
بر خلاف نظر اول که عاشورا را محدود و مقید می سازد و آن را فقط از دریچه تنگ یک مذهب خاص برانداز و سنجه می کند، این دیدگاه و طرفداران آن قیام و نهضت امام حسین را نماد و سمبول حق و عدالت طلبی می داند که از بدو خلقت انسان و جهان وجود داشته و چون آن کوه استوار و ماندگار، همواره در برابر ستم و بی عدالتی، ایستاده است.
در این نگاه و دیدگاه، امام حسین و یاران او نماینده جبهه حق و خیر بوده و در مقابل، یزید و دار و دسته آن، به عنوان جبهه شر و بی عدالتی، مطرح بوده، هست و در طول زمانها و مکانها نیز خواهد بود.
لذا وقتی پای حق و عدالت بمیان میاید و از سویی می دانیم که حق و عدالت طلبی، جزو سرشت و فطرت انسانها می باشد و این اصل چون رودخانه جاودان و ماندگاری در همه ی زمانها و مکانها، ساری و جاری است.
لذا و با این رویکرد و استدلال، ما چه بخواهیم و چه نخواهیم و به تعبیر دیگر، چه خوشایند برخی از به اصطلاح روشنفکران باشد و چه بدآیند آنان باشد، ذات و ماهیت قیام امام حسین(ع)، در نفس و ذات خودش، جهانی است و حتی نیازی هم ندارد تا برای جهانی شدن آن، کس یا کسانی به خود زحمت بدهند و آن را جهانی بسازند.
امروزه در کشوری از کشورهای جهان و در نقطه ای از این کره خاکی، جا و مکانی را به سختی می توان سراغ گرفت که نام و یادی از امام حسین و قیام ماندگار و انسانی وی، در آن سامان وجود نداشته باشد.
هر سال در ماه محرم و در ایام عزاداری برای امام حسین و شهدای کربلا، مسلمانان سراسر دنیا برای آن رهبر آزادی و آزادگی، محافل و مراسم می گیرند و نام و پیام و آرمان حسین(ع) را بزرگ دانسته و تجلیل می کنند و این پاسداشتها از مرام امام حسین حتی در میان غیر مسلمانان نیز رایج و مرسوم است؛ چنانچه مسیحیان بنام حسین و یارانش مراسم می گیرند و بزرگ رهبر هندوها، حسین بن علی را الگو و اسوه مبارزاتی خویش می پسندند و دیگران را نیز به الگوگیری از آن آزاده دورانها توصیه می کند.
با این حساب، اگر معنی جهانی بودن، این نیست، پس چه می تواند باشد؟! در جهانی که با طرح و نقشه سوء و استعماری قدرتها و دولتهای استکباری و زورگو، چه بسا انسانهای بی اندازه زبون و ناکارآمدی چون رییس جمهور کشور برمه، لقب الهه دموکراسی می گیرد؛ حالانکه دست این الهه دموکراسی تا آرنج در خون مسلمانان بی گناه برمه ای آلوده است و در دنیایی که جایزه صلح نوبل به جنایت کاران درجه یک جنگی داده می شود و از آنها به عنوان نجات دهندگان بشر، تمجید و تقدیر می شود و عناوین و القاب جهانی به آنان تفویض می گردد، آیا نمی توان امام حسین و نهضت حق و عدالت طلبانه او را به عنوان یک حرکت انسانی و جهانی، تجلیل و تحسین کرد؟!
واقعیت آن است که در پشت این انکارها، افکارهای پلشت و پلیدی وجود دارد که بوسیله دشمنان قسم خورده اسلام و امت اسلامی، طرح ریزی می شود و آنها سعی دارند تا با تبیلغات وسیع و گسترده خویش در تمامی کشورهای اسلامی و غیر اسلامی، و با استفاده از عوامل لائیک و سکولار خویش در کشورهای اسلامی، بر سر راه جهانی بودن عاشورا و نهضت امام حسین(ع)، خار و خاشاک انکار و تردید بپاشند؛ چنانکه در بسیاری از موارد دیگر که به اسلام و مسلمانان مربوط می شود و اما در اصل رنگ و بوی جهانی دارد و در واقع به خیر و صلاح همه ی بشریت است، سنگ اندازی و مانع تراشی می کنند!.
یکی از آن موارد فخیم و ارزشمند که دشمنان قسم خورده امت اسلامی، در پی تخریب آن است و سعی دارد تا به هر شیوه ناجوانمردانه ی ممکن از رشد وفراگیری آن جلوگیری کند، موضوع ظهور منجی انسان و جهان در آخرالزمان است که بر اساس باورهای دینی ما و نیز سایر ادیان الهی، روزی ظهور می کند و جهانی را که به خواست و اراده همین جهانخواران و ستم پیشگان، غرق در ستم و تباهی و بیداد شده است، پر از عدالت و انسانیت و روشنائی خواهد کرد.
در هر حال، طبق آنچه در این مقال مختصر گفتیم، عاشورا و نهضت الهی- انسانی امام حسین(ع)، از آغاز انسانی و جهانی طرح ریزی شده بود و در حال حاضر نیز انسانی و جهانی هست و نشانه ها حاکی از فراگیر شدن هر چه بیشتر این حقیقت تابناک در میان ابنای بشریت است.