تبلیغات در عرصه انتخابات از عوامل مهمی است که می تواند درسرنوشت انتخابات، تاثیر قابل توجهی داشته باشد.

صحبت از بایدهایی است که می بایست در جهت برگزاری یک انتخابات شفاف وسالم رعایت شوند. در قسمت قبل گفتم که برخی از باید ها از سوی خود کاندیداهای ریاست جمهوری لازم الرعایه هستند. اما دسته دیگر از باید ها متوجه اصحاب رسانه وتبلیغ می باشند. چه اینکه بحث تبلیغات در عرصه انتخابات از عوامل مهمی است که می تواند درسرنوشت انتخابات، تاثیر قابل توجهی داشته باشد و اگر اصحاب رسانه وتبلیغات، در این رابطه مسولانه عمل نمایند و به دقت وظایف محوله شان را مدنظر قرارداده در راستای اثرگذاری قوی ومطلوب، کار های تبلیغی خویش را سازماندهی کنند، قطعا انتخابات بی نظیر ویا کم نظیری درپیش خواهیم داشت.
قبل از اینکه به بیان باید های این بخش بپردازم، لازم به نظر می رسد تا در قدم اول به دسته بندی اصحاب تبلیغ و رسانه اشاره ای نمایم:
الف – علمای دینی
این طیف به ویژه در افغانستان علاوه بر اینکه از موقعیت بالای اجتماعی ومردمی برخوردار بوده و بخش اعظم و وسیعی از افکار عمومی را دراختیار دارند و مورد اعتماد مردم مسلمان افغانستان می باشند وحرف وحدیث آن ها بیشترین پذیرش را از سوی مردم دارد، حوزات علمیه، مدارس دینی، مساجد و تکایا تحت مدیریت مستقیم آن ها قرار دارند و تقریبا مرجع و ملجا بیش از 90 در صد مردم افغانستان می باشند. تعداد زیادی از این دسته هم، در این اواخر دارای رسانه های دیداری وشنیداری، الکترونیکی وچاپی گردیده اند.
ب – دانشمندان وتحصیلکردگان دانشگاه و معارف
این دسته بخش گسترده ای از مردم ما را درحالی تشکیل می دهند که از جایگاه والا وبالای اجتماعی نیز برخوردار می باشند. مردم افغانستان به دانشمندان، تحصیل کردگان دانشگاه وحتی آنانی که در مقاطع پایین تر تعلیم وتربیت قرار دارند به دیده احترام نگریسته به صحبت آنان به دقت گوش فرا داده سعی می نمایند اعمال آنان را هم، سر لوحه رفتار خود قرار دهند
ج – دولت افغانستان
بیشترین حجم ابزار رسانه وتبلیغ نظیر رادیو و تلویزیون ملی، روزنامه ها، هفته نامه ها ومجلات، در اختیار دولت افغانستان می باشد و بسیاری از ارگان های مرتبط با مساجد، تکیه خانه ها، مراکز دینی، حوزات علمیه، دانشگاه ها، معارف و بسیاری از نهاد ها وارگان های دیگری که زیاد یا کم با مردم مسلمان افغانستان در ارتباط نزدیکی به سر می برند، وابسته به دولت هستند.
د – بخش خصوصی وغیر دولتی
با توجه به شرایط پیش آمده، امروزه بخش زیادی از رسانه ها و ابزار تبلیغ در اختیار جریان ها وافرادی هستند که به صورت غیر دولتی اداره می شوند. اعم از رادیو وتلویزیون ها، روزنامه ها، هفته نامه ها و ماهنامه ها وفصلنامه ها، فضای مجازی انترنیت، مراکز فیلمسازی و ده ها وصدها مجموعه های دانشگاهی، مدارس ومکاتب غیر انتفاعی و انجمن ها و کانون های فرهنگی ، فکری و..
با دسته بندی فوق به این نتیجه می رسیم که اگر همه این دستجات، دلسوزانه در رابطه با برگزاری یک انتخابات خوب تلاش نمایند، در واقع مردم، به آمال و آرزوهای دیرینه خویش دست پیداکرده، خواهند توانست به طور جدی و گسترده، جهت تعیین سرنوشت سیاسی شان پای صندوق های رای حاضر شوند اما شرط حضور فشرده مردم در انتخابات، توجه به باید های زیر است که اصحاب رسانه وتبلیغ فوق الذکر ملزم به اجرای آن ها هستند:
1 – مردم افغانستان نیازدارند تا به نحو بهتر، کاندیداها را بشناسند و بعد به اصلح شان رای بدهند و این شناخت دقیق و درست، زمانی برای عموم توده ها به طور یکسان فراهم خواهد شد که مجموع اصحاب رسانه وتبلیغ به وظایف دینی، انسانی وملی خود به درستی عمل نمایند. با برنامه مدون و علمی، به بیان شخصیت کاندیداها همان طوری که هستند پرداخته شود به گونه ای که در جهت شناساندن اشخاص نه افراط صورت بگیرد ونه تفریط و عدالت را در نظر گرفته به همان اندازه ای که شخصیت اشخاص ایجاب می نماید به معرفی گرفته شوند. این روند از سوی اهالی رسانه وتبلیغ کمک شایانی می نماید تا مردم، تصمیم صحیح گرفته، به انتخاب فردی در انتخابات بپردازند که از لیاقت وشایستگی بایسته ای برخوردار بوده، در جهت نجات کشور از مشکلات وگرفتاری های موجود، توانمند عمل نماید.
