جان کری، وزیر خارجه امریکا با هدف نهایی ساختن پیمان امنیتی با افغانستان وارد کابل شد و بعد از گفت و گوهای طولانی با کرزی، اعلام کرد که بر سر بسیاری از مفاد این پیمان با دولت افغانستان به توافق رسیده است. بسیاری از کارشناسان بر این باورند از آنجاییکه گفت و گوهای کری و کرزی در فضایی مملو از بی اعتمادی و عدم تعهد انجام شد، هرگز نمی تواند نتیجه مثبت زودهنگام در پی داشته باشد.
به گزارش خبرگزاری صدای افغان(آوا) در این رابطه "گون آیفیل" مجری برنامه خبر شبانگاهی تلویزیون امریکایی "پی بی اس" با دیوید ساموئل سیدنی، دستیار سابق وزیر دفاع امریکا در امور افغانستان، پاکستان و آسیای مرکزی، و نیز عمر صمد از مسولین سابق وزارت خارجه افغانستان، گفت و گو کرده است که از نظر می گذرد.

گون آیفیل: سخنان کری و کرزی را بعد از گفت و گوهای طولانی آنها در کابل شنیدید، ارزیابی شما در این مورد چیست؟
دیوید سیدنی: سفر کری به کابل برای امریکا یک گام به جلو بود اما مشکل بزرگ و اساسی فرا روی امضای پیمان به قوت خود باقی ماند، دولت کابل در اعطای مصونیت قضایی به نیروهای امریکایی و متحدان بین المللی اش بعد سال ۲۰۱۴ به امریکا اعتماد نکرد و امریکا نیز بعد از شنیدن شروط دولت کابل هیچگونه تعهدی نسپرد. به نظر می رسد عدم اعتماد خلا بزرگ این گفت و گو ها بود.
گون آیفیل: جناب عمر شما با سخنان دیوید سیدنی مبنی بر جو مملو از بی اعتمادی در سخنان کری و کرزی موافق اید؟
عمر صمد: جو بی اعتمادی یک مدتی هست که بر مناسبات میان امریکا و افغانستان سایه اندخته است و در گفت و گو های کری و کرزی نیز می شد آن را حس کرد. قبل از امضای پیمان امنیتی نه یک گام بلکه چندین گام اساسی می بایست برداشته شود. حفظ حاکمیت ملی افغانستان، کمک به این کشور در دفع تجاوزات خارجی و شکل کمک امریکا به افغانستان بعد از سال ۲۰۱۴ مواردی است که به ظاهر در سفر کری به افغانستان حل شد اما قالب اجرایی آن مشخص نشده است. امریکا و افغانستان هر دو می دانند که در صورت عدم امضای این پیمان چه چیزهایی را از دست می دهند. من فکر می کنم مردم افغانستان تفاوت تعریف مصونیت و مصونیت قضایی را می دانند بنابراین در نهایت به پیمان امنیتی با امریکا رای مثبت خواهند داد.
گون آیفیل: و در نهایت این لویی جرگه است که قرار است تصمیم نهایی را در این مورد بگیرد؟ فکر نمی کنید کرزی با واگذاری تصمیم نهایی به لویی جرگه می خواهد از زیر کار شانه خالی کند؟
دیوید سیدنی: به نظر می رسد این طور باشد. کرزی دوست دارد امضای پیمان را تا انتخابات ریاست جمهوری به تاخیر بیندازد، زمانیکه آینده افغانستان با تعیین رئیس جمهور جدید مشخص خواهد شد.
گوین آیفیل: کرزی در به تاخیر انداختن امضای پیمان امنیتی چه قدر نقش داشته است؟
دیوید سیدنی: تا این لحظه کرزی در عدم امضای پیمان امنیتی مانع بزرگ بوده است. اگر این کار را به عهده بقیه افغانستانیها گذاشته بودیم، بسیاز زود تر از این ها پیمان امضاء می شد. کری با همراه کردن کرزی کار بسیار بزرگی انجام داد.

