مردم با آمادگی کامل و بر اساس فتوای علما در این قیام خودجوش شرکت کردند که البته در میان جمعیت مردمی، شخصیت های بسیار بزرگ علمای دین نیز حضور داشتند

یوم الله 24 حوت(اسفند) سالروز حماسه ای تاریخی و یادآور مجاهدت مردم مسلمان هرات است، حماسه ای که طلایه دار و سلسله جنبان قیام های مردمی در برابر حاکمیت دست نشانده‌ی شوروی سابق شد و مردم هرات باستان برای رضای الهی دست به قیام زدند تا به متجاوزین این سرزمین بفهمانند که بیگانه ستیزی و استکبار شکنی جزئی از سرشت شان است و این مردم هرگز زندگی با ذلت را نمی پذیرند.

عبدالله آرزو با بیان مطلب فوق در گفتگو با خبرگزاری صدای افغان(آوا) صحبت های خود را در خصوص قیام 24 حوت چنین ادامه داد: در آن روز تاریخی مرد و زن و پیر و جوان از روستاها و قریه های اطراف همراه و هم صدا با مردم هرات بعد از نماز صبح با گلبانگ تکبیر و دست های خالی، اما ایمان قوی در منطقه درب قندهار که بعد از 24 حوت مردم هرات نام این منطقه را به درب انقلاب تغییر نام دادند، به میدان آمدند و با حمله به نهادهای امنیتی و پسته های دولتی، سلاح هایشان را به غنیمت گرفتند.
این شاهد عینی که در آن زمان نوجوانی 15 ساله بوده، اضافه نمود: اگرچه مردم پیشروی های بسیاری داشتند، اما رژیم با بی رحمانه ترین برخوردی که شاید تاریخ نظیر آن را در عصر چنگیز و هلاکو سراغ داشته باشد، دیوانه وار و سراسیمه و با زیر پا گذاشتن تمام عواطف انسانی بر مردم هجوم آورد و آنان را به خاک و خون کشید، اما رشادت های مردم موجب شد تا هرات و ولسوالی های اطراف طی یک روز به طور کامل از نفوذ اجانب و مزدوران شان پاک گردد.

به گفته‌ی وی، این قیام بنا بود 5 روز قبل از 24 حوت آغاز شود، اما به دلایل متعدد این مسئله عملی نشد و با تأخیر در 24 حوت انجام شد و مردم با آمادگی کامل و بر اساس فتوای علما در این قیام خودجوش شرکت کردند که البته در میان جمعیت مردمی، شخصیت های بسیار بزرگ علمای دین نیز حضور داشتند و شجاعانه در برابر توپ، تانک و حملات هوایی روس ها و مزدوران شان ایستادند و کوچکترین خللی در اراده های آهنین این مردم به وجود نیامد.

این نویسنده و پژوهشگر افغانستانی معتقد است، در آن روز ده ها هزار انسان آزاده به دلیل اینکه به دشمن بفهمانند که این سرزمین هرگز به اجانب روی خوش نشان نمی دهد، به خاک و خون غلطیدند و حماسه ای را خلق کردند که ادامه دهنده قیام های مردمی در سراسر افغانستان در برابر تجاوز بیدادگری و حاکمیت نامشروع و تحمیلی سردمداران کرملین نشین و مزدوررانش در افغانستان شد.

وی سپس از پدرش، شهید منشی اختر محمد که در پی آن ماجرا توسط نیروهای رژیم دستگیر شد، سخن گفت و افزود: ایشان در قیام 24 حوت حضور چشمگیری داشت و یکی از استوانه های اصلی بود که حکومت نیز با درک این مسئله و نفوذ ایشان بین مردم، از روی بدنش با تانک های زرهی تی 72 گذشتند و وی را شهادت رساندند تا دیگران دست از مبارزه و قیام بردارند.

به باور این تحلیلگر کشورمان این قیام، قیامی ارزشمند و حاوی درسی مهم بود که مردم در هر دوره و زمانی که احساس می کنند ارزش های ایمانی، منافع ملی و تمامیت ارضی کشور به زیر سوال می رود، باز هم با همان روحیه‌ی حماسی در میدان مبارزه حاضر می شوند.

آقای آرزو در پایان صحبت هایش خطاب به دشمنان این مرز و بوم گفت: باید بدانید که در برابر ملتی قرار گرفته اید که حماسه پروری و آزاد مردی جزء سرشت شان است، لذا بیهوده وقت و هزینه‌ی خود را در این کشور مصرف نکنید، چراکه شما نیز به سرنوشت بلوک شرق گرفتار می شوید.