خبرگزاری صدای افغان(آوا) ـ کابل: آغاز حملات موشکی هند بر مواضع پاکستانیها که از سهشنبه شب گذشته آغاز شد، نگرانیهای گستردهای را به همراه داشته است. دکتر سید برهان الطافی، آگاه روابط بینالملل، در گفتوگو با آوا، هند را به شتابزدگی در آغاز درگیری متهم کرده و گفت: «قضیه کشمیر آنقدر بزرگ نبود که منجر به یک جنگ تمامعیار شود و حل این مسئله از طریق دیپلماسی امکانپذیر بود.»
به گفته الطافی، «جنگ ممکن است با شلیک چند موشک از یک طرف آغاز شود، اما پایان آن نامعلوم است و میتواند مصیبتهای بزرگی به بار آورد. بر اساس تجربههای ثبتشده در طول تاریخ بشریت، جنگ هرگز برنده نداشته و هیچ کشور قدرتمندی تاکنون از آن نفعی نبرده است؛ در نهایت نیز چیزی جز حسرت و پشیمانی نصیبشان نشده است.»
نقش ایران در جلوگیری از ادامه جنگ
دکتر الطافی همچنین به نقش احتمالی ایران در میانجیگری به عنوان یکی از کشورهای مهم در منطقهی غرب آسیا اشاره کرده و میگوید: «ایران میتواند نقشی مؤثر در پیشگیری از افزایش درگیری و تنشها ایفا کند.»
وی افزود: «ایران در طول چهل سال گذشته، بهویژه در زمینه دیپلماسی و میانجیگری میان کشورهای مختلف نظیر عراق، افغانستان و سوریه، فعالیتهای متعددی داشته است. اگر دو طرف ارادهای برای صلح داشته باشند، ایران میتواند نقش حیاتی ایفا کرده و نفرت را به همزیستی مسالمتآمیز میان دو کشور تبدیل کند.»
از دید او، اگر ایران بخواهد از ظرفیتهای دیپلماتیک خود بهره ببرد و با همکاری سایر بازیگران منطقهای و جهانی، نظیر سازمان ملل یا کشورهای بزرگ دیگر، اقدام به میانجیگری کند، میتواند در کاهش تنشها مؤثر واقع شود. البته موفقیت این اقدامات بستگی مستقیم به اراده سیاسی طرفین و تحولات استراتژیک در سطح منطقه و جهان خواهد داشت.
پیامدهای جنگ بین هند و پاکستان برای افغانستان چیست؟
آقای الطافی تصریح کرد: در صورتی که میانجیگریها نتیجه ندهد و جنگ میان هند و پاکستان شدت یابد، افغانستان بهطور قطع تحت تأثیر قرار خواهد گرفت. این تأثیرات میتواند در ابعاد مختلف سیاسی، امنیتی و اقتصادی بروز پیدا کند.
الطافی معتقد است که افزایش تنشها بین هند و پاکستان ممکن است به بیثباتی سیاسی در افغانستان منجر شود؛ زیرا این کشور در موقعیت جغرافیایی حساسی بین دو قدرت هستهای منطقه قرار دارد و در چنین شرایطی، احتمال دخالت بازیگران خارجی در امور افغانستان افزایش مییابد. افزون بر آن، برخی گروههای سیاسی و شبهنظامی در داخل افغانستان نیز ممکن است از این وضعیت برای منافع خود بهرهبرداری کنند.
از سوی دیگر، به باور الطافی، افغانستان بهدلیل نزدیکی جغرافیایی با مرزهای پاکستان و هند و حضور گروههای تروریستی مختلف در داخل کشور، از نظر امنیتی نیز در معرض خطر قرار دارد. تشدید درگیریها در دو کشور همسایه میتواند بیثباتی را به افغانستان منتقل کند و تهدیدات امنیتی نظیر حملات تروریستی یا درگیریهای مرزی را افزایش دهد.
علاوه بر زیانهای سیاسی و امنیتی، جنگ میان هند و پاکستان به گفته الطافی، تأثیرات منفی اقتصادی نیز برای افغانستان بههمراه خواهد داشت. این تأثیرات ممکن است شامل کاهش سطح تجارت، افزایش هزینههای امنیتی، و حتی کاهش کمکهای بینالمللی باشد؛ چرا که بسیاری از کشورها ممکن است تمرکز خود را به مسائل داخلی یا جنگهای منطقهای معطوف کنند. همچنین، در چنین شرایطی، تردد کالاها و مواد اولیه با اختلال مواجه میشود. در مجموع، هرگونه افزایش تنش در منطقه، بهویژه میان هند و پاکستان، میتواند افغانستان را با چالشهای گستردهتری مواجه کند.
پسلرزههای جنگ میان هند و پاکستان برای منطقه زیانبار است
توریالی همت، آگاه روابط بینالملل، نیز در گفتوگو با خبرگزاری صدای افغان (آوا)، از آغاز درگیری میان هند و پاکستان ابراز نگرانی کرده و تأکید میکند که مردم افغانستان سالها از جنگ در داخل کشور رنج کشیدهاند و اکنون نیز باید خسارات ناشی از جنگ میان هند و پاکستان را تحمل کنند.
به گفته آقای همت، «جنگ نه تنها به ضرر دو طرف، بلکه به ضرر همسایهها و کل منطقه است. ما مسلمان هستیم، ملت پاکستان هم مسلمان است و هند نیز جمعیت زیادی از مسلمانان را در خود جای داده است؛ در مجموع، جنگ به زیان همه خواهد بود.»
این کارشناس روابط بینالملل پیشبینی میکند که «درگیری میان هند و پاکستان تأثیرات منفی زیادی بر افغانستان خواهد داشت، زیرا ما با پاکستان ۲۸۰۰ کیلومتر مرز مشترک داریم و پشتونهایی که در دو سوی این مرز زندگی میکنند، قطعاً از تبعات جنگ متضرر خواهند شد.»
توریالی همت خاطرنشان کرد: جنگ میان هند و پاکستان به تجارت، اقتصاد، امنیت و همهچیز ما لطمه خواهد زد. وی در عین حال از تلاشهای جمهوری اسلامی ایران برای کاهش تنش میان دو کشور تقدیر کرده و گفت: «جمهوری اسلامی ایران اقدام درستی انجام داده و ما از این تلاش قدردانی میکنیم. اگر امارت اسلامی نیز بتواند در این زمینه اقدامی انجام دهد و فضای جنگ را به فضای گفتگو تبدیل کند، کار ارزشمندتری خواهد بود.»
شایان ذکر است که روز دوشنبه هفته جاری، سید عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، در رأس هیأتی بهمنظور کاهش تنشها میان هند و پاکستان وارد اسلامآباد شد. اما پیش از آنکه وی به هند سفر کند، حملات موشکی هند به پاکستان آغاز شد؛ اقدامی غیرمنتظره از سوی دهلینو که از دید بسیاری از ناظران بینالمللی، نوعی شتابزدگی در آغاز جنگ از سوی این کشور قلمداد میشود.