بر اساس مستندات دقیق تاریخی، در زمان تسلط بریتانیای کبیر بر هندستان فعلی، دولت استعماری انگلستانِ وقت با هدف دین سازی برای مسلمانان، ضمن کمک به ساخت و ساز مساجد و اماکن دینی- مذهبی، به تعدادی از طلبه های علوم دینی و علمای مسلمان، شهریه نیز پرداخت می کرد.
طبق شواهد متقن تاریخی، برخی از طلاب علوم دینی با حمایت مالی دولت بریتانیای کبیر، جهت فراگیری علوم اسلامی، به کشورهای عراق، مصر و گاهاً ایران نیز اعزام می شدند تا در آن کشورها ضمن تحصیل علوم دینی و در بازگشت، مبلغ مناسبی برای اهداف استعماری دولت فخیمه بریتانیا باشند.
در همان زمان و با پخش این خبر، بسیاری از مراجع عظام تقلید و علمای شیعه و سنی، ضمن خطرناک شمردن این اقدام استعماری، به شدت آن را محکوم کرده و طلاب و روحانیون مسلمان آن عصر را از افتادن در دام اهریمنِ استعمار شدیداً بر حذر داشتند.
مراجع و علمای واقعی و کرام اسلام، استدلال شان این بود که طلبه و عالم مسلمانی که با پوند دولت انگلیس بخواهد تحصیلات علوم دینی خویش را به پایان برساند و بعد به عنوان عالم و مبلغ اسلام وارد کشورهای اسلامی شود، دیگر با اسلام واقعی و آموزه های انسان ساز آن باید خدا حافظی کرد و به تعبیر امام حسین(ع) و بر آن اسلامِ منحرف و جاهلانه باید سلام کرد زمانی که رهبری آن به دست کسی چون یزید باشد.
به هر حال و با وجود مخالفتهای اکید بسیاری از مراجع و علمای جید اسلام، تعدادی از مسلمانان سست عنصرِ دین به دنیا وانهاده، با همان دالرها و پوندهای انگلیسی و بعداً نیز امریکایی، به تحصیل در مراکز دینی کشورهای اسلامی و غیر اسلامی پرداختند و بعد از مدت زمان کوتاه و یا بلندی، با و یا بدون اخذ مدرک، به عنوان کارشناسان و روحانیان علوم اسلامی، وارد جامعه مسلمانان و سرزمینهای بی در و پیکر اسلامی شدند!.
حال که بعد از گذر سالها به اوضاع رقتبار جوامع و کشورهای اسلامی، نظر میفگنیم، به روشنی در میابیم که محتویات کتابهایی چون "مستر همفر" و امثال آن خیلی هم نمی تواند به دور از واقعیتهای موجود در سرزمینهای اسلامی و طرح و نقشه های استعمار، نگاشته شده باشد.
به جرئت می توان گفت که اگر همه ی محتویات کتاب مذکور، درست نباشد و یا با مبالغه و خیال پردازی، نگاشته شده باشد؛ اما اصل اسکلت و زیربندی مطالب آن که بر اساسِ طرحهای خطرناک و تفرقه افکنانه استعمار، نگاشته شده، به هیچ عناون نمی تواند عاری از واقعیت باشد.
در میان اندیشمندان و نخبگان و نیز سایر مردم افغانستان، یک بحث و به عبارت واضح تر یک پرسش و البته پس از جهاد چهارده ساله مردم کشور با روسها مطرح است. سوال این است که مردم ما با آنکه با دشمنان دین و کشور خویش به مبارزه و جهاد در راه خدا بر خاستند؛ اما سمره آن، چرا آنچنانکه قرآن مجید و احادیث و روایات می گوید، عزت و حرمت و احترام را نصیب این ملت نکرد و به جای آن، سیاهی و نکبت فراگیر را برای سالیان متوالی، دامنگیر این سامان و مردم آن نمود؟!.
نکبت و ذلت یادشده به حدی تشدید و افزون گردید که مردم ما به جای رهایی از چنگال یک کرکس شرقی، در کمند دهها کرکس و کفتارهای بیگانه و گرسنه غربی گرفتار شدند!. در اینکه در اوایل اشغال افغانستان توسط ارتش شوروی سابق، بسیاری از مردم متدین و غیور کشور با هدف و انگیزه الهی و مقدس، به جهاد در برابر اشغال گران قد بر افراشتند، جای هیچ گونه شک و تردید نیست.
این افراد که البته تعداد آنان خیلی هم زیاد نبود، به تعبیر پیامبر بزرگوار اسلام، برخی از آنان را شهادت گلچین کرد و آنان عاشقانه به سمت ملکوت خداوندی پر کشیدند و آنهایی هم که از این نیکبختان بنا بر مصلحتهای خداوندی به شهادت نرسیدند، در میان بندگان خدا، عزیز و محترم و با آبرو، به زندگی مومنانه و با برکت خویش ادامه می دهند.
اما در برابر این مجاهدان واقعی و دوست داران دین و ارزشهای اسلامی، کسانی هم بودند که با سوء استفاده از نام و عنوان مقدس جهاد و مجاهد، به معامله گری های سخیف و بی ارزش دنیایی رو آورده و با دالرها و سلاح مدرن امریکا و غرب و سایر قدرتهای استعماری، به جنگ و مبارزه با ابر قدرت بلوک شرق، قد علم کردند.
در واقع همین سلسله جنگجویان و مبارزان نامبارک بودند که کلمه مبارک و مقدس جهاد و مجاهد را ملوث کرده و تا سطح زبانهای مردم کوچه و بازار تنزیل دادند!.
شاید این سخن حق بر مذاق بسیاری از این گونه جنگجویان و رهبران آنان گران و سنگین آید که گفته شود افغانستان کنونی و با تمامی ناهنجاری ها و نابسامانی های مایوس کننده آن، حاصل و نتیجه جنگ و مبارزه دالری کسانی است که زیر نام و عنوان مقدس جهاد، با تجهیزات و اسلحه امریکا و غرب، با شوروی و سایر دولتهای بلوک شرق، به مبارزه برخاستند.
به هر حال، از این واقعیت گریزی نیست که جهاد مقدس و متعالی مردم افغانستان که قوی ترین قدرت جهان را به زانو در آورد، به وسیله برخی از رهبران و هواداران دنیا زده و بیگانه پرست آنان، به چالش کشیده شد؛ چنانچه این نقیصه ابداً نتوانست سر مویی از ارزش و قدر جهاد واقعی مجاهدمردان این مرز و بوم اسلامی و مجاهد پرور بکاهد و ارزش و احترام مجاهدان واقعی را در چشم مردم افغانستان و جهانیان، تنزیل دهد.