یكى از ابعاد مهمّ سبك زندگی اسلامی كه سهم بسزایی در نشاط و تحرّك خانواده و در نتیجه، جامعه و حركت آن به سوی كمال و سعادت دارد، «سبك شوهردارى» بانوان است؛ همان كه در لسان شریف پیامبر هنگامی كه یكی از زنان مسلمان خدمت آن حضرت مشرّف شد و از وجود مبارك ایشان پرسید كه چرا زنان از جهاد معاف شده‌اند؟ پیامبر اعظم (ص) فرمودند: «جهاد المرأة حُسن التبعّل؛ جهاد زن، خوب شوهرداری زن است.»آری! اگر جامعه‌ای بخواهد بنیان زندگی خانوادگی - كه نتیجتاً مستحكم‌شدن بنیان‌های زندگی اجتماعی را در پی دارد- با شالوده‌های متین و نامتزلزل بنا نماید، باید الگوی برتر برای سبك رفتار زن با شوهر در خانواده‌ها را بشناسد و پس از شناسایی، آن را به منصّه ظهور برساند. البته همان‌طور كه روشن است، سبك شوهرداری یكی از مهمترین ابعاد سبك زندگی اسلامی است و همه آن نیست بلكه سبك همسرداری توسّط مردان مسلمان هم از ابعاد دیگر سبك زندگی است كه خود، بحث و مجالی دیگر می‌طلبد.

حجت‌الاسلام محسن اکبری كارشناس امور مذهبی در گفت‌وگو با شفقنا (پایگاه بین‌المللی همکاری‌های خبری شیعه) درباره یكی از برترین الگوهای سبك زندگی اسلامی در بُعد «سبك شوهرداری» گفت: اسلام عزیز در این زمینه نمونه‌های متعددی ارائه داده است كه یكی از مهمترین آنها، زندگی پیامبر مكرّم اسلام (ص) با حضرت خدیجه (س) است.زندگی اولین بانوی مسلمان با پیامبر مكرّم اسلام(ص) كه اولین خانواده مسلمان را تشكیل داده بودند، سراسر درس و پیام برای زندگی‌ها و خانواده‌هایی بود و است كه بعدها به عنوان خانواده‌های مسلمان تشكیل شدند.

او افزود: زنان مسلمان اگر در سبك زندگی اسلامی آن هم در بخش مهمّی از آن مانند «سبك شوهرداری»، روش‌های همسرداری را از حضرت خدیجه(س) فرابگیرند و آن را به كار ببندند به یقین خواهند توانست گرم‌ترین و پرمحبّت‌ترین خانواده‌ها را پایه‌ریزی نمایند و خود، الگویی برای دیگران شوند.

این كارشناس مذهبی در ادامه گفت: حضرت خدیجه (س) كه خود را اولین زن تشكیل‌دهنده یك خانواده مسلمان می‌دانست با شیوه‏هاى مختلف «سبك شوهرداری» یك زن مسلمان را در معرض دید همگان قرار داد تا نشان دهد كه می‌توان از گوشه‌ي یك محیط كوچك مانند منزل و محدودترین روابط اجتماعی مثل رابطه زن و مرد، یك دین و رسالت جهانی را تقویت و موجب رشد هر چه بهتر آن شد و الگویی به وسعت همه جهان و همه ازمنه برای تقویت بنیان خانواده اسلامی بنا نهاد.

نمونه‌هایی از «سبك شوهرداری» حضرت خدیجه

نگرش ارزش‌مدارانه به همسر

حجت الاسلام اكبری بیان كرد: اولین ویژگی و امتیاز حضرت خدیجه (س) نسبت ‏به وجود مبارك پیامبر، درک ارزش‏های واقعی او در برابر درخشش فریبندگی‏های مادی و ظاهری بود. خدیجه (س) معنای فضایل و کمالات انسانی را به خوبی شناخته بود و چون توانست آن را تنها در وجود پیامبر اکرم بیابد، حاضر شد در لحظه به لحظه زندگی از ابتدای آن تا آخرین ثانیه‌ها، تمام شخصیّت و دارایی خود را برای درک آن فدا کند.اگر زن مسلمان نگرشی ارزشی به همسر خود داشته باشد و خوبی شوهر را در وجود كمالات دینی و الهی بداند نه امتیازات مادی و ظاهری، می‌تواند پیوندی عمیق و ناگسستنی با شوهر ایجاد كند كه علاقه‌های ظاهری و ابراز احساسات معروف در خانواده‌ها، پرتو ناچیزی از عظمت این عشق حقیقی به حساب می‌آید.

احترام به شخصیّت همسر

او در ادامه به دوّمین نمونه «سبك شوهرداری» حضرت خدیجه اشاره كرد و گفت: خدیجه به رغم اموال فراوان و موقعیّت اجتماعی ویژه‏ای که داشت، در برخورد و مواجهه با رسول اکرم (ص) همواره حریم حرمت او را پاس می‏داشت و کوچک‏ترین رفتاری که نشانی از اظهار برتری دهد از خود بروز نمی‏داد.

