به گزارش خبرگزاری صدای افغان(آوا)، دکتر سید علی حسینی که در یک گفت‌وگوی ویژه با خبرنگار آوا در تهران سخن می‌گفت، در مورد ظرفیت‌های تولید فرآورده‌های نفتی در ایران خاطرنشان کرد: "ایران جزء بازیگران فعال حوزه انرژی در سطح دنیا و منطقه است، دلیلش هم این است که ما در مجموع ذخایر نفت و گاز در دنیا رتبه اول را داریم".
به گفته وی، در صد سال گذشته، زیرساخت‌های خوبی در حوزه تولیدات نفتی در ایران ساخته شده و امکانات حمل و نقل، انتقال، ذخیره‌سازی، تولید نفت خام، پالایش و... این کشور در منطقه بی‌نظیر است.
مدیرعامل بورس انرژی ایران به بهره‌برداری از شرکت نفت ستاره خلیج فارس در این کشور اشاره کرد که در واقع بزرگترین پترول‌ساز دنیاست، و فرآورده‌های اصلی آن که پترول(بنزین) است، یک پترول بسیار با کیفیت و حتی بالاتر از یورو 5 است، که بالاترین استاندارد اروپا می‌باشد.
 
بورس انرژی ایران
وی در مورد بورس انرژی ایران نیز خاطرنشان کرد که از سال 1392فعالیت خود را شروع کرده و از همان ابتدا هم بخش داخلی و صادراتی داشته است.
به گفته دکتر حسینی، حوزه فعالیت آن‌ها در زمینه فرآورده‌های نفتی خیلی گسترده است؛ تمامی 5 فرآورده اصلی نفت شامل نفت سفید، نفت کوره، دیزل(نفت‌گاز ـ گازوئیل)، گاز مایع، پترول(بنزین) و همچنین سوخت هوایی یا سوخت جت در بورس انرژی ایران عرضه می‌شود و در کنار آن، فرآورده‌های ویژه پالایشگاهی هم مثل انواع حلال‌ها، آیزوریسایکل، آیزوفید و... عرضه می‌گردد.
وی تصریح کرد که عرضه تمامی فرآورده‌های اصلی و ویژه نفتی به علاوه نفت خام و میعانات گازی که پایه تولید این فرآورده‌ها هستند، در بورس انرژی ایران انجام می‌گیرد.
 
دو محصول ویژه برای افغانستان
مدیرعامل بورس انرژی ایران با اشاره به بازار افغانستان گفت که دو محصولی که برای افغاستان کار می‌کنند، یکی دیزل(گازوئیل) یا نفت گاز است که با استاندارد 5000ppm در بورس انرژی ایران به خریداران افغانستانی عرضه می‌شود، و این نفت گاز در هر حجمی که متقاضیان بخواهند، قابل تحویل و فروش به بازار افغانستان است و هم‌چنین پترول(بنزین) اوکتان 87 و اوکتان 91 که عمدتا در افغانستان مصرف می‌شود، به وفور در بورس انرژی ایران قابل عرضه است. علاوه بر این دو فرآورده‌ای که برای افغانستان مناسب است، ما گاز مایع و هم‌چنین نفت سفید را هم عرضه می‌کنیم که برای افغانستان قابل استفاده است.
 
محصولات با کیفیت و قیمت‌های کاملا رقابتی/ دعوت از تجار افغانستانی
وی تأکید کرد که فرآورده‌های نفتی آن‌ها از لحاظ کیفی، بسیار باکیفیت بوده و قابل مقایسه با سایر سوختی که در افغانستان توزیع و فروش می‌رود، نیست، ضمنا قیمت‌هایی که در بورس انرژی ایران عرضه می‌شود هم قیمت‌های کاملا رقابتی است.
از این‌رو وی دعوت از تجار افغانستانی دعوت کرد که بیایند و در بازار بورس انرژی ایران فعال شوند.
 
حمایت از خریداران افغانستانی
به گفته دکتر حسینی، معاملات بورس انرژی ایران حمایت قانونی دارد و چه به لحاظ تضمین کیفیت و چه به لحاظ تضمین تحویل، همه حمایت‌ها از خریداران افغانستانی صورت می‌گیرد.
 
