موسسه آرزوی سبز برای افغانستان در گزارش خود با اشاره به استخراج معدن مس عینک آورده است که در روند استخراج این معدن به مساله محیط زیست توجه نشده است .
نعمت الله حیدری؛ عضو موسسه ارزوی سبز برای افغانستان گفت که منابع زیر زمینی نقشی مثبت در توسعه کشور دارند ولی باید شیوه هایی در نظر گرفته شود که به محیط زیست صدمه نزند.
آقای حیدری افزود، شرکت طرف قرارداد مس عینک طی شش سال گذشته کاری قابل توجهی برای محیط زیست انجام نداده است.
بر اساس قانون نافذه کشور، شرکت های برنده در استخراج معادن کشور باید شرایط محیط زیستی را در نظر بگیرد تا باعث آلودگی نشود.
اقای حیدری خاطر نشان کرد که عدم توجه به علایم محیط زیستی، نقض حقوق بشر است و باید شرکت قرارداد کننده و دولت به این موضوع حساس باشند.
براساس گزارش موسسه مذکور، برای استخراج معدن مس عینک باشندگان ۵ منطقه مجاور بیجا شده اند که دولت نیز به آنان توجهی نکرده است.
براساس مفاد قرارداد بین شرکت چینی استخراج کننده معدن مس عینک با وزارت معادن، شرکت مذکور موظف بوده است که با همکاری دولت برای بیجا شدگان سرپناه ایجاد کند.
ملا میرا جان، باشنده ولسوالی میرآغه ولایت لوگر می باشد که به دلیل قرارداد شرکت چینی از ساحه معدن مس عینک بیجا شده است.
وی می گوید که روزانه بیش از ۱۴۰ تُن مواد انفجاری در معدن مس عینک منفجر می شود که گرد وغبار حاصل از آن مردم محل و اطراف معدن را آزار می دهد.
بر اساس گزارش موسسه آروزی سبز برای افغانستان، از پنج منطقه بیجا شده هنوز دو منطقه بی سرپناه و بلا تکلیف می باشد.
ملا میرا جان در قسمتی دیگر از سخنان خود گفت که شرکت چینی تنها در عمل به مفاد قرارداد مقصر نیست بلکه نبود نظارت دقیق از طرف دولت نیز باعث کم کاری از سوی شرکت مذکور شده است.
او گفت، شرکت چینی طی سالهای گذشته سرک و پل هایی در منطقه احداث کرد که به دلیل نبود نظارت و کیفیت پایین همه آنان خراب شده است.
نبود یک نظام شفاف و عاری از فساد باعث شده است که طی دهه اخیر معادن کشور و سرمایه های خدادادی به یغما برود و تاثیری بر اقتصاد کشور نگذارد.
از سوی دیگر موسسه مذکور ادعا می کند که فساد در وزارت معدن تا کنون ۴ بار قانون معادن کشور را تغییر داده است و تنها علت آن اعمال از طرف زورمندان بوده است.
این موسسه می افزاید: وزارت معدن هنگام کندوکاو به آثارهای باستانی توجهی نمی کند و باعث تخریب میراث های فرهنگی کشور می شود.
جاوید نورانی همکار موسسه آروزی سبز برای افغانستان می گوید که طی چند سال اخیر ۱۳ میلیون دالر برای حفظ میراث های فرهنگی مصرف شده است که اکنون این مکان سرباز و بدون احاطه می باشد که با باران یا برف تخریب خواهد شد.
بر اساس گفته های وی، دولت سه پیش می خواست که آثارهای باستانی که در ساحه مس عینک است بیرون و به موزه کابل انتقال دهد که هنوز هیچ کاری صورت نگرفته است.
او علاوه کرد که بر اساس تحقیقات انجام شده بیرون کردن و انتقال این آثار ۴۰ سال را باید در بر بگیرد تا خراب نشود.
معدن مس عینک در ولسوالی محمد آغه ولایت لوگر موقعیت دارد که در ساحه این معدن آثارهای متعلق به ۵ هزار سال پیش می باشد.