واحد تحقیق و ارزیابی افغانستان(AREU) تحقیقی را انجام داده و دریافته است که شماری از احزاب و گروه‌ها در افغانستان افکار تندروانه مذهبی را ترویج و تبلیغ می‌کنند.
به‌گزارش خبرگزاری آوا، گیونستوزی، یکی از نویسندگان این تحقیق می‌گوید که دو حزب مذهبی «جمعیت اصلاح» و «حزب‌التحریر» به طور گسترده و مداوم در بیشتر لیسه‌های افغانستان به شیوه‌های گوناگون، افکار تندروانه و مخرب را ترویج و تبلیغ می‌کنند.

به گفته او، جمعیت اصلاح افغانستان با جلب و جذب آموزگاران و آموزش آنان به آسانی به افکار نوجوانان در مکاتب رسوخ می‌کنند.

علی‌احمد علی، یکی دیگر از نویسندگان این تحقیق می‌گوید که احزاب اسلامی تندرو هم‌اکنون در لیسه‌های سراسر کشور حضوری گسترده دارند و به وسیلۀ اسلام‌گرایان تندروِ کشورهای اروپایی همانند فرانسه، بلژیک و انگلستان، تمویل و تجهیز می‌شوند.

به گفته او، جنگ قندوز نشان داد که این احزاب با هیچ گروه و قوم خاصی همکار نیستند و تمامی نوجوانان و جوانان را شست‌وشوی مغزی می‌دهند؛ بی آن که خود را وارد جدال‌های قومی، سمتی یا زبانی کنند.

واکنش جمعیت اصلاح
در همین حال، مسوولان در جمعیت اصلاح افغانستان در گفتگو با خبرگزاری آوا، اتهام ترویج افکار تندروانه در کشور را رد می‌کنند.

محمد عاطف، مسوول زون شمال جمعیت اصلاح به آوا گفت: جمعیت اصلاح در بیشتر ولایات افغانستان نمایندگی دارد، درس‌ها و آموزش‌های ما همه علنی است. ما قانوناَ کار خود را پیش می‌بریم.

آقای عاطف افزود که "هیچ کار ما نه زیر زمینی است؛ نه خشونت زاست."

وی گفت: تصور ما از اسلام این است که این دین مسالمت‌آمیز در جامعه بر هم‌پذیری تاکید شده است. این که مردم حرف می زنند مشکل خود شان است.

مسوول زون شمال جمعیت اصلاح تأکید کرد که هیچ پیام خشونت باری ما نداریم؛ اگر شما کتبا کدام سندی داشته باشید بفرمایید این اتهامات بی مورد است، ما در کجا حرف خشونت بار زدیم.

عاطف در ادامه گفت که "نه حرفی برای ترویج سلفیت داریم؛ نه مکلفیت این را داریم که جلو سلفیت را ما بگیریم."

این در حالیست که پیش از این نیز انتقادهایی از کارکرد جمعیت اصلاح و حزب التحریر در کشور مطرح شده است.

تخار و قندوز با خیل عظیم تندروان
این پژوهش با نظرسنجی از ۱۳۶ مکتب در هجده ولایت، تهیه شده است.

این تحقیق در ولایت‌های زابل، قندهار، هلمند، غزنی، پکتیا، لوگر، وردک، کابل، کاپیسا، پروان، تخار، قندوز، بغلان، بدخشان، بلخ، هرات، کنر، لغمان و ننگرهار انجام شده است.

در این میان دو ولایت تخار و قندوز خیل عظیمی از دانش‌آموزان و دانشجویان تندرو را در دامان خود پرورش داده اند.

بر اساس این تحقیق، گرایش و جلب‌وجذب دختران دانش‌آموز به آموزش‌های تندروانه در این دو ولایت به مراتب بیشتر از سایر ولایت‌های کشور است.

در این میان، شماری دلیل گسترش ناامنی در ولایات شمالی کشور را ناشی از فعالیت‌های مدارسی می‌دانند که افکار تندروانه را ترویج می‌کنند.

لشکر انتحاری تا پنج سال آینده
علی‌احمد علی، یکی از نویسندگان این تحقیق می‌گوید که خاطرات تلخ دهه شصت و هفتاد شمسی از سیاسی شدن مکاتب، سبب شده تا دولت فعالیت‌های سیاسی در مکتب‌ها را به کلی ممنوع کند؛ اما نتایج تحقیق ما نشان می‌دهد که با آزادسازی فعالیت‌های سیاسی و ورود احزاب اصلاح‌طلب و میانه‌رو به مکاتب، نوجوانان را از چنگ گروه‌های تندرو چپ و راست بیرون خواهد کشید.

به گفتۀ این پژوهشگران، سیاست‌زده‌گی و تندروی در مکتب‌های افغانستان به مراتب بیشتر و بدتر از دهۀ شصت و هفتاد شمسی است.

وی هشدار می‌دهد که اگر ارگان‌های امنیتی، چون ریاست امنیت ملی و وزارت داخله در این راستا کاری نکنند، تا پنج سال آینده کشور با لشکر بزرگی از جوانانی روبه‌رو خواهد شد که برای نهادینه ساختن قرائت افراطی‌شان از دین، حاضرند از جان خود نیز بگذرند.