تحویل مواد نفتی از مبادی دلخواه
وی خاطرنشان کرد که تجار افغانستانی می‌توانند مواد نفتی خریداری شده از بورس انرژی ایران را از تمام مبادی که بخواهند تحویل بگیرند، اراک، اصفهان، ساری، مشهد، بندرعباس و آبادان.
 
اطمینان در مورد تأمین نیاز غرب افغانستان
مدیرعامل بورس انرژی ایران در ادامه این گفت‌وگو تأکید کرد که الان پالایشگاه‌های ایران می‌توانند تضمین کنند که کل مصرف غرب افغانستان را که به لحاظ شرایط تحویل مزیت دارد، تأمین نمایند؛ "هر آن‌چه که از طرف خریداران تقاضا وجود داشته باشد، قابل تحویل است، من می‌توانم این را به شما صریح اعلام کنم".
 
حضور گسترده تاجران افغانستان در بورس انرژی ایران
وی در مورد تعداد شرکت‌های افغانستانی که در رینگ معاملاتی بورس انرژی ایران کد گرفتند، گفت که تعداد این شرکت‌ها زیاد است و تقریبا تمام تجار افغانستانی که در ایران فعالیت می‌کنند، در بورس انرژی فعالیت و سابقه حضور دارند.
 
بدون مشکل مبادله پول/ روش‌های متنوع برای تصفیه پول معاملات
دکتر حسینی در مورد مسأله تبادله پول خرید مواد نفتی بین تاجران افغانستان و بورس انرژی ایران تأکید کرد: "ما مشکل چندانی در مورد تجار افغانستان نداشتیم، چون این‌ها در بازار ایران فعال اند و امکان تصفیه خریدهای‌شان را دارند و مشکلی نیست. از طرف دیگر، روش‌های تصفیه‌ای که ما برای تجار افغانستان پیش‌بینی کردیم، روش‌های متنوعی است؛ هم می‌توانند نقدی تصفیه کنند، هم خارج از پایاپی تصفیه کنند یا به صورت نسیه تصفیه کنند و مشکلی از این بابت وجود ندارد".
 
فقط 24 ساعت برای صدور مجوز
وی در مورد شرایط صدور مجوز معامله در بورس انرژی ایران برای متقاضیان جدید گفت: "فقط در حد 24 ساعت وقت لازم دارد، شرکت یک سری مستندات اولیه را به یکی از کارگزاران بورس انرژی می‌دهند و ظرف 24 ساعت، رجیستر می‌شوند و کد معاملاتی برای آن صادر می‌گردد".
مدیرعامل بورس انرژی ایران خاطرنشان کرد که 70 کارگزاری این بورس در تمام نقاط ایران فعالیت می‌کند و تجار افغانستانی می‌توانند با مراجعه به آن‌ها، فرایند صدور کد و رجیستر شدن را طی کنند.
 
امکان تحویل؛ 7 روز پس از معامله
وی در مورد تحویل‌ مواد نفتی خریداری شده در بورس انرژی ایران گفت: "از 7 روز بعد از معامله، امکان تحویل فراهم است و تاجران می‌توانند تحویل بگیرند".
دکتر حسینی تأکید کرد که دستور اکید توسط شرکت ملی پالایش و پخش به شرکت‌های پالایشی داده شده که تحویل خرید از طریق بورس انرژی را در اولویت بگذارند.
 
فعالیت بورس در 5 روز هفته/ سه روز فوق‌العاده برای عرضه‌های صادراتی
وی در مورد چگونگی فعالیت بورس انرژی ایران گفت: "ما در تمام پنج روز هفته ما فعال هستیم، ولی آن عرضه‌هایی که صادراتی است و بیشتر تجار افغانستانی می‌توانند رویش حساب کنند، بیشتر در سه روز دوشنبه، سه‌شنبه و چهارشنبه انجام می‌شود".
 
