فرضیه « کارگران افغانستانی, فرصت‌های شغلی را اشغال می‌کنند و موجب بیکاری کارگران ایرانی می‌شوند» چه‌قدر واقعی است؟
به گزارش آوا، به نقل از تسنیم، چند روز پیش اتفاق نامناسبی در ایران رخ داد. به مناسبت روز کارگر یک تشکل صنفی کارگری، پلاکاردهایی را به دست کارگران داد که محتوای آن درخواست کارگران ایرانی برای اخراج کارگران افغانستانی بود. ظاهرا با این استدلال که آنها فرصت‌های شغلی را گرفته‌اند و باعث بیکاری کارگران ایرانی شده‌اند.
اما این ماجرا فقط به اتفاق تلخ آن روز محدود نمی‌شود. این فرضیه از مدت‌ها پیش، در تمام طول این سال‌ها در ذهن خیلی از ایرانی‌ها به وجود آمده است:" مهاجرین افغانستانی فرصت‌های شغلی را اشغال می‌کنند و موجب بیکاری ایرانی‌ها می‌شود."
اما این فرضیه واقعا چه‌قدر علمی و متناسب با واقعیات است؟ راه حل آزمودن این فرضیه متاسفانه ساده است.
حضور مهاجرین افغانستانی در ۱۴ ولایت ایران از چند سال پیش ممنوع شده است. یعنی مهاجرین افغانستانی نه تنها حق کار کردن در این ۱۴ ولایت را ندارند، بلکه حتی حق عبور و مرور و اقامت هم ندارند. به این ترتیب مهاجرین افغانستانی عملا در ۱۴ ولایت حضور ندارند و بنابراین، اساسا امکان اشغال فرصت‌های شغلی این ۱۴ ولایت را نیز ندارند.
این ۱۴ ولایت عبارتد از : آذربایجان شرقی، اردبیل، زنجان، کردستان، کرمانشاه، ایلام، کردستان، چهارمحال بختیاری، کهگیلویه و بویراحمد، گیلان، مازندران
طبق فرضیه ابتدای متن، باید در این ۱۴ ولایت، اشتغال وضعیت نسبتا بهتری داشته باشد، چون مهاجرین افغانستانی در این ولایت ها نیستند و هیچ فرصت شغلی را اشغال نمی‌کنند. در مقابل در بقیه ولایت های کشور که حضور مهاجرین در آنها مجاز است، به دلیل وجود کارگران افغانستانی و اشغال کردن فرصت‌های شغلی، نرخ بیکاری باید افزون‌تر باشد. اما واقعیات چه می‌گوید؟
در این لینک، نرخ بیکاری در ولایت های مختلف در سال ۹۳ برآورده شده است. این آمار رسمی مرکز آمار ایران است که تنها مرجع اعلام نرخ بیکاری و بقیه شاخص‌های جمعیتی در ایران است.
طبق این آمار، این ۱۰ ولایت، بالاترین نرخ بیکاری را در ایران دارند. و از میان این ۱۰ ولایت، ۷ ولایت جزء لیست ولایت هایی است که حضور مهاجرین در آنها ممنوع است. ( ولایت های ممنوع مهاجرین با رنگ زرد مشخص شده‌اند)
نتیجه این دو نمودار کاملا واضح است، کاملا برعکس فرضیه اول متن در ولایت هایی که حضور مهاجرین افغانستانی ممنوع شده است و آنها در این ولایت ها حضور ندارند، نرخ بیکاری در کل این کشور بیشتر است و در ولایت هایی که حضور افغانستانی‌ها آزاد است و اتفاقا در ولایت هایی مثل یزد و قم که تراکم حداکثری هم دارند نرخ بیکاری پایین‌تر است.
بنابراین با این تحقیق ساده ادعای چند تشکل صنفی مبنی بر اینکه کارگران افغانستانی، فرصت های شغلی را اشغال می کنند و موجب بیکاری کارگران ایرانی می شوند، رد می شود.