جلوه‏ای عالی از این رفتار را می‏توان در ماجرای عروسی آن حضرت سراغ گرفت. آن وقت که مراسم عقد پایان یافته بود و پیامبر می‏خواست ‏به خانه عمویش ابوطالب برگردد، حضرت خدیجه (س) این‌گونه همسر خود را مخاطب قرار می‏دهد: «إلی بیتک. فبیتی بیتک و أنا جاریتک؛ به خانه خودتان وارد شوید، خانه من خانه شماست و من کنیز شما هستم» یعنی موقعیت مالی و اجتماعی زن هیچ‌گاه نباید سبب برتری‌جویی بر شوهر شود بلكه باید موقعیت مالی و اجتماعی را در خدمت اهداف دینی و مذهبی مرد قرار داد و با این كار به عمیق‌تر شدن پیوند زن وشوهر همّت گماشت.

تلاش دائم جهت جلب رضایت همسر

فارغ التحصیل مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی ره در ادامه به نمونه‌ای دیگر از شوهرداری آن حضرت اشاره‌ای داشت و بیان كرد: خدیجه (س) تمام سعی و توان خود را به کار می‏برد تا امور منزل را مطابق میل و خواسته پیامبر اكرم (ص) اداره کند.

به طور مثال آن حضرت چون به میزان علاقه پیامبر به عبادت آگاه و مطّلع بود، چنان رفتار می‏کرد که پیامبر به راحتی به عبادت و راز و نیاز با خداوند عالمیان مشغول باشد و حضور خدیجه را مانعی برای عباداتش نداند.

آری! اگر زن مسلمان، در تمام ابعاد زندگی بكوشد تا رضایت خاطر شوهر را فراهم آورد، كانون خانواده به محیطی امن و آرام برای رسیدن به سعادت و خوشبختی تبدیل خواهد شد كه هرگز مادیات و ظاهرسازی‌ها – اگر به اندازه كوه‌ها هم باشد- این چنین تأثیری نخواهد داشت.

روش طرح خواسته‏ها و نیازمندی‌ها

او گفت: بدون شك هر زنى از شوهر خویش انتظارات و توقّعاتى دارد. نیازها و درخواست‏هاى معقول زن، اگر در محیطى پر محبّت و توأم با حفظ حریم‏هاى اخلاقى و به صورت غیرمستقیم انجام گیرد، در تحكیم روابط خانوادگى و افزایش محبّت تأثیرى فوق العاده خواهد داشت.

اکبری ادامه داد: حضرت خدیجه (س) خدمات زیادى را در خانه پیامبر اكرم (ص) انجام داده و صدمات فراوانى متحمّل شده بود، از این رو به صورت طبیعى مى‏توانست انتظارات و توقّعاتى را نیز از آن حضرت داشته باشد، امّا هیچ‏گاه خواسته‏هاى شخصى خود را مستقیم بیان نمى‏كرد بلكه اهتمام داشت كه آنها را به عنوان یك پیشنهاد یا خواهش غیر واجب و با كمال ادب و احترام مطرح نماید و این رویّه و سبك تا آخرین لحظات هم ادامه داشت.

به طور مثال خدیجه (س) هنگامى كه وصیّت‏هاى خود را بیان مى‏كرد، آنها را در قالب یك گفت وگوى صمیمانه مطرح نمود و گفت: «یا رسول‏ الله! مى‏خواهم خواسته‏اى را توسط دخترم فاطمه به شما برسانم و شرم دارم آن را مستقیم بازگو نمایم.» پیامبر از منزل خدیجه بیرون رفت. آن‏گاه خدیجه دخترش فاطمه را صدا كرد و به او گفت: «عزیزم! به پدر بزرگوار خود بگو كه مادرم مى‏گوید: من از قبر هراسناكم، دوست دارم مرا در لباسى كه هنگام نزول وحى به تن داشتى كفن كرده و در قبر بگذارى.»بلی! اگر زن خواهش و خواسته‌ای هم از شوهر خود دارد بیان مستقیم و آن هم با طلبكاری و به صورت غیر محبّت‌آمیز اگر چه در ظاهر شاید او را به خواسته‌اش برساند امّا از حرارت و گرمی كانون خانواده او می‌كاهد.بانوی اسلامی خواسته‌ها و نیازمندی‌های خود را مانند اول بانوی مسلمان، در قالبی صمیمانه و محبّت‌آمیز مطرح می‌كند تا علاوه بر رسیدن به خواسته خود، بتواند بنیان خانواده را مستحكم‌تر نماید.

ابراز و اظهار علایق و محبّت

حجت الاسلام اكبری اضافه كرد: یكی از نمونه‌های بارز «سبك شوهرداری» حضرت خدیجه (س)، ابراز محبّت و احساسات به همسر گرامی خویش بود.شما این اشعار كه منسوب به آن حضرت است را بخوانید و ببینید كه چگونه یك زن مسلمان، همسر خویش را خطاب می‌كند: «فلو أنّنى امشیت فى كل نعمة/و دامت لى الدنیا و ملك الأكاسرة/فما سویت عندى جناح بعوضة-اذا لم یكن عینى لعینك ناظرة» یعنی اگر تمام نعمت‏هاى دنیا و سلطنت‏هاى پادشاهان را داشته باشم و ملك آنها همیشه از آن من باشد، به نظر من به اندازه بال پشه‏اى ارزش ندارد زمانى كه چشم من به چشم تو نیفتد.»امثال این ابراز محبّت‌ها در بین خدیجه و پیامبر گرامی اسلام فراوان به چشم می‌خورد كه نشان از نقش مهم ابراز احساسات و علایق در استحكام بنیان خانواده دارد.