فروش 305 هزار تن فرآورده نفتی در یک هفته
مدیرعامل بورس انرژی ایران در مورد برنامه جدید این بورس برای معاملات آینده گفت که در هفته سوم سنبله(شهریور) امسال، ۳۰۵ هزار تن انواع فرآورده نفتی شامل پترول، گاز مایع، دیزل و نفت سفید در رینگ صادراتی بورس انرژی ایران به ارزش هزار و ۵۲۰ میلیارد تومان معامله شد که از این میزان، ۱۱۰ هزار تن پترول به ارزش ۷۲ میلیون دالر و ۱۰۶ هزار تن گاز مایع (LPG)به ارزش ۳۰ میلیون دالر به مقصد بازار‌های بین‌المللی معامله شده است.
 
ارائه 250 هزار تن فرآورده نفتی در هفته آخر سنبله
وی خاطرنشان کرد که بر همین اساس، در روزهای دوشنبه و سه شنبه هفته آخر ماه سنبله نیز حجمی بالغ بر ۲۵۰ هزار تن انواع فرآورده نفتی شامل پترول، دیزل، گاز مایع و نفت سفید با شرایطی منحصر به فرد و جذاب از لحاظ قیمت و کیفیت، برای تجار خارجی از طریق رینگ صادراتی بورس انرژی ایران عرضه می‌شود.
دکتر حسینی ادامه که برخی از این محموله‌ها شامل 55000 تن دیزل به قیمت هر تن 465 دالر برای روز دوشنبه و دو محموله 5000 تنی گاز مایع به ترتیب با قیمت پایه هر تن 270 دالر  و 268 دالر در روز سه شنبه هفته آخر ماه سنبله، به مقصد افغانستان در رینگ صادراتی بورس انرژی عرضه می‌شوند.
 

متن کامل بخش اول مصاحبه خبرنگار آوا با دکتر سید علی حسینی، مدیرعامل بورس انرژی ایران به شرح زیر است:
سوال: بحث بورس انرژی، به خصوص در رینگ بین‌الملل از چه زمانی در ایران آغاز شده، چقدر سابقه و چه ظرفیت‌هایی برای صادرات دارد؛ در حالی که خود جمهوری اسلامی ایران از واردکنندگان برخی اقلام مواد نفتی مثل پترول بوده است؟
حسینی: ایران جزء بازیگران فعال حوزه انرژی در سطح دنیا و منطقه است، دلیلش هم این است که ما در مجموع ذخایر نفت و گاز در دنیا رتبه اول را داریم، و خوشبختانه در صد سال گذشته، زیرساخت‌های خوبی در ایران تأسیس شده و امکانات حمل و نقل، انتقال، ذخیره‌سازی، تولید نفت خام، پالایش و... ما در منطقه بی نظیر است. آخرین مورد هم بهره‌برداری از شرکت نفت ستاره خلیج فارس است که در واقع بزرگترین پترول‌ساز دنیاست، و فرآورده‌های اصلی آن که پترول است، یک پترول بسیار با کیفیت و حتی بالاتر از یورو 5 است، که بالاترین استاندارد اروپا برای تولید پترول است.
بورس انرژی در ایران از سال 1392فعالیت خود را شروع کرده و از همان ابتدا هم رینگ داخلی و هم صادراتی داشته است. حوزه فعالیت ما در زمینه فرآورده‌های نفتی خیلی گسترده است؛ تمامی 5 فرآورده اصلی نفت شامل نفت سفید، نفت کوره، نفت گاز(دیزل)، گاز مایع، پترول و همچنین سوخت هوایی یا سوخت جت در بورس انرژی ایران عرضه می‌شود. در کنار آن، فرآورده‌های ویژه پالایشگاهی هم مثل انواع حلال‌ها، آیزوریسایکل، آیزوفید و... در بورس انرژی ایران عرضه می‌شود. به طور مشخص می‌توانم بگویم که تمامی فرآورده‌های اصلی و ویژه نفتی به علاوه خود نفت خام و میعانات گازی که پایه تولید این فرآورده‌ها هستند، در بورس انرژی ایران انجام می‌گیرد.
دو محصولی که ما برای افغاستان کار می‌کنیم، یکی دیزل یا نفت گاز است که با استاندارد 5000ppm در بورس انرژی ایران به خریداران افغانستانی عرضه می‌شود، و ما خوشبختانه خریدارانی از کشور افغانستان داریم. این نفت گاز در هر حجمی که متقاضیان بخواهند قابل تحویل و فروش به بازار افغانستان است. هم‌چنین پترول اوکتان 87 و اوکتان 91 که عمدتا برای کشور افغانستان مصرف می‌شود، به وفور در بورس انرژی ایران قابل عرضه است.
مزیت عمده عرضه‌های ما در بورس انرژی ایران این است که عرضه‌کننده ما، تولیدکننده اصلی این فرآورده‌ها در کشور است و شرکت ملی پالایش و پخش فراورده‌های نفتی ایران که 10 پالایشگاه کشور تحت نظارت آن کار می‌کنند، مسئول عرضه این تولیدات است.
از لحاظ کیفی نیز همان‌طور که گفتم این فرآورده‌ها بسیار با کیفیت بوده و اصلا قابل مقایسه با سایر سوختی که در افغانستان توزیع و فروش می‌رود، نیست، و این از لحاظ مسائل محیط زیست، حفظ حقوق مردم و مصرف‌کننده خیلی حائز اهمیت است.
ضمنا قیمت‌هایی که در بورس انرژی ایران عرضه می‌شود، قیمت‌های کاملا رقابتی است؛ یعنی قیمت عمده فروشی و مناسبی است، از همین جهت ما دعوت می کنیم که تجار افغانستانی بیایند و در این بازار فعال شوند. از طرف دیگر، معاملات بورس انرژی ایران حمایت قانونی دارد و از آن‌ها حمایت قانونی می‌شود؛ چه به لحاظ تضمین کیفیت و چه به لحاظ تضمین تحویل، همه حمایت‌ها را ما در بورس از خریداران افغانستانی داریم.
 