2 – بیان ضرورت برگزاری انتخابات و مهم بودن شرکت آحاد افراد در روز رای دهی از باید های دیگری است که لازم به نظر می رسد تا از سوی اصحاب رسانه وتبلیغ رعایت گردد. در شرایط فعلی، هستند دسته جات و کتله هایی که خیلی به انتخابات اهمیت نداده، برگزاری وعدم برگزاری وشرکت وعدم شرکت خود در روز رای گیری را یک سان می شمارند وچه بسا بسیاری تلاش دارند تا این انتخابات، نه، برگزار شود ونه هم، علاقه دارند مردم در صورت برگزاری انتخابات، در آن شرکت نمایند. چه اینکه برخی گمان براین دارند که انتخابات یک پدیده غربی بوده و اگر موفق، برگزار شود نام نیکی خواهد بود برای غربی ها و نیز زمینه را بیشتر از پیش برای تاثیر گذاری عمده تر خارجی ها بر مقدرات افغانستان فراهم می کند ، این درحالی است که اگر مردم افغانستان با شور و شعور اسلامی ومیهنی خود وارد عرصه شوند تاثیربیشتری درنجات کشور از سیطره خارجی ها خواهند گذاشت.
.
3 – ایجاد رقابت سالم میان آحاد مردم، مجموعه ها وجریان های فکری در راستای هرچه با شکوه برگزار شدن انتخابات از دیگر باید هایی است که اصحاب رسانه وتبلیغ بایستی به آن بپردازند. شیوه کار در انتخابات اخیر جمهوری اسلامی ایران، الگوی بسیار مناسبی برای دست اندرکاران، اصحاب رسانه وتبلیغ وعموم مردم خواهد بود، همگی به این انتخابات به درستی اندیشیده و تا جایی که متناسب با اوضاع کشور باشد، سازو کار های انتخابات ایران، در افغانستان به کار بسته شود، تا اگر ما هم مانند ایرانی ها انتخابات کاملا تاریخی واستثنایی نداشتیم کمتر از آن هم نباشد که مسلما اگرهمه دست اندرکاران، علمای دینی، مراکز دانشگاهی ومعارف، نهادها وارگان های دولتی و مجموعه های غیر دولتی وخصوصی، در این راستا دلسوزانه عمل نمایند، علیرغم همه مشکلاتی که ما، اکنون درگیر آن هستیم، انتخاباتی کاملا متفاوت از دوره اول خواهیم داشت.
4 – هر سه دسته ذکر شده، از نظر جلوگیری از تقلب در انتخابات هم، می توانند در برگزاری یک انتخابات سالم وشفاف موثر باشند. تلاش برای تقلب در انتخابات در هرکشوری یک امر طبیعی به نظر می رسد و اگرچه در افغانستان ادعا می شود که کمیسیون مستقل انتخابات بیطرفانه عمل نموده ونهاد های نظارتی خارجی هم سعی خواهند نمود تا در برگزاری انتخابات بدون تقلب تلاش اثر گذار داشته باشند اما این، صرف ادعا است، به خصوص نیروهای خارجی چاره ای جز دخالت در سرنوشت انتخابات ندارند وبلکه آن ها حضور گسترده وموثر در افغانستان دارند تا دقیقا در همه امور دخالت کنند وقطعا اگر انتخاب هر کاندیدی مطابق مصالح آن ها نباشد، تلاش خواهند نمود تا فرد مورد نظر آن ها بالا بیاید. اینجاست که نظارت دقیق اصحاب تبلیغ ورسانه بر روند انتخابات، کمک بزرگی در امر برگزاری سالم وبدون تقلب انتخابات خواهد نمود
به هر حال در یک چنین مقطعی که افغانستان از شرایط خاص امنیتی برخوردار بوده و ده ها وبلکه صد ها نا به سامانی و ناهنجاری دیگری درکشور وجود دارد، امید مردم، کشور های همسایه و مجامع جهانی به این انتخابات است و تلاش شود تا در این میان برنده انتخابات، تنها مردم افغانستان باشد وبس واین امر هم با احساس مسولیت همه، به خصوص اصحاب رسانه وتبلیغ امکان پذیر خواهد بود و اصحاب رسانه وتبلیغ می توانند با دلایل محکم و مردم فهم، به ضرورت برگزاری انتخابات از یک سو و اهمیت اشتراک عموم مردم در این انتخابات از سوی دیگر بیشتر از پیش پرداخته و با نظارت جدی بر روند برگزاری انتخابات، ایفای وظیفه اسلامی، انسانی و میهنی نمایند والسلام 

                                نویسنده:سید عیسی حسینی مزاری