آگاهان بر این باور هستند که حضور امریکا طی شانزده سال در افغانستان نه تنها دست آوردی قابل ملاحظه ی در عرصه های مختلف امنیتی و اقتصادی نداشته است بلکه پیامدهای ناگواری را نیز به دنبال داشته است.
آنان ادامه جنگ و افزایش نا امنی ها در کشور را ناشی از حضور خارجی ها در افغانستان دانسته و تاکید می کنند که ضمن اینکه گروه های تروریستی در ذات خود از جاده انسانیت خارج هستند حضور خارجی ها بهانه بیشتری به دست آنها داده تا با انگیزه بیشتر دست به جنایات بزنند.
وحید مژده کارشناس مسائل سیاسی در مصاحبه با آوا، با بیان مطلب فوق گفت: بر اساس اعتراف سران امریکایی، آنان طی شانزده سال در افغانستان دست آورد چندانی نداشته است.
به گفته وی آقای ترامپ در راهبرد جدید خود رسماَ اعلان کرد که ما بعد از این در صدد حکومت سازی و نظام سازی در افغانستان نیستیم، این به این معنی است که تلاش امریکا برای ایجاد یک نظام پاسخگو و شفاف در کشور با شکست مواجه شده است.
وی تاکید کرد که از نظر نظامی نیز امروز بیشترین خاک افغانستان به اعتراف خود امریکایی ها در دست طالبان است، از نظر امنیتی نیز می بینم که از سال دو هزار و یک وقتی که خارجی ها به افغانستان آمد در تلاش این بود که القاعده را سرکوب کنند، اما امروز اعتراف می کنند که بیش از بیست گروه تروریستی در این خاک فعالیت دارد.
به باور این کارشناس سیاسی طی شانزده سال تمام، بجای اینکه تلاشها و مبارزه به ختم جنگ و کاهش تروریست منجرشود، برعکس سبب ایجاد گروه ها جدید دهشت افگن شده است.
درنهایت باید گفت که امریکا آن اهدافی را که خود عنوان کرده بود عملی نکرد، اما سوال اساسی اینجاست که آیا واقعاَ امریکا در صدد نابودی تروریزم در افغانستان بوده است یا دوام جنگ را در افغانستان می خواسته است تا به این ترتیب برکشورهای منطقه مشکل ایجاد کند.
به گفته او اگر هدف از حضور امریکا ادامه جنگ و تحت فشار قرار دادن کشورهای منطقه بوده باشد تا جایی موفق شده است و افغانستان نا امن، چالشهای بیشتر تروریستی را بوجود آورده و روسیه و چین وایران را مورد تهدید قرار داده است اما اگر هدف ختم جنگ در کشور بوده است هیچ تغییری بوجود نیامده است.
مژده همچنان افزود: یکی از چالشهای عمده اجتماعی افزایش مواد مخدر در افغانستان است، اما امریکایی ها در مبارزه با این پدیده شوم نه تنها صداقت نداشته است که در افزایش آن همواره تعمد داشته است.
او همچنان اظهار داشت که از سال دو هزارو یک تا کنون کشت و قاچاق مواد مخدر افزایش پیدا کرده و این نشان می دهد که ایالات متحده قصداَ این کار را کرده است در حالیکه مبارزه با مواد مخدر کار چندان دشواری نبود، اما اینها هرگز در این رابطه قدم جدی برنداشتند.
به عقیده این کارشناس سیاسی امریکا نه تنها در خصوص مبارزه با مواد مخدر تلاش نکردند که اسناد و مدارک بسیاری وجود دارد که خود اینها از تولید مواد مخدر در افغانستان بهره برداری کرده و تجارت نموده است.
به باور مژده، عایدات مواد مخدر در افغانستان بر اساس برخی از گزارشها سالانه هفتاد ملیارد دالر است، در حالیه مصارف مجموعی جنگ امریکا در حدود دوازده ملیارد دالر است و حدود چهار یا پنج میلیارد دالر دیگر نیز به افغانستان کمک می کنند که نهایتاَ به بیست میلیارد دالر می رسد.
وی تصریح کرد که اگر بر فرض بیست میلیارد دالر عواید مواد مخدر را امریکا برای دولت و مردم افغانستان هزینه کند، یقیناَ پنجاه میلیارد آن برای ادامه جنگ، تمویل و تجهیز گروه های تروریستی به کار گرفته خواهد شد.
هرچند ممکن است پول مواد مخدر از طریق بودجه رسمی امریکا به مصرف نرسد، اما این عاید غیر مشروع را بالاخره در جاهایی که لازم است به مصرف می رساند.
مژده در آینده ادامه حضور امریکا را به نفع مردم افغانستان نمیداند زیرا به باور او درحال حاضر فشار بالای مسائل جنگی برای به دست آوردن منابع اقتصادی است که نتیجه جز بد بختی برای مردم این مرز و بوم ندارد.
درهمین حال سید یاسین قنبری استاد دانشگاه نیز گفت: با توجه به شرایطی که در افغانستان مشاهده می شود که امنیت تنها در مرکز مستقر شدهو بسیار از ولایات یا در دست طالبان است و یا به شدت نا امن می باشد می توان گفت که امریکا درعرصه امنیت هیچ دست آوردی نداشته است.
از طرفی دیگر طی شانزده سال حضور امریکا درعرصه انکشاف و توسعه اقتصادی نه تنها کار صورت نگرفته است که سرمایه ها وجوانان از کشور فرار کرده و بسیاری از شرکتهای تجارتی به خصوص در کابل هرات و سایر شهرهای برزگ تعطیل شده است، این به این معنی است که نه امریکا و نه هم دولت تحت حمایت شان نتوانسته اند در این عرصه کاری انجام دهد.
از همه مهمتر اینکه امنیت نسبی که در سالهای هشتاد و یک داشتیم امروز وجود ندارد، شاهراه ها نا امن است و در مسیر های ولایات منتهی به مرکز طی چند سال گذشته مردم تلفات زیادی داده اند.
هرچند به گفته قنبری افغانستان با امریکا پیمان امنیتی منعقد کرده بود اما این تعهد نیز کارساز واقع نشد و پاکستان بار بار به مرزهای افغانستان حمله کرده و ایالات متحده هیچ واکنشی نشان نداد، تمام اینها می رساند که امریکا در افغانستان با شکست مواجه شده است.
به گفته وی راهبرد جدید امریکا نیز دردی را دوا نخواهد کرد زیرا این استراتژی تنها متمرکز بر ادامه جنگی است که پایانی آن هم معلوم نیست و یقاینا این روندَ به نفع افغانستان نیز نمی باشد.