بیست و یکم رمضان سالروز شهادت مولای متقیان حضرت علی(ع) است؛ نخستین پیشوای شیعیان که جهانیان را با عدل و داد حقیقی آشنا کرد و با عدالت گستری و دادگری جلوه ای دیگر از رحمانیت حق را آشکار ساخت و آموزنده ی درس ایثار، بزرگمردی و رشادت برای انسان ها شد.
 سیزدهم رجب سال سی ‏ام عام الفیل، فرشتگان میلاد یکی از بهترین مخلوقات پروردگار را به عالمیان بشارت دادند، تا بیاید و جهان را سرشار از عدالت و داد کند و آموزگار درس عزت و شرافت شود.
خالق یکتا،کعبه خانه ی مقدس خویش را مامنی امن برای میلاد پربرکت پیشوای عدالت و راستی قرار داد تا بدین ترتیب فاطمه بنت اسد به فرمان خدا، قدم در آن گذارد تا نوزادش که از تبار بهشتیان بود به دنیا آورد. نامش را علی به معنای علوّ و والا نهادند.
پیشوای بزرگ عالم تشیع، یار باوفای پیامبر اسلام(ص) و همسر مهربان فاطمه(س) بود که سراسر عمر پربرکت خویش را در راه اعتلای اسلام و ترویج عدالت در جامعه ی اسلامی گذراندند.
حضرت علی(ع) نخستین فردی بودند که پس از برگزیده شدن حضرت محمد(ص) به نبوت، به اسلام ایمان آوردند و پیامبر اکرم(ص) را در انجام این رسالت بزرگ همواره یار و یاور بودند و با شجاعت و ایثار خویش توطئه ها و نقشه ی مشرکان را از میان می بردند و برای جانبازی در راه حفاظت و پاسداری از دین اسلام در جنگ های گوناگون با کافران پیشقدم می شدند تا اینکه رسول اکرم(ص) به اذن خداوند بزرگ در راه بازگشت از حجه الوداع در غدیرخم در نزدیکی جحفه، مولای متقیان را به عنوان جانشین و وصی خود معرفی کردند و فرمودند: «هر کس که من مولا و رهبر او هستم، علی هم مولا و رهبر او است.» اما با رحلت پیامبر اسلام(ص)، حضرت علی ابن ابیطالب(ع) به دلیل شرایط خاص آن روزگار از حکومت کناره گرفتند و به هدایت گری و راهنمایی جامعه پرداختند تا آن که پس از ۲۵ سال دوری از حکومت، مردم آن عصر با ایشان بیعت کردند و خلافت امیرمومنان آغاز و اسلام واقعی و عدالت اسلامی در جامعه گسترده و نابرابری ها و نامرادی ها کنار گذاشته شد. منافقان و افرادی که منافعشان با حکومت عدل نخستین پیشوای شیعیان جهان، به خطر افتاده بود، تصمیم بر قتل ایشان گرفتند و در نهایت ابن ملجم مرادی، مولود کعبه را در نوزدهم رمضان ۴۰ هجری قمری، هنگامه یی که ایشان مشغول انجام دادن فریضه ی نماز صبح در مسجد کوفه بودند با تیغ کین خود مجروح کرد و نوای «فُزْتُ وَ رَبِّ الْکَعْبَةِ» در محراب عبادت طنین انداز شد و نخستین پیشوای شیعیان جهان پس از تحمل ۲ روز درد و ناراحتی در بیست و یکم رمضان به شهادت رسیدند و جهان اسلام را سوگوار فراق خویش کردند.
در آستانه دومین شب قدر قرار داریم، شب بیست و یکم که در میان مسلمانان از جایگاه ویژه ای برخوردار است و در این شب مومنان با عبادت ها و دعاهای عاشقانه ی خویش به راز و نیاز با خالق بی همتا می پردازند و سعادت و آرامش حقیقی را از درگاه ایزد متعال طلب می کنند. مقدرات و تمام اموری که تا سال بعد برای بندگان خدا بسیار اهمیت دارد در این شب تعیین و تقدیر می شود، به این دلیل شب قدر از هزار ماه برتر است.
بندگان در این شب با شفیع قرار دادن قرآن از خداوند می خواهند که آنها را از آتش جهنم برهاند و دعاهای آنان را اجابت کند. دعای مخصوصی که در شب قدر روایت شده، این است که انسان، قرآن را بر سر می گذارد و نام خدا و ۱۴ معصوم را بر زبان می آورد که و آن ها را واسطه قرار می دهد تا مورد مغفرت و رحمت قرار گیرد. 
به مناسبت سالروز شهادت امام علی(ع)، نخستین امام شیعیان خبرگزاری ایرنا با حجت الاسلام «مصطفی پرتویی» مدرس حوزه و دانشگاه تهران به گفت و گو پرداخت.
حجت الاسلام مصطفی پرتویی در ابتدا با اشاره به سوره ی یونس آیه ی ۴۴ که خداوند در آن، بندگان را مسوول ایجاد زمینه ی ستمکاری بر خودشان معرفی می کند، یادآور شد: ظلم و عدالت ۲ مفهومی هستند که زشتی و قداست ذاتی دارند و برای انسان با هر مذهب و عقیده ای، واژه ی عدالت جذاب و پسندیده است و ظلم یعنی زیر پا نهادن حقوق دیگران که همگان آن را ناپسند می پندارند و اگر فردی می خواهد از نظر قرآن شخص باتقوا و با ایمانی باشد باید عدالت پیشه کند.
این کارشناس امور دینی هدف از خلقت را تحقق عدالت فردی و اجتماعی دانست و افزود: اهل بیت(ع) و حضرت علی(ع) به طور خاص مسوول اجرای عدالت هستند و خداوند آنها را شاهراه مسیر دستیابی انسان به کمال و سعادت قرار داده است. اهل بیت(ع) ریسمانی محکم میان مخلوق و خالق به شمار می روند که چنگ به این ریسمان الهی انسان را از تاریکی به سمت نور رهنمون می سازد. به تعبیر قرآن امام علی(ع) بهترین خلق و رحمت الهی است و نخستین اسلام آورنده و هدایت گر انسان ها به شمار می رود.
وی عدالت را علت محبوبیت پیشوای بزرگ عالم تشیع قلمداد کرد و بیان داشت: آیت الله سبحانی فقیه و مفسر بزرگ شیعه علت شهادت امیرمومنان را در محراب نماز، حساسیت ایشان نسبت به تحقق عدالت و قسط می داند. ابن ابی حدید معتزلی از علمای اهل سنت در توصیف حضرت علی(ع) در شرح نهج البلاغه جلد ۷ صفحه ۲۰۳ می گوید: «امام علی(ع) از اولیای الهی است که گاهی با دست و شمشیر؛ زمانی با زبان و بیان؛ گاهی با قلب و فکر اسلام را یاری می کرد.» 