سوال: با توجه به بحث قیمت، چون افغانستان علاوه بر ایران، از حوزه شمال و از کشورهایی چون ازبکستان و ترکمنستان مواد نفتی و گاز مایع خریداری می‌کند، این کیفیت و قیمت نسبت به تولیدات مشابه دیگر کشورهای همسایه افغانستان به چه صورت است؟
حسینی: بر اساس استقبالی که صورت می‌گیرد، نظر من این است که در مجموع هم کیفیت و هم قیمت در بورس انرژی ایران، مناسبت‌تر است؛ یعنی آن کالایی که از منبع ایران برای افغانستان تأمین می‌شود، در مجموع کیفیت و قیمت آن نسبت به سایر عرضه‌کنندگان در سطح منطقه مناسب‌تر است.
ضمن این‌که به لحاظ بحث نزدیکی انبارهای تحویل، مثلا اصفهان یا مشهد، هزینه‌های حمل و نقل کمتری هم دارند و استقبالی که تجار افغانستان داشتند، نشان می‌دهد که منابع ایران برای‌ تأمین مواد نفتی مناسب است.
 
سوال: در بحث انبارهای تحویل، شما گفتید که دو شهر برای تحویل وجود دارد؟
حسینی: نه، ما از تمام مبادی که تجار افغانستانی در ایران بخواهند مواد نفتی را تحویل بگیرند، می‌توانیم تحویل بدهیم؛ یعنی از اراک، اصفهان، ساری، مشهد، بندرعباس و آبادان، منتهی تجار بر اساس قیمت حمل و ذائقه خودشان، نقطه تحویل را انتخاب می‌ کنند، ولی ما کاری که کردیم، تمام این امکان را برای‌شان فراهم کردیم که بتوانند انتخاب کنند.
 