گوین آیفیل: پاکستان چی؟ کشورهای دیگر از جمله کشورهای همسایه افغانستان چی؟ نانو چی؟ آیا امضای پیمان امنیتی امریکا با افغانستان برای کشورهای همسایه افغانستان یک نوع تهدید به شمار می رود؟ آیا تهدید از ناحیه پاکستان آنقدر جدی است که دولت افغانستان تضمین در رفع و دفع آن را به عنوان یک پیش شرط برای امضای پیمان امنیتی مطرح کند؟
عمر صمد: از دید مردم افغانستان تهدیدی حه از ناحیه پاکستان متوجه افغانستانیها می شود جدی و وافعی است. افغانستان دو دهه است که با این تهدید دست و پنجه نرم می کند و حتی قبل از ۱۱ سپتامبر که پای امریکاییها را به افغانستان باز کرد نیز این تهدید وجود داشت.
طالبان و ملا عمر در پناهگاههای امن در پاکستان زندگی می کنند در حالیکه در طی ۱۲ سال گذشته هیچ اقدامی وافعی در نابودی طالبان و رفع نگرانی مردم افغانستان برداشته نشده است. افغانستانیها نگرانند و به همین جهت در صدد هستند با استفاده از نیروهای بین المللی که در صورت امضای پیمان امنیتی شریک استراتژیک افغانستان بعد از سال ۲۰۱۴ به شمار می آیند ، این نگرانی را رفع کنند.
گون آیفیل: به نظر می رسد دو موضوع خروج نیروها ی امریکایی و خارجی از افغانستان و تامین امنیت برای آن تعداد نیروی خارجی که بعد از سال ۲۰۱۴ در افغانستان می ماند، دو موضوع اساسی باشد، سوال اینجاست چه تعداد قرار است بماند و امنیت آنها چگونه تامین خواهد شد؟

دیوید سیدنی: به نظر من تعداد نیروهایی که قرار است بماند یک چیز سمبلیک است و موضوع اصلی این است که طبق قرارداد مردم افغانستان بعد از سال ۲۰۱۴ از نیروهای خارجی و امریکایی چه انتظاراتی دارند و نیروهای خارجی چگونه می خواهد در برآورده ساختن این مطالبات متعهد باقی بماند. نوع تعهدات تعداد نیروهایی که قرار است بماند را تعیین می کند. تا هنوز تعهدات امریکا مشخص نشده و دولت افغانستان از این جهت نگران است.
گوین آیفیل: همه چیز تاکنون نامشخص است، امریکا تا چه اندازه انتظار می رود که به دولت افغانستان در رفع نگرانیهای این کشور همچنان متعهد باقی بماند؟
دیوید سیدنی: امریکا در این ده سال در افغانستان دستاوردهای زیادی داشته است از پیشرفت های اجتماعی گرفته تا ساخت یک اردوی ملی نسبتا قوی که هم اکنون توان مقابله با طالبان را دارد و در آینده بیشتر پیشرفت خواهد کرد.
به تبع نگرانی از عدم تعهد امریکا باعث شده است که بسیاری از افغانستانیها این کشور را ترک کنند و فرزندانشان را به کشورهای دیگر بفرستند، نگرانی در کل کشور سایه اندخته است و آنها نمی دانند بعد از ۲۰۱۴ قرار است چه اتفاقاتی بیفتد.
گوین آیفیل: آقای سیدنی در مورد انتخابات و فضای سیاسی پیرامون آن صحبت کرد، آیا می توان گفت که احتمال بهره برداری از امضا یا عدم امضای پیمان امنیتی به نفع کاندید خاصی وجود دارد؟
عمر صمد: فکر نمی کنم کسی بخواهد پیمان امنیتی دو جانبه در بازه زمانی الان تا ماه آپریل به یک سوژه انتخاباتی بدل شود. رقابتهای انتخاباتی در ماه فبریری شروع می شود و من فکر می کنم گروههای سیاسی افغانستان به شمول کرزی در این برهه از زمان می خواهند این موضوع پیمان امنیتی هرچه زود تر جمع شود.
گون آیفیل: بیایید در مورد آنچه که قرار است از الان تا بهار آینده اتفاق می افتد صحبت کنیم، آیا در مسیر امضای پیمان امنیتی قرا ر است دیدارهای دیگری نیز انجام شود؟ آیا زمان مشخصی برای امضا تعیین شده است؟ تکلیف پیمان امنیتی چه می شود؟
سیدنی: موارد موافقت شده و نیز اعطا یا عدم اعطای مصونیت قضایی به امریکاییها قرار است توسط بزرگان قومی که قرار است به فرمان کرزی درماه آینده تشکیل شود به بحث گذاشته می شود. تکلیف پیمان امنیتی بعد از برگزاری لویی جرگه مشخص می شود.
عمر صمد: بله، اما فراموش نکنید که یک و نیم سال پیش کرزی لویی جرگه را در مورد امضای پیمان استراتژیک با امریکا فرا خواند و لویی جرگه نیز به پیمان استراتژیک رای مثبت داد. برای بسیاری از افغانستانیها تشکیل دوباره لوی جرگه معنا ندارد، آنها می گویند یک بار که ما بله را گفته ایم پس نیازی به تشکیل دوباره نیست.
گوین آیفیل: نظر شما در ارتباط با این گفته مردم چیست؟
عمر صمد: برگزاری لویی جرگه یک مساله سیاسی است که به سیاست قومی، انتخابات پیش رو و نظر کرزی بستگی دارد. کرزی می خواهد نشان دهد که برای ملت افغانستان یک منجی است و در قاموس یک رهبر مستقل دوست ندارد نسل آینده از او به عنوان یک مهره امریکا یاد کنند.