مدرس حوزه و دانشگاه تهران کلمه ی امیرمومنان را به معنای امام و راهبر واقعی، بهترین توصیف برای حضرت علی(ع) ارزیابی کرد و گفت: عشق و ارادت نسبت به نخستین پیشوای شیعیان جهان در فکر و ذهن همگان حتی اهل سنت و دیگر ادیان متجلی شده است.
 
او در جهاد و جنگ، سیدالمجاهدین؛ در وعظ، ابلغ الواعظین؛ در فقه و تفسیر رییس الفقها؛ در عدل و توحید، امام اهل عدل و توحید محسوب می شود. ابن ابی حدید معتزلی در شرح نهج البلاغه جلد ۲ صفحه ی ۱۹۹ می نویسد: سیره و روش علی ابن ابیطالب درباره ی بیت المال این بود که روزهای جمعه، مکان بیت المال را جارو می کردند و پس از خواندن ۲ رکعت نماز در آن می فرمودند: این خانه برای من در قیامت شهادت می دهد.
این مدرس دانشگاه ریشه ی توجه امام(ع) به بیت المال را عدالت طلبی ایشان دانست و ادامه داد: امیرمومنان نسبت به بیت المال ذره ای مدارا نداشتند. اگر اطرافیان او به دنبال مقام و استفاده ی ناروا از بیت المال بودند، ایشان با آنها برخورد می کردند که این امر سبب شد تا بسیاری از افراد که منافع اقتصادی و اجتماعی آنها به خطر افتاده بود با پیشوای عدالت گستر شیعیان به مخالفت و دشمنی برخیزند.
وی در تشریح ویژگی پیروان حقیقی امام علی(ع) خاطر نشان کرد: شیعه ی واقعی کسی است که برادر دینی را هر چند که تنگدست باشد، بر خود ترجیح دهد و از آنچه خداوند، آنها را نهی کرده دوری کند و آنچه را که معبود و خالق امر فرموده انجام دهد. روزی امیرمومنان به صحرای کوفه رفتند تا نماز بخوانند و عده ای پشت سر ایشان آمدند. 