سوال: در طول این سال‌ها چقدر حضور در بورس انرژی ایران از طرف تاجران افغانستانی استقبال شده، من دقیق نمی‌دانم حوزه غرب افغانستان چقدر نیاز به دیزل و پترول دارد، شما تا حالا چقدر در حوزه افغانستان فروش داشته‌اید و آیا این توانایی وجود دارد که به یک اتکای قابل اطمینان برای نیاز افغانستان به مواد نفتی تبدیل شوید؟
حسینی: در این سال‌ها تجار افغانستانی استقبال خوبی از عرضه‌هایی که در بورس انرژی ایران شده، داشته‌اند. علاوه بر این دو فرآورده‌ای که برای افغانستان مناسب است، ما گاز مایع را هم عرضه می‌کنیم که برای افغانستان قابل استفاده است و هم‌چنین نفت سفید.
ولی با توجه به رشدی که در صنعت پالایشگاهی در ایران اتفاق افتاده؛ اولا ما در گذشته 9 پالایشگاه فعال داشتیم که سعی کردند ظرفیت تولیدشان را بیشتر کنند، پروژه‌های بهینه‌سازی انجام دادند برای این‌که کیفیت را بالا ببرند و فرآورده‌های با ارزش‌تری مثل پترول تولید کنند و دوما پالایشگاه ستاره خلیج فارس که تقریبا در دو سال گذشته وارد مدار تولید شده و یک پالایشگاه بسیار بزرگ و جهانی است، از لحاظ میزان عرضه و اطمینان به تداوم آن هیچ محدودیتی ندارد. بر این اساس، الان پالایشگاه‌های ایران می‌توانند تضمین کنند که کل مصرف غرب افغانستان را که به لحاظ شرایط تحویل مزیت دارد، تأمین نمایند.
 
سوال: می توانید بگویید که بر اساس آمار سال 97 تان چقدر صادرات مواد نفتی به افغانستان داشتید؟
حسینی:مسأله این است که ما متناسب به تقاضا، محصول داریم؛ محدودیتی از این طرف وجود ندارد، هرآن‌چه که تقاضا از طرف خریداران وجود داشته باشد و به قول ما بازار کشش داشته باشد، قابل تحویل است، من می‌توانم این را به شما صریح اعلام کنم.
 
سوال: می توانید بگویید که چند شرکت افغانستانی با شما کار می‌کنند؟
حسینی: تعداد شرکت‌های افغانستانی که در رینگ معاملاتی ما کد گرفتند، زیاد اند.تقریبا تمام تجار افغانستانی که در ایران فعالیت می‌کنند، حالا روی یک محصول یا چند محصول ما، در بورس انرژی فعالیت کرده‌اند، سابقه حضور دارند و تعدادشان خیلی زیاد است.
 
سوال: بحث دیگر، بحث مبادلات بانکی است، با توجه به این‌که تحریم‌ها علیه ایران هر روز شدیدتر می‌شود، تا چه اندازه شما و طرف افغانستان به خاطر جمع‌آوری و پرداخت پول معاملات نفتی مشکل دارید؟
حسینی: در مورد تجار افغانستان ما مشکل چندانی نداشتیم، چون این‌ها در بازار ایران فعال اند و امکان تصفیه خریدهای‌شان را دارند و مشکلی نیست. از طرف دیگر، روش‌های تصفیه‌ای که ما برای تجار افغانستان پیش‌بینی کردیم، روش‌های متنوعی است؛ هم می توانند نقدی تصفیه کنند، هم خارج از پایاپی تصفیه کنند یا به صورت نسیه تصفیه کنند و مشکلی از این بابت وجود ندارد.
 
سوال: برای حضور یک شرکت در بورس انرژی ایران چه پیش زمینه‌هایی وجود دارد، روال کاری چگونه است؟
حسینی: فقط در حد 24 ساعت وقت لازم دارد، شرکت یک سری مستندات اولیه را به یکی از کارگزاران بورس انرژی می‌دهد و ظرف 24 ساعت، رجیستر می‌شود و کد معاملاتی برای آن صادر می‌گردد، به همین راحتی. البته به نظر من تمامی شرکت‌های افغانستانی که در حوزه انرژی در بورس ما کار می‌کنند، کد دارند، شاید تعداد کمی باشند که کد نداشته باشند، یعنی این پروسه را طی نکرده باشند، اما از نظر ما 24 ساعت، اگر امروز شرکت آن مستندات اولیه را ارائه کند، فردا برایش کد معاملاتی صادر می‌شود. ما 70 کارگزاری بورس انرژی در تمام نقاط ایران داریم و تجار می‌توانند با مراجعه به آن‌ها، این فرایند برای صدور کد و رجیستر شدن را طی کنند. به صورت مشخص کارگزاران ما در اصفهان، مشهد، تهران و اراک فعال اند و شعبه دارند.
 
