در ۲۴ حوت ۱۳۵۷؛ یعنی درست ۳۴ سال قبل از امروز، ارتش سرخ شوروی پیشین، با تانك و هليكوپتر مردم به پاخاسته هرات را هدف قرار دادند و بسياري از مردم در همان اوايل صبح روز قیام، جام شهادت نوشیدند.
از این روز همه ساله در تپه مزار شهدای گمنام در جوار خواجه عبدالله انصاری هرات تجلیل می گردد. امروز نیز با حضور صدها تن از شهروندان و مقامات محلی هرات از این رویداد ماندگار تاریخی تجلیل شد.
محمد سليم تره كي؛ شهردار هرات كه رياست كميسيون ويژه برگزاري مراسم ۲۴حوت امسال را به عهده داشت در این مراسم باشکوه گفت:"مجاهدین غیور ما با رشادت ها و شهادت ها برای دفاع از دین و ارزش های اسلامی به سوی شهادت در راه خدا شتافتند و با سردادن کلمه توحید، موسی وار به مقابله با فرعونیان زمان پرداختند و اسماعیل گونه به منای میهن به قربانگاه رفتند و جواب دندان شکنی را به دشمنان دین و وطن دادند".
تره کی تصریح کرد که مردم مجاهد هرات با دادن ۲۵ هزار شهید و قربانی در یک روز، کاخ و پایگاه نظامیان دشمن را به لرزه در آوردند و در برابر نظام عمال ددمنش الحادی فاسد و طرفداران و حامیان آنان چون سیل خروشان توفان را به پا کردند.
مسئول کمیسیون برگزاری تجلیل از مقام شهدای ۲۴ حوت هرات گفت که متاسفانه امروزه مجاهدين و خانواده هاي شهدای هرات در وضعيت بد اقتصادي و اجتماعي به سر مي برند؛ اما دولت مركزي هيچگاه به مشكلات شان توجه جدي نكرده است.
وی در ادامه همچنین تاکید کرد که اکنون زمان آن رسيده كه دولت افغانستان در سياست هايش نسبت به برخورد با مجاهدين و خانواده هاي شهدا و معلولين كشور، بازنگري نموده و تغیيرات مثبتی را در وضعيت زندگي شان رونما سازد.

در همین حال اصیل الدین جامی؛ معاون والی هرات، طی سخنانی گفت که قیام ۲۴ حوت ۱۳۵۷ غیورمردان هرات به عنوان سرآغاز جهاد مردم مسلمان و شهیدپرور افغانستان در واقع برگ زرینی است از رشادت ها و حماسه آفرینی های بزرگ ملتی که حافظه تاریخی اش را بدان آراسته است.

جامی در ادامه گفت که شهادت از شاخصه ها و ممیزه های بارز دلیرمردان این خطه مردخیز می باشد؛ طوری که شهادت در راه دین و وطن از بزرگترین آموزه هایی است که برای ملت بزرگ افغانستان از پیشوایان دینی و سرداران صدر اسلام چون حضرت سیدالشهدا امام حسین(ع) و حضرت حمزه(ع) و دیگر وارثان پاک شان به ارث رسیده است.

به باور وی، رادمردان این کشور بارها در نبرد پیاپی با بیگانگان برای دفاع از سرزمین و ارزش های دینی خویش با پوشیدن ردای خونین شهادت ثابت نمودند که چه زیبا این درس بزرگ جانبازی را فراگرفتند و از این ابتلا و آزمایش همیشه سربلند بیرون آمدند.

معاون والی هرات گفت که امروزه این اتفاقات و حماسه های دلیرانه، نه تنها برای ما افغان ها جای افتخار و قابل تجلیل است؛ بلکه این حادثه عظیم جهانی برای جهانیان از زوایای مختلف قابل تحلیل و تمجید است و از جهات مختلف تحقیق و پژوهش دانشمندان را برمی تابد.
وی گفت که ملت افغانستان با هوشیاری و شناسایی زیرکانه دشمن، توانستند که دین را از خطر حضور و نفود دشمنان نجات بخشند و قیام کردند و ۲۵ هزار شهید دادند؛ تا دین را حفظ کنند و ما نیز باید با سرمشق گیری از این درس بزرگ در برابر دشمنان دین که از طریق سنگر و جنگی جدید با ما در مقابله هستند ایستادگی نماییم و نگذاریم خون شهدای مان پایمال گردد و این مهم فقط با اتحاد و برادری واقعی میسر می گردد.
در همین حال بصیره محمدی؛ رییس اداره کار، امور اجتماعی، شهدا و معلولین هرات نیز گفت که مردم قهرمان هرات در ۳۴ سال قبل براساس آیات الهی و تاکید بر اخوت و برادری با وحدت و یکدلی در برابر دشمنان وطن ایستادگی کردند و این حرکت را سرلوحه و سرمشق جوانان و ملت افغانستان در هر عصر و زمان قرار دادند.
وی در ادامه افزود که همانا جامعه ای که بنیادش بر مبنای دین یکتاپرستی و برادری استوار باشد جامعه ای است که هرگز تحت سیطره ظالمان و افراد غیردین قرار نخواهد گرفت.

در این مراسم بزرگ شماری از خانواده های مجاهدین و شهدا نیز با انتقاد از بی توجهی حکومت نسبت خانواده های مجاهدین و شهدا از مسئولین و مقامات خواستند؛ تا خانواد های شهدا را فراموش نکنند.
آنان می گویند که به آنها توجه کافی صورت نگرفته و همسر و فرزندان شهدا در فقر و تنگدستی شدید به سر می برند و در سرک ها دست به گدایی می زنند، این از عدم توجه دولتمردان است.
آنان همچنین تاکید داشتند که مردم و ملت افغانستان نباید مقام شهدا و خانواده های شهدا را فراموش کنند و با آنان همکاری نمایند.
گفتنی است که در روز ۲۴ حوت سال ۱۳۵۷ قیام مردمی از چهارگوشه شهر هرات شدت گرفت و نقاط بیشتر این شهر به تصرف مردم درآمد.
مسجد جامع هرات آزاد شد و تا عصر همان روز مهم ترين مركز نظامي دولت كه فرقه ۱۷ هرات بود به دست مجاهدین افتاد.
عساکر دولتی نيز به مردم پيوستند و سلاح و مهما ت زيادي به دست مردم آمد.
تانك ها و سربازان ارتش سرخ شوروي بعد از به شهادت رساندن ۲۵هزار فرد بي گناه و تحمیل خسارات سنگين به سوي شهرك مرزي تورغندي در مرز با ترکمنستان کنونی فرار کردند.
اين قيام خونين سرآغاز شكست سنگين شوروي و بيرون شدن آنان از افغانستان به شمار مي رود.