امام(ع) از آنها پرسیدند: شما چه کسی هستید؟ آنها گفتند ما شیعیان تو هستیم یا علی. امام فرمودند: نشانه ی شیعه را در شما نمی بینم. آنها پرسیدند که نشانه ی شیعه چیست؟ امام پاسخ دادند: زردی چهره از بی خوابی، تری چشم ها از گریه، خشکی لب ها از تشنگی، لاغری شکم از روزه و خم شدن پشت ها از نماز. 

حجت الاسلام مصطفی پرتویی با اشاره به ۲۵ سال خانه نشینی 
حضرت علی(ع) پس از رحلت پیامبر(ص) اظهار داشت: امام(ع) در این دوره صبر و مدارا را پیشه ساختند، چرا که خطرهای داخلی و خارجی جامعه ی اسلامی را تهدید می کرد، ایشان به خاطر جلوگیری از ایجاد اختلاف و فتنه ی داخلی که به ضعیف شدن حکومت اسلامی تهاجم کشورهای بیگانه، منجر می شد، سکوت کردند. 

اما در این دوره ایشان الگویی شایسته از یک فرد مسلمان را به تصویر کشیدند و با عبادت و بندگی خالصانه، همگان و پیروان خود را به راه سعادت حقیقی رهنمون می ساختند، به طوری که امام سجاد(ع) عبادت و ستایش های بی نظیر خود را در برابر عبادت های پدر ناچیز می دانند. تفسیر قرآن و تربیت شاگردانی مانند عبدالله بن عباس که بزرگترین مفسر اسلام در میان اصحاب به شمار می رفت و همچنین پاسخ به پرسش های دانشمندان ملل جهان به خصوص یهود و مسیحیان، مشاوره و راهنمایی خلفا و بیان احکام شرعی نوظهور از جمله ی فعالیت ها و اقدامات مهم امام علی(ع) در دوره ی انزوای ایشان بود، کارهایی که تنها از عهده امیرمومنان برمی آمد. او که به تعبیر پیامبر گرامی(ص) که فرموده بودند من شهر علم هستم و علی(ع) دروازه ی ورود به آن شهر است.
این کارشناس امور دینی دوره ی خلافت حضرت علی(ع) را دوران بسیار پرفراز و نشیب خواند و بیان داشت: زمان خلافت امام علی(ع) که سراسر عدل، دادگری، احیای اصول و سنت های اسلامی بود، شرایط را برای عده ای بسیار سخت و غیرقابل تحمل کرد، ایشان دست بسیاری از دنیاطلبان و افراد ناشایست را از قدرت و بیت المال کوتاه کردند و همین امر زمینه ساز دشمنی و مخالفت منافقین با خلافت شد. به طور مثال طلحه و زبیر شرط بیعت با امام(ع) را فرمانروایی بر بصره و کوفه قرار دادند که امام با درخواست آنها مخالفت کرد. آنان نیز در برابر مقاومت ایشان، با جمع آوری سپاه، جنگ جمل را علیه امیرمومنان به راه انداختند. نخستین پیشوای شیعیان جهان فرمان عزل معاویه را از شام صادر کردند و نتیجه ی آن جنگ صفین شد و در آن نبرد حضرت به خاطر کمبود سپاه به حاکمیت ابوموسی اشعری و عمروعاص رضایت دادند و در این نبرد، معاویه به حیله و نیرنگ حکمیت را به نفع خود پایان بخشید.
وی ادامه داد: خوارج که امام علی(ع) را در جنگ صفین مجبور به صلح با معاویه کرده بودند، علیه امام قیام کردند و در جنگ نهروان دست به صف آرایی زدند و امام در جنگ پیروز شدند اما همچنان کینه های این جنگ باقی ماند.
این کارشناس امور دینی در پایان درباره ی شهادت مولود کعبه خاطرنشان کرد: سرانجام حضرت علی در نوزدهم رمضان ۴۰ هجری قمری به دست یکی از این مارقین به نام عبدالرحمن بن ملجم مجروح شدند و پس از ۲ روز به شهادت رسیدند و امام(ع) حتی درباره ی قاتل خویش نیز عدالت را رعایت کردند و از فرزندان خویش خواستند تا با او به عدل و داد رفتار کنند که این نشانگر غربت و مظلومیت ایشان است. 
منبع : ایرنا