سوال: نحوه ارائه حامل های انرژی در بورس و چگونگی خریداری تاجران چگونه است؟ مشخصا باید در یک مکان حضور داشته باشند؟
حسینی: تمام بستر معاملاتی بورس انرژی مبتنی بر آی.تی است و روی بستر وب انجام می شود. افراد با یک دسترسی به اینترنت می‌توانند از طریق سیستم ما معامله انجام بدهند، محدود به نقطه و مکان جغرافیایی نیست، می‌توانند از طریق سایت بورس و هم سایت سامانه معاملاتی؛
www.tsetmc.com/Loader.aspx?ParTree=15
و
www.irenex.ir/Guest/PhysicalMarket/PhysicalOfferAnn.aspx
از هر نقطه‌ای که دسترسی به اینترنت داشته باشند، معاملات ما را ببینند و در جریان عرضه‌ها قرار بگیرند.
هر کالاهایی که در بورس انرژی ایران و در رینگ صادراتی عرضه شود، حداقل از دو روز قبل اطلاع‌رسانی می شود، بعضی وقت‌ها این دوره بیشتر است، افراد می‌توانند جزییات عرضه را ببینند، و اگر متقاضی خرید باشند، از طرق کارگزار خودشان اقدام به خرید کنند.
 
سوال: معمولا برای تحویل چقدر طول می‌کشد؟
حسینی: تحویل‌ها بر اساس آن چیزی است که عرضه‌کننده اعلام کرده، ولی از 7 روز بعد از معامله امکان تحویل فراهم است و تاجران می‌توانند تحویل بگیرند. ضمنا از این هفته دستور اکید توسط شرکت ملی پالایش و پخش به شرکت‌های پالایشی داده شده که تحویل خرید از طریق بورس انرژی را در اولویت بگذارند و هرگونه مشکلی که وجود دارد، برای مشتریانی که از طریق بورس انرژی خرید می‌کنند، رفع نمایند.
 
سوال: عرضه در بورس انرژی معمولا چند روز به چند روز صورت می‌گیرد؟
حسینی: در تمام پنج روز هفته ما فعال هستیم، ولی آن عرضه‌هایی که صادراتی است و بیشتر تجار افغانستانی می‌توانند رویش حساب کنند، بیشتر در سه روز دوشنبه، سه‌شنبه و چهارشنبه انجام می‌شود.
 
سوال: چه برنامه‌ تازه‌ای برای ارائه فرآورده‌های نفتی در بورس انرژی دارید؟
حسینی: در هفته سوم شهریور(سنبله) امسال در حالی ۳۰۵ هزار تن انواع فرآورده نفتی شامل پترول، گاز مایع، دیزل و نفت سفید در رینگ صادراتی بورس انرژی ایران به ارزش هزار و ۵۲۰ میلیارد تومان معامله شد که از این میزان ۱۱۰ هزار تن پترول به ارزش ۷۲ میلیون دالر و ۱۰۶ هزار تن گاز مایع (LPG)به ارزش ۳۰ میلیون دالر به مقصد بازار‌های بین‌المللی معامله شده است.
بر همین اساس در روزهای دوشنبه و سه شنبه هفته آخر شهریور ماه نیز حجمی بالغ بر ۲۵۰ هزار تن انواع فرآورده نفتی شامل پترول، دیزل، گاز مایع و نفت سفید با شرایطی منحصر به فرد و جذاب از لحاظ قیمت و کیفیت، برای تجار خارجی از طریق رینگ صادراتی بورس انرژی ایران عرضه می‌شود.
برخی از این محموله‌ها شامل 55000 تن دیزل به قیمت هر تن 465 دالر برای روز دوشنبه و دو محموله 5000 تنی گاز مایع به ترتیب با قیمت پایه هر تن 270 دالر  و 268 دالر در روز سه شنبه هفته آخر شهریور ماه به مقصد افغانستان در رینگ صا دراتی بورس انرژی عرضه می‌شوند.